Działalność National Gypsy Education Council / Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1982 t.36 z.1-4
Dublin Core
Tytuł
Działalność National Gypsy Education Council / Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1982 t.36 z.1-4
Opis
Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1982 t.36 z.1-4, s.158
Twórca
Bartosz, Adam
Wydawca
Instytut Sztuki PAN
Data
1982
Relacja
oai:cyfrowaetnografia.pl:publication:3406
Format
application/pdf
Język
pol.
Identyfikator
oai:cyfrowaetnografia.pl:3193
PDF Text
Text
Adam Bartosz
DZIAŁALNOŚĆ NATIONAL GYPSY EDUCATION COUNCIL
N a terenie Wielkiej Brytanii Cyganie s t a n o w i ą specyficzną
N . G . E . C . jest organizacją p a t r o n u j ą c ą szkolnictwu
dzieci
grupę o cechach o d r ę b n y c h W stosunku do Cyganów z konty
i d o r o s ł y c h , n a d a j ą c ą schemat pracy wszystkim s z k o ł o m , służącą
nentu. W obyczaju, a takżo w j ę z y k u społeczność t i z a c h o w a ł a
informacją i p o m o c ą naukowa. Г о pewnych
stosunkowo archaiczne elementy. P o s ł u g u j ą się dwoma odmia
organizacyjnych N . G . E . C . jest dziś zrzeszeniem n i e z a l e ż n y c h grup
nami j ę z y k a : Englisch-Romani
— cygański z dużymi
naleciałoś
ciami angielskiego lub Celtic Gammon (inaczej Shelta) — u ż y w a n y
przez C y g a n ó w irlandzkich, w k t ó r y m obok w p ł y w ó w
przekształceniach
i o d d z i a ł ó w w c h o d z ą c y c h w skład 3 R a d o b e j m u j ą c y c h w i ę k s z e
części k r a j u i m a j ą c y c h osobne siedziby.
języka
Statut
N.G.E.C.
powiada,
że: „celem
(organizacji)
angielskiego przechowało się sporo bardzo d a w n y c ł i f i r m pocho
wzrost p o s t ę p u w edukacji C y g a n ó w i innych
dzenia
z a r ó w n o dzieci j a k i dorosłych". P r z y j ę t o n a s t ę p u j ą c e
celtyckiego.
Obok autentycznych
Cyganów drogami Wielkiej
Brytanii
wędruje sporo rozmaitych grup niecygańskiełi. W i ę k s z o ś ć z nich
Jednak przejęła c y g a ń s k i j ę z y k i obyczaje i często traktowani są
przez brytyjskie s p o ł e c z e ń s t w o jako Cyganio (Gypsies). Często
też wszystkich tamtejszych k o c z o w n i k ó w określa się w p ó l n y m
mianem
ludzi w ę d r u j ą c y c h
(Travellers).
Wszelkie
instytucjo
—• w procesie nauki u ż y w a się j ę z y k a romani, a w y k ł a d y popiera
się p r z y k ł a d a m i z historii i kultury C y g a n ó w ,
— nauka ma służyć wjaajaniu zasad ż y c i a w
społeczeństwie
w s p ó ł c z e s n y m , z a z n a j a m i a ć z o b o w i ą z k a m i i prawami oby
watela kraju,
— Cyganie sprawują kontrolę nad pracą nauczycioli,
wszystkimi
— Cyganie p o n o s z ą część k o s z t ó w utrzymania szkół.
koczownikami.
Owych
Travellers
zasady
organizacji i nauczania:
interesujące się sprawami c y g a ń s k i m i z a j m u j ą się więc na ogól
współczesnymi
jest
koczowników,
około 30 t y s i ę c y (liczba bardzo
N . G . E . C . prowadzi instruktaż dla nauczycieli, poradnictwo,
n i e d o k ł a d n a ) przy c z y m pewna ich część osiedliła się, z a c h o w u j ą c
zaznajamia ich z c y g a ń s k ą kulturą. Organizuje się spotkania
jednak w zupełności t r a d y c y j n ą kulturę.
nauczycieli, regularną w y m i a n ę
jest na Wyspach B r y t y j s k i c h
Cyganów
lub przynajmniej zorganizowanych
doświadczeń
itd. W
1975 r.
osiedlenia
w ponad 30 s z k o ł a c h u c z y ł o 60 nauczycieli specjalnie przygoto
dla nich odpo
wanych do uczenia C y g a n ó w lub tylko zapoznanych z metodami
Pioiwsze poważniejszo działania zmierzające do
1951 r.
pracy wśród nich. Nauczyciele s ą obecnie o p ł a c a n i przez p a ń s t w o .
z inicjatywy c z ł o n k a parlamentu p o w s t a ł International Gypsy
N a u k ą o b j ę t o w 1975 r. o k o ł o 1100 dzieci, ale w dalszym ciągu
wiedniej
opieki p o d j ę t o w latach p i ę ć d z i e s i ą t y c h .
W
Committee. Program działania K o m i t e t u zawierał się w trzech
M—4 t y s i ą c e dzieci k o c z o w n i k ó w nio uczęszcza do s z k o ł y lub
punktach i d o t y c z y ł
uczęszczają nieregularnie.
wszystkich w ę d r u j ą c y c h ,
przynależności etnicznej.
niezależnie
od
R ó w n o l e g l e do działalności w e w n ą t r z społeczności koczow
Postulowano:
— utworzenie w k a ż d y m hrabstwie pól biwakowych d o s t ę p n y c h
wszystkim
n i k ó w N . G . E . C . prowadzi działalność pośród s p o ł e c z e ń s t w a bry
tyjskiego
koczownikom,
mającą
na celu prezentację
kultury
koczowników,
— swobodny d i s t ę p do nauki, pracy i mieszkali,
ukazanie specyfiki ich o b y c z a j o w o ś c i i historii. D z i ę k i projekcjom
—• traktowanie k o c z o w n i k ó w na równi z ludnością osiadłą.
filmowym w s z k o ł a c h , telewizji, a r t y k u ł o m w prasie, spotkaniom
Przy udziale G y p s y Committee p o w s t a ł a w k o ń c u 1906 r.
Gypsy Council m a j ą c a na colu integrację k o c z o w n i k ó w i ułat
wienie
im codziennego życia.
W zarządzie
Rady
Cygańskiej
zasiadają koczownicy, a czlonkowio B i d y posiadają karty przy
należności do organizacji wraz z numerem telefonu c z ł o n k ó w
z w ł a d z a m i lokalnymi, N . G . E . C . w y p r a c o w a ł a nowy, sprzyjający
koczownikom klimat w s p o ł e c z e ń s t w i e . Czyni się t a k ż e staiania
o organizowanie odpowiednich pól campingowych dla koczowni
k ó w . W okresie od 1970 r. do 1975 r. liczba ich wzrosła z 13 do
11S.
Organizacja dysponuje w ł a s n y m wydawnictwem
z a r z ą d u , z k t ó r y m i k o n t a k t u j ą się w potrzebie.
Z a czołiWo zadania G . C . przyjęła sprawę o ś w i a t y . D l a tyoh
celów w 1970 r. p o w o ł a n o National G y p s y E d u c a t i o n Council,
st.-.n
Publication)
publikującym
instrukcje
dla
(Romanę-
nauczycieli,
bibliografię prac o Cyganach, sprawozdania z działalności organi
która zajęła się organizacją szkolnictwa w ę d r o w n e g o , a ściślej —
zacji, a t a k ż e podręczniki szkolno przystosowane t e m a t y k ą i po
k o o r d y n a c j ą już i s t n i e j ą c y c h szkół w ę d r o w n y c h (caravan schools)
ziomom do potrzeb dzieci k o c z o w n i k ó w . Publikacje te drukuje
i powi^k^zmiem ich liczby. S z k o ł y w ę d r o w n e istniały w c z e ś n i e j ,
się zarówno po angielsku, j a k toż w j ę z y k u anglo-romani i w gam
p r ó b y pr ,widzono już w roku 1934, a s y s t e m a t y c z n ą akcję o ś w i a
mon.
t o w ą z a i z ę t o w 1967 r. urządzając szkołę w obozie c y g a ń s k i m
N.G.E.C.
prowadzi
współpracę
i
wymianę
doświadczeń
rozlokowanym n i starym lot-iisku pod Londynem. B y ł y to po
z innymi podobnymi
c z ą t k o w o szkoły sezonowo, prowadzono przoz nauczycieli ochot
z ich inicjatywy o d b y ł sic w Londynie I Ś w i a t o w y
ników .
Cyganów.
158
organizacjami n a ś w i e c i e , a w 1971 r.
Kongres
DZIAŁALNOŚĆ NATIONAL GYPSY EDUCATION COUNCIL
N a terenie Wielkiej Brytanii Cyganie s t a n o w i ą specyficzną
N . G . E . C . jest organizacją p a t r o n u j ą c ą szkolnictwu
dzieci
grupę o cechach o d r ę b n y c h W stosunku do Cyganów z konty
i d o r o s ł y c h , n a d a j ą c ą schemat pracy wszystkim s z k o ł o m , służącą
nentu. W obyczaju, a takżo w j ę z y k u społeczność t i z a c h o w a ł a
informacją i p o m o c ą naukowa. Г о pewnych
stosunkowo archaiczne elementy. P o s ł u g u j ą się dwoma odmia
organizacyjnych N . G . E . C . jest dziś zrzeszeniem n i e z a l e ż n y c h grup
nami j ę z y k a : Englisch-Romani
— cygański z dużymi
naleciałoś
ciami angielskiego lub Celtic Gammon (inaczej Shelta) — u ż y w a n y
przez C y g a n ó w irlandzkich, w k t ó r y m obok w p ł y w ó w
przekształceniach
i o d d z i a ł ó w w c h o d z ą c y c h w skład 3 R a d o b e j m u j ą c y c h w i ę k s z e
części k r a j u i m a j ą c y c h osobne siedziby.
języka
Statut
N.G.E.C.
powiada,
że: „celem
(organizacji)
angielskiego przechowało się sporo bardzo d a w n y c ł i f i r m pocho
wzrost p o s t ę p u w edukacji C y g a n ó w i innych
dzenia
z a r ó w n o dzieci j a k i dorosłych". P r z y j ę t o n a s t ę p u j ą c e
celtyckiego.
Obok autentycznych
Cyganów drogami Wielkiej
Brytanii
wędruje sporo rozmaitych grup niecygańskiełi. W i ę k s z o ś ć z nich
Jednak przejęła c y g a ń s k i j ę z y k i obyczaje i często traktowani są
przez brytyjskie s p o ł e c z e ń s t w o jako Cyganio (Gypsies). Często
też wszystkich tamtejszych k o c z o w n i k ó w określa się w p ó l n y m
mianem
ludzi w ę d r u j ą c y c h
(Travellers).
Wszelkie
instytucjo
—• w procesie nauki u ż y w a się j ę z y k a romani, a w y k ł a d y popiera
się p r z y k ł a d a m i z historii i kultury C y g a n ó w ,
— nauka ma służyć wjaajaniu zasad ż y c i a w
społeczeństwie
w s p ó ł c z e s n y m , z a z n a j a m i a ć z o b o w i ą z k a m i i prawami oby
watela kraju,
— Cyganie sprawują kontrolę nad pracą nauczycioli,
wszystkimi
— Cyganie p o n o s z ą część k o s z t ó w utrzymania szkół.
koczownikami.
Owych
Travellers
zasady
organizacji i nauczania:
interesujące się sprawami c y g a ń s k i m i z a j m u j ą się więc na ogól
współczesnymi
jest
koczowników,
około 30 t y s i ę c y (liczba bardzo
N . G . E . C . prowadzi instruktaż dla nauczycieli, poradnictwo,
n i e d o k ł a d n a ) przy c z y m pewna ich część osiedliła się, z a c h o w u j ą c
zaznajamia ich z c y g a ń s k ą kulturą. Organizuje się spotkania
jednak w zupełności t r a d y c y j n ą kulturę.
nauczycieli, regularną w y m i a n ę
jest na Wyspach B r y t y j s k i c h
Cyganów
lub przynajmniej zorganizowanych
doświadczeń
itd. W
1975 r.
osiedlenia
w ponad 30 s z k o ł a c h u c z y ł o 60 nauczycieli specjalnie przygoto
dla nich odpo
wanych do uczenia C y g a n ó w lub tylko zapoznanych z metodami
Pioiwsze poważniejszo działania zmierzające do
1951 r.
pracy wśród nich. Nauczyciele s ą obecnie o p ł a c a n i przez p a ń s t w o .
z inicjatywy c z ł o n k a parlamentu p o w s t a ł International Gypsy
N a u k ą o b j ę t o w 1975 r. o k o ł o 1100 dzieci, ale w dalszym ciągu
wiedniej
opieki p o d j ę t o w latach p i ę ć d z i e s i ą t y c h .
W
Committee. Program działania K o m i t e t u zawierał się w trzech
M—4 t y s i ą c e dzieci k o c z o w n i k ó w nio uczęszcza do s z k o ł y lub
punktach i d o t y c z y ł
uczęszczają nieregularnie.
wszystkich w ę d r u j ą c y c h ,
przynależności etnicznej.
niezależnie
od
R ó w n o l e g l e do działalności w e w n ą t r z społeczności koczow
Postulowano:
— utworzenie w k a ż d y m hrabstwie pól biwakowych d o s t ę p n y c h
wszystkim
n i k ó w N . G . E . C . prowadzi działalność pośród s p o ł e c z e ń s t w a bry
tyjskiego
koczownikom,
mającą
na celu prezentację
kultury
koczowników,
— swobodny d i s t ę p do nauki, pracy i mieszkali,
ukazanie specyfiki ich o b y c z a j o w o ś c i i historii. D z i ę k i projekcjom
—• traktowanie k o c z o w n i k ó w na równi z ludnością osiadłą.
filmowym w s z k o ł a c h , telewizji, a r t y k u ł o m w prasie, spotkaniom
Przy udziale G y p s y Committee p o w s t a ł a w k o ń c u 1906 r.
Gypsy Council m a j ą c a na colu integrację k o c z o w n i k ó w i ułat
wienie
im codziennego życia.
W zarządzie
Rady
Cygańskiej
zasiadają koczownicy, a czlonkowio B i d y posiadają karty przy
należności do organizacji wraz z numerem telefonu c z ł o n k ó w
z w ł a d z a m i lokalnymi, N . G . E . C . w y p r a c o w a ł a nowy, sprzyjający
koczownikom klimat w s p o ł e c z e ń s t w i e . Czyni się t a k ż e staiania
o organizowanie odpowiednich pól campingowych dla koczowni
k ó w . W okresie od 1970 r. do 1975 r. liczba ich wzrosła z 13 do
11S.
Organizacja dysponuje w ł a s n y m wydawnictwem
z a r z ą d u , z k t ó r y m i k o n t a k t u j ą się w potrzebie.
Z a czołiWo zadania G . C . przyjęła sprawę o ś w i a t y . D l a tyoh
celów w 1970 r. p o w o ł a n o National G y p s y E d u c a t i o n Council,
st.-.n
Publication)
publikującym
instrukcje
dla
(Romanę-
nauczycieli,
bibliografię prac o Cyganach, sprawozdania z działalności organi
która zajęła się organizacją szkolnictwa w ę d r o w n e g o , a ściślej —
zacji, a t a k ż e podręczniki szkolno przystosowane t e m a t y k ą i po
k o o r d y n a c j ą już i s t n i e j ą c y c h szkół w ę d r o w n y c h (caravan schools)
ziomom do potrzeb dzieci k o c z o w n i k ó w . Publikacje te drukuje
i powi^k^zmiem ich liczby. S z k o ł y w ę d r o w n e istniały w c z e ś n i e j ,
się zarówno po angielsku, j a k toż w j ę z y k u anglo-romani i w gam
p r ó b y pr ,widzono już w roku 1934, a s y s t e m a t y c z n ą akcję o ś w i a
mon.
t o w ą z a i z ę t o w 1967 r. urządzając szkołę w obozie c y g a ń s k i m
N.G.E.C.
prowadzi
współpracę
i
wymianę
doświadczeń
rozlokowanym n i starym lot-iisku pod Londynem. B y ł y to po
z innymi podobnymi
c z ą t k o w o szkoły sezonowo, prowadzono przoz nauczycieli ochot
z ich inicjatywy o d b y ł sic w Londynie I Ś w i a t o w y
ników .
Cyganów.
158
organizacjami n a ś w i e c i e , a w 1971 r.
Kongres
Kolekcja
Cytat
Bartosz, Adam, “Działalność National Gypsy Education Council / Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1982 t.36 z.1-4,” Cyfrowa Etnografia, Dostęp 27 stycznia 2023, https://cyfrowaetnografia.pl/items/show/11483.