XV powojenny konkurs szopek/ Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1960 t. 14 z.2
Dublin Core
Tytuł
XV powojenny konkurs szopek/ Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1960 t. 14 z.2
Temat
sztuka ludowa - konkursy
Opis
Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1960 t. 14 z.2, s. 111-115
Twórca
Reinfuss, Roman
Wydawca
Instytut Sztuki PAN
Data
1960
Relacja
oai:cyfrowaetnografia.pl:publication:3739
Format
application/pdf
Język
pol
Typ
czas.
Identyfikator
oai:cyfrowaetnografia.pl:3512
PDF Text
Text
22. O b r a z ó w
23.
Łóżko
mniejszych
24. P o d u s z k a
jedna
25. S o m s i e k
jeden
26. S o m s i e k
dwiema
poszewkami
n a zboże
30. S z k l i w a
o dwóch
izbach,
6
pie
270 —
72 —
54 —
49. (różne
wierzytelności,
Szydlak w Wieliczce
Gotowemi
zostało
w tym
(!) 48 zł.)
430 10
po zmarłym
wydatków
wymienione
wysokości w y n a g r o d z e n i e
jest
XV
P O W O J E N N Y
XV
powojenny
konkurs
(a X V I I
1937) n a najpiękniejszą
wał
się w r o k u
szopkę
1959 w a t m o s f e r z e
w s z y s t k i m n a k o n k u r s obecny
gu
obfitości
— stanowiące
licząc
sensacji.
stała
z f u t r e m oszacowana
18 za 24 zł s p r z e d a n e .
wa
g r 15 s z a c o w a n a
szacowany
stodoła
z piwnicą
wydźwięku
zgrzytu,
Narodowa
s k i c h konkursów
na nagrody;
datnie
suma
że
w dziejach
t y msamym
pieniędzy
szopkarzy
nizatorów
wiadomość,
oszaco
stojące,
której
jest g r u n t
za
12 d u k a t ó w
Po
spłaceniu
przeznaczona
dworski na jeden
Miejska
zmniejszyła
rozdzielanych
się w y
corocznie
mię
w p o s t a c i nagród i zakupów, co o r g a
konkursu
a wśród szopkarzy
postawiło
wywołało
w
trudnej
sytuacji,
u c z u c i e żalu i zniechę
cenia.
(WMK
-
i 8 zł 12 g r c z y l i
kowo
znaczna.
reszta
została
n i e l e t n i c h dzieci
d l a opiekunów
Podał:
usta
szopek,
u w a g ę z w r a c a ł y duże
ki
przez:
lalkami
wykonane
(zeszłorocznego
Dudzika
daniu
prezentuje
zdobywcę
i Włodzimierza
do teatru
„Lalka"
I
nagrody),
M a l i k a — który,
w Warszawie
odległej
czony,
lista
zgłoszeń
z Bibie, w s i
K o n k u r s miał się j u ż
w pobliżu p o m n i k a M i c k i e w i c z a ukazał się s k u r
zadyszany
staruszek,
ciągnąc z w y s i ł k i e m
była
dawno
75-letni
zamknięta,
Tomasz
ciężkie, z b i t e z desek
szopka
wiejska,
skromna, topornie
to t y
wykonana,
d l a większego e f e k t u różnymi d r u k o w a n y m i
z mechanizmem
do poruszania
o p a t r z o n y m w potężne, ręcznie w y k o n a n e ,
koła
Łata,
sanki, na
których stała p r z y k r y t a w o r k i e m s z o p k a . Była
zębate
( i l . 1, 2). P o j a w i e n i e
przystąpić
do konkursu,
po sprze
czliwości
tyle
przyjęciem
kilometrów
spotkało
licznie
lalek za
drewniane
się
spóźnionego
szedł
pieszo, a b y
się z p e ł n y m ż y
zgromadzonej
publicz
ności.
Sąd
oraz
O d strony
przywieziona
końcowi,
nia
ezenekierowskim.
Tabora
ku
grody
w stylu
stara, wysłu
szopka
gdy
t r a d y c j e w y k o n a ł n o w ą szopkę, r ó w n i e ż j a k p o p r z e d
utrzymaną
z pozostałymi
o 9 k m od Krakowa.
Zdzisława
rodzinne
szop
między
swe blizny i rany.
który
pozo
61-let-
który w w y t a r t y m m u n d u r z e
szopkarza,
szopki
stałej p o s w y m z m a r ł y m o j c u , podtrzymując
szop
Tabor,
blisko n a 3 metry
przedstawieniach
Wiatra
Władysława
Pietraszek
jeszcze w czasach
N r 49 otrzymała s z o p k a
Dookoła
w ś r ó d których szczególną
z
Edward
stanął F r a n c i s z e k
wysoką
zbudowaną
na licznych
obrazkami,
Mickiewicza
pieniędzy
S Z O P E K
1946. W p o r ó w n a n i u
oklejona
pomnika
za 224 zł 15 g r . "
w o j e n n y c h , która brała już udział w k o n k u r s i e w r o
ku
zgłoszonych n a k o n k u r s była s t o s u n
w i o n o 48 błyszczących k o l o r o w y m i s t a n i o l a m i
(pań
Kamieński
162 zł 19 g r d ł u g ó w
754)
ką z l a l k a m i ,
powa
Ilość szopek
dzień
(kupił) W a w r z y n i e c
Tataruchów.
krakow
szopkarskich n i e wyasygnowała a n i
grosza
dzy
była
po raz pierwszy
koloro
zdezelowana
przypominała w e t e r a n a ,
Rada
szacowane
kalamajkowa
n a zł 180, p o d n r 13 w e F r y w a ł d z i e
pletami
raczej
pięć,
za zł 2 g r 28. Chałupa,
i garncarnia
żona
o
nici
zł 1 za zł 1 g r 16 k u p i o n y . [...] O b r a z k ó w
n i m u r a r z , ze swoją
d o b r y c h l a l e k . Drugą sensacją,
majątek
granatowa
n a zł 24 kupioną z o
Spódniczka
po g r 6 taksowanych
kość — s z o p k i ze s c e n k a m i d o g r a n i a jasełek i k o m
bardzo
licytacji
z a 1 zł 6 g r k u p i o n a . Rańtuch
kościoła M a r i a c k i e g o
rzad
około
t a k s o w a n a zł 1 k u p i o n a za 2 zł 3 g r . Z a p a s k a
odby
l a t dużą
zazwyczaj
drogą
za zł 40 [...] K o r a l i k ó w
od r o
posypały się j a k z r o
od paru
sukienna
s z c z y z n y pieszej — E P )
Przede
167 zł
koszta
p r z e z Tataruchów. „Sukienka
K O N K U R S
krakowską
wyniósł
inwentarzach
wynoszą
1831 r . s p r z e d a n o
61 15
d l a 2 księży biorących udział
Reinfuss
ku
8 maja
pozostawiony
wana
nie spotykanej
Roman
gospodarzy
„za w ó d k ę
— 31 zł 6 g r ( t j . za
w podobnych
68 —
1200 19
Wśród
pogrzebowym"
30 zł.
przy
p o d zasiew)
— 118 zł, i pokaźny w y d a t e k
obchodzie
ośm
42—48. ( Z a z a k u p i o n e z a g o n y p o l a ze z b o ż e m
lub
pogrzebie
pogrzebowe
zł
34. G a r n c a r n i a
41.
18 g r . S p o t y k a n e
90 —
k a r n i , z sienią i komorą
Wojciech
około 25 k w a r t ! ) . Cały k o s z t p o g r z e b u
4 —
3 piece
33. Stodoła z j e d n y m sąsiekiem
i
3 —
3 —
3
pięć
wypalonych
32. D o m p o d p o l u d n i e
36—40.
przy
— 24
n a kapustę, d o b r e
miarek
Garnków
w
1 —
stara n a p l e w y
dwie
3 —
2 —
— 10
stare •
29. W i n ó w e k
31.
z
duży
mniejszy
27. K o r y t o
28. P a k a
14 d - t t o
nowe
konkursowy
dwie
równorzędne
przyznał w t y m r o k u
Zdzisławowi
pierwsze n a
Władysławowi
Dudzikowi. Obydwie
Wiatrowi
szopki
o du-
111
II. 1. Szopka.
1959 r. Wyk. Tomasz
Łata.
Bibice,
pow.
Kraków.
II. 2. Szopka.
1959 r. (od
tylu).
Wyk.
Tomasz
Łata. II. 3. Autorzy
niosący swe
prace
na konkurs.
II. 4. Szopka.
1959 r. I I nagr.
Wyk.
Antoni
Wojciechowski.
II.
5.
Szopka.
1959 r. I nagr.
Wyk. Zdzisław
Dudzik.
11. 6.
Szopka.
1959 r. I I nagr. Wyk. Włodzimierz
Malik.
żych
rozmiarach
kukiełkowych
cych
W.
w
scenki
pełne
wyróżniała
kolorystyką
się
oraz
do
zespoły
t r a d y c y j n y c h jasełkach
Wiatra
piękną
posiadały
oraz
dzo
poprawna
ła
się
W
grupie
w
bogatym
i starannie
d r u g i c h nagród
już W ł o d z i m i e r z
Godyń.
Z. G o d y n i a ,
zwyciężenia
część
Każdy
jednak
wiązał
to
z
Ruta
bowiem
odznacza
( i l . 6).
wspomniany
Tarnowski,
oraz
wyróżnionych
13-letni
drugą
na
Wojciechowskiego
podjęli
próby
prze
płaskości, którą o d z n a c z a się
najlepiej
wykonanych
wymienionych
w
inny
wyżej
sposób.
prze
szopek.
autorów
roz
Wojciechowski,
budynku
— motyw
poszerzający
par
łamanych
scho
barokowych,
d ó w , zapożyczony z kościoła n a Skałce ( i l . 4). G o d y ń
zaś,
mniej
widać
obciążony
tradycyjnymi kanonami,
zrobił szopkę o r z u c i e półkolistym, w p o s t a c i
Barbakanu,
szego
piętra
n a d którym
i
wież,
połowy
umieścił k o n s t r u k c j e p i e r w
co
dało
w
rezultacie
n o w ą f o r m ę bryły, n i e spotykaną d o t y c h c z a s
zupełnie
w
k a c h k r a k o w s k i c h ( i l . 7). S z o p k a T a r n o w s k i e g o ,
nana
talu
waną
114
jak zwykle
zdobniczym,
bryłę
bardzo
starannie,
posiadała
budynku,
która
o
szop
wyko
bogatym
dość
słabo
w
dodatku
de
zakompono
gubiła
się
przeładowanej
dekoracji. N i e wyróżniała
się
a r t y s t y c z n y m i w a l o r a m i szopka
go R u t y , który p o k i l k u
latach przerwy
rów
Antonie
znowu
wziął
udział w k o n k u r s i e .
Wśród
szopka
pięciu
nagród
Ferdynanda
prawna
w
formie
oryginalna,
stawień
i
kolorze,
zaopatrzona
jasełkowych.
szukając
nowej
wieżowym
w
Z
szopka
t a była
niewolniczo
może
formy
herbie
okazać
bodny
pod
scenkę
praca
uwagę
dosyć
duża,
może
zbyt
i lalki
do
Adama
W
przed
oparł się n a t r ó j wykonaniu
prymitywna
i
się w z o r u . S a m pomysł
trafny,
jeśli
rozwinie
względem
go
autor
w
za
B u j a k a , który
obecnym
zanadto
po
mało
nienagrodzonych
wyjściowej
jeszcze
się
pracach
zwracała
ale
szopek
Krakowa.
trzymała
swych
trzecich
Sadowskiego,
sługuje n a w y m i e n i e n i e
w
przyszłych
sposób b a r d z i e j
kolorystycznym
i
zbyt
jednak
swo
dekoracyj
nym.
uświęcony tradycją prostokątny r z u t p o d
stawy, wprowadził — j a k o element
ter
skromniej
lalek
się:
były szopki A .
nawet
zadanie
utrzymując
Antoni
obydwaj
owej
ważna
znaleźli
Spośród
grodą n a j c i e k a w s z e
i
typie
M a l i k ( i l . 5), F r a n c i s z e k
Wojciechowski,
Zbigniew
w
w
nież s w y m i
wyko
Z. D u d z i k a , b a r
dekoracyjnym,
doskonałych
Szopka
proporcjami,
a r c h i t e k t u r z e , ale
pod względem
kolekcją
Antoni
swej
występują
krakowskich.
doskonałymi
n a n y m d e t a l e m zdobniczym. Szopka
wyposażona
przedstawień
lalek
Omawiany
jennym
ga
okresie
powo
— j e s t k o n k u r s e m j u b i l e u s z o w y m , co
wyma
jakiegoś
Jak
wynika
przez
Sekcję
Sztuki
PAN
mentację
t u konkurs jako X V
podsumowania,
z
danych
Badania
w
tylko
statystycznych
Plastyki
Krakowie,
wszystkich
choćby
w
Ludowej
która
konkursów,
15 l a t n a k o n k u r s a c h zostało
cyfrowego.
opracowanych
Instytutu
prowadziła
w
doku
ciągu m i n i o n y c h
przedstawionych
łącz
n i e 528 s z o p e k p r z e z 216 uczestników. Spośród t e j n a
pozór z n a c z n e j
dzie,
którzy
liczby szopkarzy
do konkursu
— 128 z n i c h t o l u
stanęli r a z j e d e n ,
brało udział d w a l u b t r z y r a z y . P ó ź n i e j c y f r y
się zmniejszają,
57 osób
szybko
t a k ż e d o g r u p y stałych u c z e s t n i k ó w ,
7 Szopka.
1959 r II nagr. Wyk.
ka. 1959 r. Wyk. Jan Przeworski.
Jacek
Kordek.
biorących p r z y n a j m n i e j
powojennych,
cie:
wchodzi
86-letni m u r a r z
Aleksander
nowski
Kudłek
10 r a z y
teatru,
6 osób, a
Władysław
i
pouczają
wszystkim
podaną
jak
i
gu
15 l a t z a l e d w i e
Franciszek
Tar
Dudzik — re—
kamieniarz
konkursach,
obecnych.
robotnicy
wyżej
oraz
liczbę
Dane
we
zarówno
statystyczne
interesują
ucząca
215
się
się
przede
młodzież.
uczestników
Na
konkursów
było:
uczącej
.
się
młodzieży
108 ( w
65
t y m 14 m u r a r z y )
( o d szkoły
po
podstawowej
uczelnie
akademic
kie)
inteligentów
bez
Organizowane
wadziły
wśród
Na
przez
do
wyłonienia
której
padają
czele
tabeli
zdobywca
do
. . . .
podanego
wystawców
zawodu
9
2
n i m idzie
nagród
się
dopro
nagrody.
Franciszek
Zdzisław
ostatnio
Krakowa
W i a t r , który, przystępując
konkursu
dopiero
w
8 ra
Dudzik,
(1947—1959);
szopkarzy
po raz
1957 r o k u ,
zdołał
1958 i 1959) uzyskać
pierw
nagrodę.
W
związku
z
XV,
jubileuszowym
pięciu zasłużonych s z o p k a r z y
konkursem,
o t r z y m a ł o Złote
ki Miasta K r a k o w a , przyznane
Odzna
i m p r z e z Miejską
Ra
dę N a r o d o w ą . Są t o : n e s t o r k r a k o w s k i c h s z o p k a r z y —
31
zbiorowych
szą
cią
ekstraklasy,
pierwsze
znajduje
najwybitniejszych
do
konkursy
l a t a c h 1946—1957 otrzymał
nagrodę. P o
Władysław
pierwszy
lat
szopkarskiej
najczęściej
7 pierwszych
grupy
wszedł
szereg
się
laureatów
T a r n o w s k i , który w
zy p i e r w s z ą
znikoma.
ich w
4.
już d w u k r o t n i e ( w r o k u
robotników
jest
razy),
Przeworski
n a s , że s z o p k a r s t w e m
szopki
(10
W o j c i e c h o w s k i , 6 1 - l e t n i m u r a r z , który brał udział
przedwojennych
wykonujących
protokołach k o n k u r s o w y c h z a n o t o w a n o
Zdzisław
dotychczasowych
kobiet
W
i W ł a d y s ł a w T u r s k i — r o b o t n i k (13 r a z y ) o r a z A n t o n i
wszystkich
Ilość
mianowi
Owsiński
— dekorator
Marian
Szop
Wyk.
udział w k o n k u r s a c h
zaledwie
— m u r a r z (11 r a z y ) ,
kwizytor
Zbigniew
Godyń. II. X.
II. 9. Szopka.
¡959 r.
Władysław
(drużyna
harcerska,
uczniowie
liceum).
Fot.
Owsiński,
Wojciechowski,
nowski.
Jan
Swiderski.
Włodzimierz
Zdzisław
Dudzik
i
Malik,
Antoni
Franciszek
Tar
23.
Łóżko
mniejszych
24. P o d u s z k a
jedna
25. S o m s i e k
jeden
26. S o m s i e k
dwiema
poszewkami
n a zboże
30. S z k l i w a
o dwóch
izbach,
6
pie
270 —
72 —
54 —
49. (różne
wierzytelności,
Szydlak w Wieliczce
Gotowemi
zostało
w tym
(!) 48 zł.)
430 10
po zmarłym
wydatków
wymienione
wysokości w y n a g r o d z e n i e
jest
XV
P O W O J E N N Y
XV
powojenny
konkurs
(a X V I I
1937) n a najpiękniejszą
wał
się w r o k u
szopkę
1959 w a t m o s f e r z e
w s z y s t k i m n a k o n k u r s obecny
gu
obfitości
— stanowiące
licząc
sensacji.
stała
z f u t r e m oszacowana
18 za 24 zł s p r z e d a n e .
wa
g r 15 s z a c o w a n a
szacowany
stodoła
z piwnicą
wydźwięku
zgrzytu,
Narodowa
s k i c h konkursów
na nagrody;
datnie
suma
że
w dziejach
t y msamym
pieniędzy
szopkarzy
nizatorów
wiadomość,
oszaco
stojące,
której
jest g r u n t
za
12 d u k a t ó w
Po
spłaceniu
przeznaczona
dworski na jeden
Miejska
zmniejszyła
rozdzielanych
się w y
corocznie
mię
w p o s t a c i nagród i zakupów, co o r g a
konkursu
a wśród szopkarzy
postawiło
wywołało
w
trudnej
sytuacji,
u c z u c i e żalu i zniechę
cenia.
(WMK
-
i 8 zł 12 g r c z y l i
kowo
znaczna.
reszta
została
n i e l e t n i c h dzieci
d l a opiekunów
Podał:
usta
szopek,
u w a g ę z w r a c a ł y duże
ki
przez:
lalkami
wykonane
(zeszłorocznego
Dudzika
daniu
prezentuje
zdobywcę
i Włodzimierza
do teatru
„Lalka"
I
nagrody),
M a l i k a — który,
w Warszawie
odległej
czony,
lista
zgłoszeń
z Bibie, w s i
K o n k u r s miał się j u ż
w pobliżu p o m n i k a M i c k i e w i c z a ukazał się s k u r
zadyszany
staruszek,
ciągnąc z w y s i ł k i e m
była
dawno
75-letni
zamknięta,
Tomasz
ciężkie, z b i t e z desek
szopka
wiejska,
skromna, topornie
to t y
wykonana,
d l a większego e f e k t u różnymi d r u k o w a n y m i
z mechanizmem
do poruszania
o p a t r z o n y m w potężne, ręcznie w y k o n a n e ,
koła
Łata,
sanki, na
których stała p r z y k r y t a w o r k i e m s z o p k a . Była
zębate
( i l . 1, 2). P o j a w i e n i e
przystąpić
do konkursu,
po sprze
czliwości
tyle
przyjęciem
kilometrów
spotkało
licznie
lalek za
drewniane
się
spóźnionego
szedł
pieszo, a b y
się z p e ł n y m ż y
zgromadzonej
publicz
ności.
Sąd
oraz
O d strony
przywieziona
końcowi,
nia
ezenekierowskim.
Tabora
ku
grody
w stylu
stara, wysłu
szopka
gdy
t r a d y c j e w y k o n a ł n o w ą szopkę, r ó w n i e ż j a k p o p r z e d
utrzymaną
z pozostałymi
o 9 k m od Krakowa.
Zdzisława
rodzinne
szop
między
swe blizny i rany.
który
pozo
61-let-
który w w y t a r t y m m u n d u r z e
szopkarza,
szopki
stałej p o s w y m z m a r ł y m o j c u , podtrzymując
szop
Tabor,
blisko n a 3 metry
przedstawieniach
Wiatra
Władysława
Pietraszek
jeszcze w czasach
N r 49 otrzymała s z o p k a
Dookoła
w ś r ó d których szczególną
z
Edward
stanął F r a n c i s z e k
wysoką
zbudowaną
na licznych
obrazkami,
Mickiewicza
pieniędzy
S Z O P E K
1946. W p o r ó w n a n i u
oklejona
pomnika
za 224 zł 15 g r . "
w o j e n n y c h , która brała już udział w k o n k u r s i e w r o
ku
zgłoszonych n a k o n k u r s była s t o s u n
w i o n o 48 błyszczących k o l o r o w y m i s t a n i o l a m i
(pań
Kamieński
162 zł 19 g r d ł u g ó w
754)
ką z l a l k a m i ,
powa
Ilość szopek
dzień
(kupił) W a w r z y n i e c
Tataruchów.
krakow
szopkarskich n i e wyasygnowała a n i
grosza
dzy
była
po raz pierwszy
koloro
zdezelowana
przypominała w e t e r a n a ,
Rada
szacowane
kalamajkowa
n a zł 180, p o d n r 13 w e F r y w a ł d z i e
pletami
raczej
pięć,
za zł 2 g r 28. Chałupa,
i garncarnia
żona
o
nici
zł 1 za zł 1 g r 16 k u p i o n y . [...] O b r a z k ó w
n i m u r a r z , ze swoją
d o b r y c h l a l e k . Drugą sensacją,
majątek
granatowa
n a zł 24 kupioną z o
Spódniczka
po g r 6 taksowanych
kość — s z o p k i ze s c e n k a m i d o g r a n i a jasełek i k o m
bardzo
licytacji
z a 1 zł 6 g r k u p i o n a . Rańtuch
kościoła M a r i a c k i e g o
rzad
około
t a k s o w a n a zł 1 k u p i o n a za 2 zł 3 g r . Z a p a s k a
odby
l a t dużą
zazwyczaj
drogą
za zł 40 [...] K o r a l i k ó w
od r o
posypały się j a k z r o
od paru
sukienna
s z c z y z n y pieszej — E P )
Przede
167 zł
koszta
p r z e z Tataruchów. „Sukienka
K O N K U R S
krakowską
wyniósł
inwentarzach
wynoszą
1831 r . s p r z e d a n o
61 15
d l a 2 księży biorących udział
Reinfuss
ku
8 maja
pozostawiony
wana
nie spotykanej
Roman
gospodarzy
„za w ó d k ę
— 31 zł 6 g r ( t j . za
w podobnych
68 —
1200 19
Wśród
pogrzebowym"
30 zł.
przy
p o d zasiew)
— 118 zł, i pokaźny w y d a t e k
obchodzie
ośm
42—48. ( Z a z a k u p i o n e z a g o n y p o l a ze z b o ż e m
lub
pogrzebie
pogrzebowe
zł
34. G a r n c a r n i a
41.
18 g r . S p o t y k a n e
90 —
k a r n i , z sienią i komorą
Wojciech
około 25 k w a r t ! ) . Cały k o s z t p o g r z e b u
4 —
3 piece
33. Stodoła z j e d n y m sąsiekiem
i
3 —
3 —
3
pięć
wypalonych
32. D o m p o d p o l u d n i e
36—40.
przy
— 24
n a kapustę, d o b r e
miarek
Garnków
w
1 —
stara n a p l e w y
dwie
3 —
2 —
— 10
stare •
29. W i n ó w e k
31.
z
duży
mniejszy
27. K o r y t o
28. P a k a
14 d - t t o
nowe
konkursowy
dwie
równorzędne
przyznał w t y m r o k u
Zdzisławowi
pierwsze n a
Władysławowi
Dudzikowi. Obydwie
Wiatrowi
szopki
o du-
111
II. 1. Szopka.
1959 r. Wyk. Tomasz
Łata.
Bibice,
pow.
Kraków.
II. 2. Szopka.
1959 r. (od
tylu).
Wyk.
Tomasz
Łata. II. 3. Autorzy
niosący swe
prace
na konkurs.
II. 4. Szopka.
1959 r. I I nagr.
Wyk.
Antoni
Wojciechowski.
II.
5.
Szopka.
1959 r. I nagr.
Wyk. Zdzisław
Dudzik.
11. 6.
Szopka.
1959 r. I I nagr. Wyk. Włodzimierz
Malik.
żych
rozmiarach
kukiełkowych
cych
W.
w
scenki
pełne
wyróżniała
kolorystyką
się
oraz
do
zespoły
t r a d y c y j n y c h jasełkach
Wiatra
piękną
posiadały
oraz
dzo
poprawna
ła
się
W
grupie
w
bogatym
i starannie
d r u g i c h nagród
już W ł o d z i m i e r z
Godyń.
Z. G o d y n i a ,
zwyciężenia
część
Każdy
jednak
wiązał
to
z
Ruta
bowiem
odznacza
( i l . 6).
wspomniany
Tarnowski,
oraz
wyróżnionych
13-letni
drugą
na
Wojciechowskiego
podjęli
próby
prze
płaskości, którą o d z n a c z a się
najlepiej
wykonanych
wymienionych
w
inny
wyżej
sposób.
prze
szopek.
autorów
roz
Wojciechowski,
budynku
— motyw
poszerzający
par
łamanych
scho
barokowych,
d ó w , zapożyczony z kościoła n a Skałce ( i l . 4). G o d y ń
zaś,
mniej
widać
obciążony
tradycyjnymi kanonami,
zrobił szopkę o r z u c i e półkolistym, w p o s t a c i
Barbakanu,
szego
piętra
n a d którym
i
wież,
połowy
umieścił k o n s t r u k c j e p i e r w
co
dało
w
rezultacie
n o w ą f o r m ę bryły, n i e spotykaną d o t y c h c z a s
zupełnie
w
k a c h k r a k o w s k i c h ( i l . 7). S z o p k a T a r n o w s k i e g o ,
nana
talu
waną
114
jak zwykle
zdobniczym,
bryłę
bardzo
starannie,
posiadała
budynku,
która
o
szop
wyko
bogatym
dość
słabo
w
dodatku
de
zakompono
gubiła
się
przeładowanej
dekoracji. N i e wyróżniała
się
a r t y s t y c z n y m i w a l o r a m i szopka
go R u t y , który p o k i l k u
latach przerwy
rów
Antonie
znowu
wziął
udział w k o n k u r s i e .
Wśród
szopka
pięciu
nagród
Ferdynanda
prawna
w
formie
oryginalna,
stawień
i
kolorze,
zaopatrzona
jasełkowych.
szukając
nowej
wieżowym
w
Z
szopka
t a była
niewolniczo
może
formy
herbie
okazać
bodny
pod
scenkę
praca
uwagę
dosyć
duża,
może
zbyt
i lalki
do
Adama
W
przed
oparł się n a t r ó j wykonaniu
prymitywna
i
się w z o r u . S a m pomysł
trafny,
jeśli
rozwinie
względem
go
autor
w
za
B u j a k a , który
obecnym
zanadto
po
mało
nienagrodzonych
wyjściowej
jeszcze
się
pracach
zwracała
ale
szopek
Krakowa.
trzymała
swych
trzecich
Sadowskiego,
sługuje n a w y m i e n i e n i e
w
przyszłych
sposób b a r d z i e j
kolorystycznym
i
zbyt
jednak
swo
dekoracyj
nym.
uświęcony tradycją prostokątny r z u t p o d
stawy, wprowadził — j a k o element
ter
skromniej
lalek
się:
były szopki A .
nawet
zadanie
utrzymując
Antoni
obydwaj
owej
ważna
znaleźli
Spośród
grodą n a j c i e k a w s z e
i
typie
M a l i k ( i l . 5), F r a n c i s z e k
Wojciechowski,
Zbigniew
w
w
nież s w y m i
wyko
Z. D u d z i k a , b a r
dekoracyjnym,
doskonałych
Szopka
proporcjami,
a r c h i t e k t u r z e , ale
pod względem
kolekcją
Antoni
swej
występują
krakowskich.
doskonałymi
n a n y m d e t a l e m zdobniczym. Szopka
wyposażona
przedstawień
lalek
Omawiany
jennym
ga
okresie
powo
— j e s t k o n k u r s e m j u b i l e u s z o w y m , co
wyma
jakiegoś
Jak
wynika
przez
Sekcję
Sztuki
PAN
mentację
t u konkurs jako X V
podsumowania,
z
danych
Badania
w
tylko
statystycznych
Plastyki
Krakowie,
wszystkich
choćby
w
Ludowej
która
konkursów,
15 l a t n a k o n k u r s a c h zostało
cyfrowego.
opracowanych
Instytutu
prowadziła
w
doku
ciągu m i n i o n y c h
przedstawionych
łącz
n i e 528 s z o p e k p r z e z 216 uczestników. Spośród t e j n a
pozór z n a c z n e j
dzie,
którzy
liczby szopkarzy
do konkursu
— 128 z n i c h t o l u
stanęli r a z j e d e n ,
brało udział d w a l u b t r z y r a z y . P ó ź n i e j c y f r y
się zmniejszają,
57 osób
szybko
t a k ż e d o g r u p y stałych u c z e s t n i k ó w ,
7 Szopka.
1959 r II nagr. Wyk.
ka. 1959 r. Wyk. Jan Przeworski.
Jacek
Kordek.
biorących p r z y n a j m n i e j
powojennych,
cie:
wchodzi
86-letni m u r a r z
Aleksander
nowski
Kudłek
10 r a z y
teatru,
6 osób, a
Władysław
i
pouczają
wszystkim
podaną
jak
i
gu
15 l a t z a l e d w i e
Franciszek
Tar
Dudzik — re—
kamieniarz
konkursach,
obecnych.
robotnicy
wyżej
oraz
liczbę
Dane
we
zarówno
statystyczne
interesują
ucząca
215
się
się
przede
młodzież.
uczestników
Na
konkursów
było:
uczącej
.
się
młodzieży
108 ( w
65
t y m 14 m u r a r z y )
( o d szkoły
po
podstawowej
uczelnie
akademic
kie)
inteligentów
bez
Organizowane
wadziły
wśród
Na
przez
do
wyłonienia
której
padają
czele
tabeli
zdobywca
do
. . . .
podanego
wystawców
zawodu
9
2
n i m idzie
nagród
się
dopro
nagrody.
Franciszek
Zdzisław
ostatnio
Krakowa
W i a t r , który, przystępując
konkursu
dopiero
w
8 ra
Dudzik,
(1947—1959);
szopkarzy
po raz
1957 r o k u ,
zdołał
1958 i 1959) uzyskać
pierw
nagrodę.
W
związku
z
XV,
jubileuszowym
pięciu zasłużonych s z o p k a r z y
konkursem,
o t r z y m a ł o Złote
ki Miasta K r a k o w a , przyznane
Odzna
i m p r z e z Miejską
Ra
dę N a r o d o w ą . Są t o : n e s t o r k r a k o w s k i c h s z o p k a r z y —
31
zbiorowych
szą
cią
ekstraklasy,
pierwsze
znajduje
najwybitniejszych
do
konkursy
l a t a c h 1946—1957 otrzymał
nagrodę. P o
Władysław
pierwszy
lat
szopkarskiej
najczęściej
7 pierwszych
grupy
wszedł
szereg
się
laureatów
T a r n o w s k i , który w
zy p i e r w s z ą
znikoma.
ich w
4.
już d w u k r o t n i e ( w r o k u
robotników
jest
razy),
Przeworski
n a s , że s z o p k a r s t w e m
szopki
(10
W o j c i e c h o w s k i , 6 1 - l e t n i m u r a r z , który brał udział
przedwojennych
wykonujących
protokołach k o n k u r s o w y c h z a n o t o w a n o
Zdzisław
dotychczasowych
kobiet
W
i W ł a d y s ł a w T u r s k i — r o b o t n i k (13 r a z y ) o r a z A n t o n i
wszystkich
Ilość
mianowi
Owsiński
— dekorator
Marian
Szop
Wyk.
udział w k o n k u r s a c h
zaledwie
— m u r a r z (11 r a z y ) ,
kwizytor
Zbigniew
Godyń. II. X.
II. 9. Szopka.
¡959 r.
Władysław
(drużyna
harcerska,
uczniowie
liceum).
Fot.
Owsiński,
Wojciechowski,
nowski.
Jan
Swiderski.
Włodzimierz
Zdzisław
Dudzik
i
Malik,
Antoni
Franciszek
Tar
Kolekcja
Cytat
Reinfuss, Roman, “XV powojenny konkurs szopek/ Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1960 t. 14 z.2,” Cyfrowa Etnografia, Dostęp 30 czerwca 2022, https://cyfrowaetnografia.pl/items/show/11429.