-
https://cyfrowaetnografia.pl/files/original/1a14ca407c1e8f7ff58c2dd035188054.pdf
ee13cca3f54c190e7a46860445e0a7b8
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Polska Sztuka Ludowa - Konteksty
Text
A resource consisting primarily of words for reading. Examples include books, letters, dissertations, poems, newspapers, articles, archives of mailing lists. Note that facsimiles or images of texts are still of the genre Text.
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Relation
A related resource
oai:cyfrowaetnografia.pl:publication:4944
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1967
Subject
The topic of the resource
Kraków
malarstwo nieprofesjonalne
dewocjonalia
obrazki wotywne
Identifier
An unambiguous reference to the resource within a given context
oai:cyfrowaetnografia.pl:4583
Title
A name given to the resource
Obrazki wotywne z kościoła Bożego Giała w Krakowie/ Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1967 t.21 z.1
Description
An account of the resource
Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 1967 t.21 z.1; s.33-52
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
Krzysztofowicz, Stefania
Śnieżyńska-Stolot, Ewa
Language
A language of the resource
pol.
Format
The file format, physical medium, or dimensions of the resource
application/pdf
PDF Text
Text capture metadata for PDF documents
Text
П. 1. Obrazek
wotywny
Piotra
Komorowskiego,
ol. pł., 56 X 52
cm.
1. pol. XVIII
w.
Kościół
Bożego
Ciała,
Kraków.
Stefania^Krzysztofowicz,
Ewa
Śnieżynska-Stolot
/
OBRAZKI WOTYWNE Z K O Ś C I O Ł A B O Ż E G O C I A Ł A W KRAKOWIE
W
kościele
nagrobka
obrazki
nie
n a terenie
XVIII
Ciała
których
klasztoru
Zespół
w
Krakowie,
Kazimierczyka,
w o t y w n e z
klauzurą).
i
Bożego
Stanisława
jeden
znajduje
kanoników
t e n powstał
w
pobliżu
wionych
się 22
bogata
l i t e r a t u r a opisująca c u d a d o z n a n e
się o b e c
czyną,
z której
zachowały
regularnych
n a przestrzeni
w . i był w y n i k i e m r o z w o j u
kultu
(za
XVII
Stanisława
Kazimierczyka.
Stanisław
ków
(1433—1489),
regularnych
dzieją
i lektorem
Matki
Boskiej
w
zakonnik
Krakowie,
zakonnym,
klasztoru
kanoni
był w y b i t n y m
miał
szczególny
i r a n Chrystusa. Literatura
kazno
kult
do
dewocyjna
miasta
W
roku
tórnie
Boskiej
i św. Stanisława
sława
Kazimierczyka
Ciała,
przed
w
ołtarzem
jego grobie
jego
Marii
cie
Magdaleny,
„ojcowie
obwiódł" , W roku
4
kościoła
sługi bożego o s o b a
opublikowane
po raz drugi
Pozycje
8
cudów
autorów:
Bożego
Kazimierczyka
gdzie obok
ołtarza
Stanisław
n y , chociaż
wymienia
wystawił
mimo
żelazną
prałat
w
g o Katalog
spisy
Wojciecha
Grabowskiego .
9
Powyższe
oczu
oraz
opisy
cudów
ofiarowywania
wspominają
do g r o b u
licznych w o t w postaci
tablic
wotywnych
wielokrotnie
Stanisława
jest
staremi
(wspomniane
literami
pisane"
zarówno
srebrnych, j a k
„ k a p ł a n j e d e n . . . długo i ciężko c h o r u j ą c "
wałoby,
że o b r a z k i
wotywne
10
znajdowały
malowanych
„wotum
ofiarował
, co w s k a z y
się j u ż p r z y
p i e r w s z y m n a g r o b k u Stanisława K a z i m i e r c z y k a
b i t e r i u m kościoła B o ż e g o
Z
kolei
między
opisy
rokiem
w
prez
Ciała.
wymieniają
1660 i
Kazi
s r e b r n y c h r ą k , nóg,
powstałe
1702 m a l o w a n e
przypuszczalnie
wota:
fundacji
Stanisława
bocznej,
m a s z a ; n i e z n a n e j b i a ł o g ł o w y za s z c z ę ś l i w y poród, b r a t a
Albina
Kłosa
mieszczanina
Mstowskiego
i Szymona
kazimierskiego,
Orłowskiego .
u
ks. To
Według
opisu — o s t a t n i z obrazków przedstawiał f u n d a t o r a l e
że umarł
świętych
i
i
szczątki
m u nagrobek,
jednak
Gorczyńskiego
1533, k t ó r e
5
n i e jest
Michała
pow
Stefana
żywoty
z roku
habi
roku
zostały
1660 r . p r z e z
t e uzupełniają
Ranotowicza)
się t a m t a b l i c a .
Kazimierczyk,
święty,
nawy
w
spisał
przez
dozna
przy
z
które
tablic
stalle
przeniósł
do p ó ł n o c n e j
św. Krzyża
znajdująca
p r z e z opinię j a k o
Ciała,
Łoniewski
Kazimierza,
wejścia
była w
stawiając
z
z wymienionych
kamienny
p . p . J o r d a n kratą
regularnych,
Stanisława
co upamiętnia
grób
wydanie
1 m a l o w a n y c h . Najstarszą
z g r o b u gdzie był p o
1632 k s . M a r i a n K ł o c z y ń s k i ,
kanoników
prezbiterium
obok
jest
za j e g o
Bożego
o cudach
n a d ciałem
zakonnym... które miejsce
generalny
kościoła
się w i e ś c i
podnieśli...
(ustawili), n a którym
Stani
2
3
chowany...
Matki
b i s k u p a . Pochowano
prezbiterium
d o z a k r y s t i i . P o rozejściu
nych przy
widzenia
Stanisława
Ranotowicza .
mierczyka
n a Skałce
najwcześniejsze
1616 k s . K r z y s z t o f
cuda
oraz
kościele
jednak
е
7
0 zwyczaju
w
1609 . I s t n i e j e
1609 pióra M a r c i n a B a r o n i u s z a .
w s p o m i n a , ż e u p r a w i a ł ż y w o t a s c e t y , b i c z o w a ł się często
miewał
z roku
Krakowa,
uznawany
błogosławio
i
błogosła
ż ą c e g o n a łożu i klęczącą o b o k żonę, k t ó r y m
z c h m u r Stanisław
Kazimierczyk.
Także
błogosławi
jeden
r ó w s p i s u cudów, Michał Gorczyński, zawiesił
z auto
u grobu
33
�podobną
actu
tablicę
wotywną,
o r a n d i " i napisem:
Wszystkie
ne,
jak
wyżej
i
ze
swym
„Clamavi
wymienione
malowane,
wizerunkiem
et e x a u d i v i t
tablice
uległy
zarówno
zniszczeniu
„in
me"
1 2
.
srebr
przypusz
chmurach.
i
Środek
klasztoru
cmentarz
mi
oraz
obrazu
zajmują
przylegający
kościelny, o t o c z o n y
do
budynki
nich
kościoła
czworoboczny
murem z dwiema
brama
i pięcioma b a s z t a m i . N a c m e n t a r z u w i d o c z n y c h
czalnie w czasie p i e r w s z e g o n a j a z d u s z w e d z k i e g o w l a
siedem
t a c h 1655—1657 l u b d r u g i e g o , n a początku w i e k u X V I I I ,
kiej,
n a co w s k a z u j e
środkowej baszcie, w m u r z e północnym umieszczony
n o t a t k a u Gorczyńskiego
13
.
O b r a z k i , k t ó r e z a c h o w a ł y się w kościele B o ż e g o Ciała
w
liczbie
wotami
fundacji,
społy
ciała
22
1 4
, j a k większość
dziękczynnymi.
można
związane
i duszy,
wśród
nich
z cudownym
szczęśliwym
od k a t a k l i z m ó w
Najliczniejszą
tego
Biorąc
typu
z e s p o ł ó w , są
p o d uwagę
wyróżnić
następujące
uzdrowieniem
porodem
przyczynę
oraz
z
uratowaniem
grupę
(12) stanowią
obrazki
obrazek
wotywny
Piotra
Komorowskiego
1 5
oczu,
( i l . 1),
roku
n a p i s u p o k r y w a się z o p i s e m
cudu z a w a r t y m w dziele Ranothowicza
16
. Obrazek
przed
r e g u l a r n y c h , który
i
wał
wa
z kolei
Adam
otrzymane
się
34
do
łaski, o r a z
Stanisława
klęczącego
Kazimierczyka
w o t a n t a , który
ukazującego
za
modli
się
w
LaterańskiemuNa
Komorowski
w uroczystym
wotum
Bosowski,
IV, wraz
tywnego
z roku
szącym
i
następnych
stroju
składa się z b i a ł e j
o podobnej
dworzanin
z małżonką
jest
odziany
Kazi
obrazkach
kanoników
sutanny, rokiety
pokrywa
się t u z
1631 p r z y t o c z o n y m
się
do
Adama
Władysława
brzmieniu
nazwiska
d a t (1631—1651)
tematyce
królewicza
za u z d r o w i e n i e
k t ó r e j „...krwie z o c z u szły..."
w
Komorowskiego
Korczak.
jest
Bos
mucetu.
królewicza
fundacją
—
w o t y w n y c h , występuje
s t a w i a kościół i k l a s z t o r k a n o n i k ó w r e g u l a r n y c h w S u
dziękczynną
św. J a n o w i
Matki
j e s t w żupan i podbitą f u t r e m k i e r e z j ę . S t a n i s ł a w
chej,
będący
i
Komorowskich
Drugie
dotyczące
który, j a k w y n i k a z n a p i s u , został u z d r o w i o n y w
1630. T r e ś ć w s p o m n i a n e g o
Salwatorowi
uroczystościom
mierczyk, t a k j a k na wszystkich
(zarazy, pożaru i w o j n y ) .
c h o r o b y . K i l k a pośród n i c h w i ą ż e się z c h o r o b a m i
np.
ze
choroby
herb
k a p l i c poświęconych
№
ofiaro
Władysła
córki
Jewusi,
( i l . 2). T e k s t , n a p i s u w o
jednym
przez
z
opisów
Ranotowicza ,
1 Э
Wierzchowskiego,
I V . Zachodząca
(Bosowski
—
cudów
odno
dworzanina
t u niezgodność
Wierzchowski)
w y n i k a z t e g o , ż e istniejący
obecnie
napis w o t y w n y n i e jest a u t e n t y c z n y , ale powstał o w i e l e
�I I 2 Obrazki
wotywne
(zestaw
II):
Adama
Bosowskiego,
nieznanego
kanonika
regularnego,
dwóch
nieznanych
kobiet,
ol. deska,
55,5 X 28 cm, 1. pol. XVII
w., Kośc. Bożego
Ciała,
Kraków.
II. 3. Obrazki
wotywne
(zestaw
Ul):
Katarzyny
z Kleparza,
Anny
Segnicowej,
opętanego,
wielu
chorych,
ol. pl., 48 X 75 cm, pol. XVII
w. i 1. pol.
XVIII
w., Kośc.
Bożego
Ciała, Kraków.
II. 4. Obrazek
wotywny
Aleksandra
Manikowskiego,
ol. pl., 52 X 54 cm,
1. pol.
XVIII
w., Kośc.
Bożego
Ciała,
Kraków.
II. 5. Obrazki
wotywne
(zestaw
I): Anny
Jagodynki,
czterech
kalek,
ks. Czartoryskiej,
ol. pl., 55 X 46 cm, 1. pol. XVII
w., Kośc. Bożego Ciała, Kraków.
II. 6. Obrazek
wotywny
ks. Jana Brodowskiego,
ol. pl., 51 X 55 cm, 1. pol. XVIII
w. Kośc. Bożego Ciała,
Kraków.
A MDG и M I K > < « / M tm клощч №k\ к*лкч4
ч\ш us iwoti<H4.> /мм№ и.ШШ lico Й Ш
вот м / i * * * V*. tmm \VMC>«\W
•ЮР\\\
W W
Ц
К
ВО»'
»
*
.
P S V * 'l, Ж *
ч
т
к
\
Ш
ы
>!«Ł
№
»
(1Л
Mi I
MS'* V J
BBJtT^wJi/iw
ШШШ
> ТГ 7ШЮ ММДМУЛ MWft*KA М Н Ш Н
�W.?) na miejscu
później ( X I X
źle
zachowanego.
wotant
nosi
wa
IV
do
Adama
.
2 0
tytuł
Wynika
się
starego,
dworzanina
stąd, że
Stanisława
zresztą
królewicza
i
pochodzi
z żoną
fakt,
z
odnosi
Święty
i córką
modlą
który
ukazuje
Kazimierczyka,
zwraca
się
do
Madonny,
z Dzie
wskazując
ręką n a klęczącą Jewusię. O j c i e c j e j u b r a n y j e s t w
n y żupan o z d o b i o n y
pielatą
opończę
złotymi g u z i k a m i i pasem
zwaną
się
r o k u 1631.
się w c h m u r a c h , w t o w a r z y s t w i e M a t k i B o s k i e j
ciątkiem
że
Władysła
tablica w o t y w n a
ona w o t a n t a w r a z
do
przypuszczalnie
1651 w y k l u c z a
Wierzchowskiego
Przedstawia
cych
Datę
kopieniakiem.
czar
oraz p o
Klęcząca
żona m a n a s o b i e czarną suknię i b i a ł o - c z a r n y
obok
kołpak,
a c u d o w n i e u z d r o w i o n a J e w u s i a białą, atłasową s u k i e n
kę, z d ł u g i m i r ę k a w a m i i k r y z ą p o d szyją.
W
roku
1673 r a j c z y n i
( i l . 3) złożyła
wotum w
krakowska
Anna
postaci o b r a z k a
Segnicowa
2 1
przedstawia
j ą c e g o ją samą m o d l ą c ą się d o S t a n i s ł a w a
Kazimierczy
ka, w i d o c z n e g o w c h m u r a c h p o n a d ołtarzem. S e g n i c o w a
klęczy
n a t l e w n ę t r z a kościelnego, k t ó r e o ś w i e t l a
dujące
się w
szlachcianki,
głębi o k n o . M o d l ą c a
złożony
u b r a n a jest w
z purpurowej
sukni
spod
Podobnie
której
jak w
widoczny
dwóch
jest
koronkowy
poprzednich
strój
wykończonej
czarną koronką, białej p e l e r y n k i z kapuzą o b s z y t e j
rem,
znaj
fut
czepiec.
wypadkach,
przy-
I I . 7. O b r a z e k wotywny
Teresy
Nantcli,
ol. pł., 42 X 30
cm, 1. pol. XVIII
w. II. 8. Obrazki
wotywne
(zestaw
IV):
ks. Mikołaja
i dziesięciu
umierających.
Sceny
z życia
Stanisława
Kazimierczyka:
wizja
w kościele
na
Skałce
i biczowanie,
ol. pł., 48 X 75 cm, poł. XVII
w. II. 9.
Obrazek
wotywny
za uratowanie
od zarazy,
ol.
pł.,
56 X 82 cm, 1. poł. XVII
w., wszystkie
z kośc.
Bożego
Ciała,
Kraków.
7
czyną
ski
2 2
w o t u m było
wymienia
czową,
która
uleczenie
wotantkę,
22 c z e r w c a
z choroby
pannę
oczu.
Gorczyń
Emerencjanę
1672 r . „ s r e b r n e
Sygni-
za
przyro
d z o n e o c z y d o g r o b u (Stanisława K a z i m i e r c z y k a )
Aleksander
ofiarował
gorączki
Manikowski,
w
1665 r . w o t u m
siebie
Gorczyński
nazwisko
2 4
mieszczanin
i
swojej
za
uzdrowienie
pasierbicy
z
Agnieszki
ciężkiej
( i l . 4).
2 3
opisuje te d w a cudy oddzielnie, p r z y
wotanta,
cyrulika
kazimierskiego,
czym
występuje
t u w nieco i n n e j f o r m i e (Mańkowski), a jego
nosi imię
oddała".
kazimierski,
pasierbica
Jadwiga.
Obrazek,
większego
f o r m a t u od poprzednich,
przed
s t a w i a w n ę t r z e b o g a t e g o mieszczańskiego d o m u , z u r z ą
dzeniem charakterystycznym dla w i e k u X V I I . Na p i e r w
szym
poduszkach
pod czer
w o n y m p r z y k r y c i e m , leży biało u b r a n a c h o r a
p l a n i e , n a łożu, n a t r z e c h
Agnieszka.
Obok
klęczy
matka,
ubrana w
białą
bluzkę,
brązowy
s t a n i k i c i e m n o c z e r w o n ą spódniczkę z b i a ł y m f a r t u c h e m .
Nieco dalej — sam M a n i k o w s k i w
ciemnobrązowym
p a n i e , c z a r n y m płaszczu i c z e r w o n y c h
oświetlone jest
trzema
n i e w i e l k i m i oknami, pod
który
m i s t o i ł a w a i stół, p r z y k r y t y ciemną tkaniną. N a
flakon
i
z
kwiatami,
o t w a r t a książka.
Z
cynowy
prawej
dzban,
strony
żu-
butach. Wnętrze
Kubek,
obok
stole
spodek
kamiennego
p o r t a l u z d r e w n i a n y m i , l e k k o u c h y l o n y m i d r z w i a m i stoi
wysoki
bufet.
czerwoną
Blat
kratą,
oraz
k t ó r y c h ilość ś w i a d c z y ł a
uzupełnia
postać
górne
wypełnione
jego
są
półki,
zamknięte
cynowymi
talerzami,
o bogactwie
Stanisława
właścicieli.
z Kazimierza
Obraz
i napis
wo
tywny.
Za
uleczenie
z
kaszlu
i
choroby
piersi
ofiarowała
w r o k u 1671 o b r a z e k w o t y w n y d o g r o b u S t a n i s ł a w a K a
zimierczyka
(u
„jejmość
Gorczyńskiego
Klęczy
Anna
Jagodynka"
2 5
( i l . 5)
2 6
ona na tle fasady
talem oraz d w o m a
36
panna
Jagodyńska) .
domu
z widocznym
o k n a m i i m o d l i się d o
por
błogosławią-
�cego z c h m u r S t a n i s ł a w a . U b r a n a , j a k ó w c z e s n e
c i a n k i , w podwójną
atłasu, p r z y k r y w a
wierzchniej
suknię; spodnią, z
wierzchnia,
obrazka
jest
z datą
rzędem
(u Gorczyńskiego K a n t e l i )
Stanik
1672 d o w i a d u j e m y
( i l . 6) i
regularnych,
nawiedzonym,
z prośbą
o
członkiem
uzdrowienie
klasztornym
chorzy
infirmarium,
kobiety,
mszę
szlachecki,
gdzie
zazwyczaj
przez d w a zakratowane
się
do
składający
obok
łoża m a ł y
chłopiec p o d a j e
cho
dwo
głębi o k n a m i . N a t l e c z e r w o n e j ,
ce-
wykończone
, trzymająca
3 1
stole, p r z y k r y t y m ciemnobrązową
książkami.
tkaniną, s t o i
Na
wysoki,
c z a r n y k r u c y f i k s , k l e p s y d r a , o t w a r t a książka i k a ł a m a r z
bionej
kapą
kwiatami, cynowy
kubek
głębi, z l e w e j
kościelnej
Kazimierczyka,
z leżącą
z
jest płaskorzeźba
i
dwie
strony
obrazu, w
nym
dwoma
Boskiej
tych
niewielkie
obrazków
srebrne wota
obrazki
nasuwają
w formie
postacią.
wspomina
Ranotowicz
i
w
Małe
że
trzech
Gorczyński .
2 8
uzdrowio
poduszce,
sznuro
jest
jest
ozdo
f a r t u c h e m , a jasnobrązowy,
n a białą
bluzkę
białoczerwony
wspomniany
się
jeszcze
z nich
takiż
wymienionych
z cudownym
3 2
przykrytym
z Dzieciątkiem,
z
długimi
czepiec. N a osi
w
napisie
wotyw
trzy
to obrazek
ofiarowany
ręce
trzyma
i
zacho
nie
datowane.
przez
Katarzynę
ją leżącą n a s z e r o k i m
draperią,
c z e p i e c . N a d nią
prawej
wotywnych
z choroby,
skromniejsze
( i l . 3). W i d z i m y
czerwoną
obrazków
uleczeniem
ubraną
nachyla
płonącą
się
w
białą
Stanisław,
świecę.
Jest
to
łożu
szatę
który
jeden
z n a j w c z e ś n i e j s z y c h c u d ó w o p i s a n y w r . 1609 p r z e z B a r o -
rozmiary
n i u s z a . Z o b r a z k a w y n i k a , że Stanisław p r z y n o s i c h o r e j
były
świecę,
postacią o f i a r o d a w c y ,
i
We
kolumnami, w i
przypuszczenie,
wyżej
z Kleparza
t a b l i c z e k z klęczącą p r z e d
nisławem K a z i m i e r c z y k i e m
rych
wotywne.
Oprócz
Jeden
1632,
na czerwonej
ciemną
głębi klęczy
związanych
wały
zdobi k o
bernardyn L u d w i k Latocki.
roku
p o n i ż e j k t ó r e j , n a d postacią S t a n i s ł a w a , w i s z ą w
rzędach
strój
Spodnia
ona w
s t a n i k nałożony
nagrobkiem
po
na sarkofagu
Matki
oprawne
przedstawiono
widocznym
powstałym
wnęce r e t a b u l u m , f l a n k o w a n e j
doczna
sukni.
kwiatem. Druga z kobiet
z k o r o n k a m i . Odziana
spódnicę z b i a ł y m
z g ę s i m p i ó r e m . N a b l a c i e d r e s s o i r u —- f l a k o n z b i a ł o -
ołtarza
dwie
chmurach
n a rękach c u d o w n i e
1 t z w . d r e s s o i r , o półkach w y p e ł n i o n y c h
formie
w
są koronką. G ł o w ę
niemowlę, k t ó r e ' l e ż y
rękawami. N a głowie —
o
się
z podwójnej
r o n k o w y czepiec z c z e r w o n y m
wany
nawy
ukazującego
się
g l a s t e j p o s a d z k i rysują się c i e m n e m e b l e , f r a g m e n t stołu
Stanisława
światłem,
o k n a , klęczą
prze
wsparty
r e m u o t w a r t ą książkę. I n f i r m a r i u m o ś w i e t l o n e j e s t
fragment
Stanisława.
żółtym
k i e rękawki
zimierza.
skórę księgi. W
z klasztoru
grobie
r ó ż o w a , p r z y k r y t a j e s t w i e r z c h n i ą , popielatą o r ó ż o w y m
ne
w
Latocki
przy
Stanisława. W y ż s z a , T e r e s a N a n t e l a , u b r a n a j e s t w
to m a m k a
czerwonymi
r a j c z y n i k r a k o w s k i e j ( i l . 7),
Ludwik
wnętrzu, oświetlonym
modlące
0 p o d u s z k i s i e d z i c h o r y i m o d l i się d o S t a n i s ł a w a z K a
ma widocznymi w
odprawił
ciemnym
wpadającym
ojciec
2 3
w z o r z e k w i a t o w y m . G ł ę b o k i e w y c i ę c i e p o d szyją i k r ó t
z a k o n n i c y , s t o i łoże, n a k t ó r y m
Stojący
intencji
3 0
wota
woskowe
w p o s t a c i rąk i nóg.
W
którego
W
się, że k s . J a n
ofiarował Stanisławowi K a z i m i e r c z y k o w i
bywali
w
bernardynów
ż e p r z e z p ó ł r o k u z łóżka n i e w s t a j ą c ż a d n y m
2 7
ręka
koronek.
b y ł „ o d P a n a B o g a n a z d r o w i u t a k ciężko
nie m ó g ł "
w o t y w n y o d n o s i się do u z d r o w i e n i a
różowa.
B r o d o w s k i , z a k o n n i k k l a s z t o r u kanoników
władnąć
obrazek
„prawie umierającego" Antoniego, syna Teresy N a n t e l i
s u k n i , o g ł ę b o k i m w y c i ę c i u i długich
wach, wykończony
Z
krótsza,
Kolejny
szlach
ciemnozielonego
to
Sta
o któ
33
którą
ona
obiecała
ofiarować
do
jego
czego ze w z g l ę d u n a s w o j e u b ó s t w o n i e m o g ł a
Następny
ilustruje
z
obrazek
opisanych
wotywny
przez
Baroniusza
ks. Mikołaja
3 5
grobu,
dokonać.
3 4
cudów
( i l . 8). T a k
37
�jak poprzednie,
przedstawia
on wnętrze z szerokim
ż e m i w s p a r t ą o p o d u s z k i postacią c h o r e g o ,
nachyla
jego
się
Stanisław
Kazimierczyk
ło
n a d którym
i kładzie
ręce n a
głowie.
Trzeci
waniem
za
obrazek
uzdrowienie
wnętrzu.
jest
3 6
wielu
Na
pierwszym
zbiorowym
chorych
podzięko
n a ból
t u tłum l u d z i
planie
zębów,
stojących
brodaty
s t r o n y siedzi n a g i starzec
draperią. W
z nogami przykrytymi
g ł ę b i Cłum złożony
z kobiet,
s t a r c ó w i k a l e k ze w z n i e s i o n y m i w
nisław
Kazimierczyk
występuje
tłumie c h o r y c h , d r u g i
Należy
prze
młodzieńców,
górę głowami.
Sta
t u dwukrotnie, raz
r a z błogosławi
t u również wymienić
w
z chmur.
obrazek
pierwszym
grób,
ksiądz
przykrytą
wspartego
kulach
niemego,
na
którym
oraz
wznoszącego
towarzyszy
siedzący
w
na
górę
ręce
ziemi
ślepy,
skiego
wersytetu
Jagiellońskiego.
wydarzenia
wygłosił
dziękczynną
chowany
obrazków
wotywnych
ciała
zachował
związanych
się
także
zgodnie z tekstem R a n o t o w i c z a ,
jest
3 8
za
uwolnienie
od
złego
ducha
den
błogosławiący
z nich
Aby
przedstawiony
został
Stanisław
podkreślić
w
który
podziękowaniem
u k a z u j e się
10)
on
Je
3 9
błagalnie
jego
stan
ręce k u
wewnętrzny,
podartym, niebieskim
w p o s z a r p a n y c h , białych s p o d n i a c h i
żupanie,
boso.
ny
w
urodzeniem
dziecka. Opatrzone napisem, p r z e d s t a w i a wnętrze
miesz
k a l n e z d w o m a o k n a m i , g d z i e z g r u p o w a ł o się k i l k a
osób
postacie
szlachty,
dworskie.
ubranej w
Katedra
na
z e n t " . U b r a n a j e s t o n a w b r ą z o w ą suknię z
latą p e l e r y n ą
tem.
Z
oraz w
przeciwnej
sltrony k l ę c z y
z położnej, u b r a n e j w
pelerynę
dwóch
nym
ze
Te
stanikiem o
podobnie
jak i
g r u p a kiotrieft
długą, popielatą
z kapuzą, służebnej w
szlachcianek.
suknie,
(jasnopopie-
b i a ł y czepiec z c z e r w o n y m
ostatnie
mają
rękawy
krótką
na głowie
n a sobie
wycięciu,
—
złożona
suknię i
czepcu
głębokim
kwia
koronką;
oraz
długie
wykończo
na
szyi
—
scenę.
stall
różnego
rodzaju
zarazy, w o j
n y i pożaru.
Do
pierwszej
z nich
należą
trzy
obrazki, z
których
d w a to podziękowania zbiorowe, trzecie — i n d y w i d u a l n e .
W l a t a c h 1677—1679 n a K a z i m i e r z u w
nowało m o r o w e
powietrze,
Krakowie
które zdziesiątkowało
kańców miasta. J a k w y n i k a z n a p i s u w o t y w n e g o
czonego
obojej
na j e d n y m
obrazków
( i l . 9)
umiesz
„wiele
ludzi
płci t a k d u c h o w n y c h , j a k o i ś w i e c k i c h , udało się
o pomoc
d o Stanisława K a z i m i e r c z y k a ,
szego p r z y p r o w a d z i ł
•znane
z
4 2
pa
miesz
łaski
(ich) z d r o w i a " .
W
który do p i e r w
księży
kontusze
i krótkie
jest
kościołów
38
stroje
tureckim
Bożego
dywa
Stanisława
Ciała
i
Ofiarami
dziesięciu
umierają
o d d a l i się
w
zarazy
opiekę
jest
Stanisławowi
( i l . 8) p r z e d s t a w i a
nach,
zapewne
leżących
na
którym
Kazimierczykowi.
dziesięciu m ę ż c z y z n
dziesięciu
w
obok
siebie
Kazimierczyk.
W r o k u 1667, j a k w y n i k a z n a p i s u w o t y w n e g o
tu
Gorczyńskiego ,
w
46
Andrzej
czasie
wojny
obrazy
w
cudowne
oraz
kościołach
nawiedzać
groby
kościele
i
Bożego
Ciała
zakonników:
pięć
Bożego
Literackiego
na
Kazi
Ciała
złożonych
bernardynów,
pod
Sta-
z obrazków
i podległych i m b r a c t w : Szkaplerznego,
bractwa
wotyw
z
Obok
klęczących
kobiet,
dominikanów
św. A n n y ,
wezwaniem
oraz
Niepokalanego
Poczęcia M a r i i P a n n y p r z y kościele B o ż e g o Ciała, R ó ż a ń
cowego
oraz
kanów.
Członkowie
Męki
czerwonym
Pańskiej
bractw
przy
klasztorze
o k r y c i są
i białym .
Uczestnicy
4 a
Francisz-
charaktedystyczkolorach
czar
procesji
pod
trzymują f e r e t r o n y z w i z e r u n k a m i M a t k i B o s k i e j , s z t a n
dary,
krucyfiksy
Centralnie
okryte
umieszczony
stułą
oraz
kościół
berła
Bożego
j e s t o d s t r o n y p ó ł n o c n e j , z częściowo
zachodnią,
dwiema
kruchtami
i
procesyjne.
Ciała
pokazany
widoczną
Ogrójcem
fasadą
przylegają
c y m do wieży. T ł u m klęczących n a p l a c u postaci, między
którymi
widoczni
są w y c i ą g a j ą c y
ręce
żebracy,
zwraca
się w stronę n a g r o b k a S t a n i s ł a w a K a z i m i e r c z y k a ,
który
d l a podkreślenia c e l u p r o c e s j i został p r z e z t w ó r c ę
obraz
ka
zaznaczony
na zewnątrz
północnej
ściany
kościoła.
O b o k obrazków w o t y w n y c h o t e m a t y c e zarazy i w o j
kanocny"
mężczyzn
koś
wiernych
żaru, j a k i w y b u c h ł w K a z i m i e r z u „ w p o n i e d z i a ł e k
wiernych.
in
beati
na cmentarzu przy
procesji
karmelitów,
msze,
i bło
Między
„sepulchrum
( i l . 11), p r z e d s t a w i a j ą c y
4 7
ciele
biskup
świętych
krakowskich.
także
m i e r z u . F a k t t e n upamiętnia j e d e n
nych
i teks
tureckiej
T r z e b i c k i polecił o d p r a w i ć w t e j i n t e n c j i
nawiedzać
4 5
cału
ustawionych
błogosławi
Obrazek
białych
święte,
modlą
św.
c y c h , j a k i c h określa n a p i s w o t y w n y , k t ó r z y
o f i a r o w a l i o n i do jego g r o b u msze
d o c z n y m w głębi kościołem B o ż e g o Ciała i t ł u m
wi
główną
n y z a c h o w a ł się j e d e n
wota.
dwa
nawę
za d o -
W s p o m n i a n y obrazek w o t y w n y przedstawia plac z w i
się
i
której
podzięce
liczne świece oraz s r e b r n e i w o s k o w e
cych
okna
oraz
nym,
przedstawiających
4 1
wnętrzu
zakonników,
n y m i k a p t u r a m i z o t w o r a m i n a oczy, w
obrazków
za
Ciała
We
gotyckie
s z n u r y pereł, w u s z a c h — w i s z ą c e k o l c z y k i , n a r ę k a c h —
Wśród
Krakow
Bożego
kokardki.
k a t a k l i z m y w y r ó ż n i a się g r u p a o t e m a t y c e
tego
mowę
Wawrzyńca.
Casimiritani" w
pre
przez
długie
tle
nislai
Gorczyń
„srebrny
Uni
Obrazek
n e m , n a d nią zaś w i s i o b r a z , p r z e d s t a w i a j ą c y
Kazimierczyka
z p o r ę c z a m i , s i e d z i C z a r t o r y s k a , która w e d ł u g
Stanisława
klasztoru
udekorowana
polecił
grobie
Akademii
zakonów.
profesorów,
nymi
przy
rocznicę
stoi k a t e d r a po b o k a c h
gosławionych
złożyła
pierwszą
doktorów
zaznaczonym
kolumn,
(u Gorczyń
profesor
wymienioną
w o k ó ł kołyski, n a d którą u n o s i się w obłokach Stanisław
4 1
wspomnianej
i
różnych
krużgankach
z K a z i m i e r z a . N a p r a w o o d k o ł y s k i , n a w y s o k i m krześle
skiego
dwóch
zarazy,
kościele B o ż e g o Ciała
strój p r o f e s o r s k i . Ł a w k i
łóżkach,
( i l . 5) z w i ą z a n e j e s t ze s z c z ę ś l i w y m
4 0
zwłoki.
d o c z n e są s t a l l e . Z k a t e d r y p r z e m a w i a G o s ł a w s k i , u b r a
W o t u m p f i a r o w a n e w r o k u 1672 p r z e z księżnę C z a r t o ryską
obecności
przedstawia
fragmenty
ponad
Kazimierczyk .
t o opętany, w y c i ą g a j ą c y
Stanisławowi.
ulecze
( i l . 3). P r z e d s t a w i a
klęczących dwóch mężczyzn, którym
ołtarzem
z
jeden,
w
na
i
chorób
ziemi
czasie
filozofii
W
on w
i przedstawicieli
cem w
Oprócz
na
Na
kopią
następną o f i a r ę
doktor
4
wypełniają
niem
grabarza
1678 b y ł Ł u k a s z G o s ł a w s k i
— Osławski '),
z białą przepaską n a d o c z a m i i głucha k o b i e t a z r ó ż a ń
rękach.
leżące
Jednym z wielu uratowanych w
zarazy w r o k u
kościelnym,
wnętrzu
błogosławi
obok
posta
całunem.
całunem.
S t a n i s ł a w o w i ukazującemu się w c h m u r a c h . W e
chromego
przykryte
m ę ż c z y z n niosących n a n o s z a c h
(il.
p o r t a l e m stoją c z t e r y p o s t a c i e :
zmarłych,
p l a n i e — od l e w e j —
j ą c y g r u p ę złożoną z c z t e r e c h k a l e k ( i l . 5), d z i ę k u j ą c y c h
z zaznaczonym
i
Chłopiec z d z w o n k i e m w ręku o z n a j m i a p r z y b y c i e
skiej
przedstawia
3 7
są l e ż ą c e n a z i e m i p o w y g i n a n e
konających
mężczyzna
w k r ó t k i e j , b i a ł e j s z a c i e w s p i e r a się n a k u l a c h . Z
ciwnej
dzieci widoczne
cie
cego
z kolei
oczy i g o r ą c z k ę ( i l . 3). W i d z i m y
we
i
w
roku
4 9
( i l . 12) z p r z e d s t a w i e n i e m
1623. J a k w y n i k a
nego i t e k s t u Gorczyńskiego
„wszystek
Kraków
oświecił
z napisu
po
wiel
wotyw
pożar był t a k w i e l k i ,
5 0
a
wiatr
niósł
palące
g ł o w n i e z m i a s t a ż y d o w s k i e g o ąż n a Z w i e r z y n i e c " ,
że
się
Prze-
�rażeni z a k o n n i c y u d a l i się p o d o p i e k ę d o o j c a
i „ d z i w n a rzecz, z a r a z w s z y s t e k
Stanisława
w i a t r , k t ó r y niósł ogień
n a k l a s z t o r i kościół obrócił się z n o w u n a m i a s t o
skie".
Wspomniany
obrazek
otoczonego
murem
pierwszym
planie. N a
jest
obronnym
z
doczny
jest
cmentarnym. Na prawo
rynku
Bramą
osi obrazu,
murem
nia
kościół
widokiem
i
klasztor
kazimierskiego
Bożego
Ciała
o d niego
Na
cmentarzu
je
klęczy
osób, k t ó r y m u k a z u j e się w
jeszcze
zidentyfikowanie
dwa
być
i przechodzą
ponad
Ranothowicza
kanonika
Bożego
Ciała,
zarażoną
mając
nisława...
u
i
grobu
jednego
znak
zawiesił".
przedstawiającym
pozwalające
c u d u ze
Boskiej
opisanych
i
kaznodziei
głowy
i
z
paraliżem
się o p i e c e p o b o ż n e g o
drugim
ojca
odmalowane
(częściowo
Omawiany
zachowanym)
Stanisława K a z i m i e r c z y k a ,
cykl
w
kościele
Matka
jego
na
zamykają
n i c bliższego
dwa
obrazki
z
kiedy
biskupem
wraz
z
i scenę
5 5
( i l . 8). T e n o s t a t n i o b r a z e k
scenami
składa
wymie
one wizję
w
ukazuje
się
Stanisławowi
Dzieciątkiem
św. S t a n i s ł a w e m
ze
wielokrotnie
żywotach. Przedstawiają
Skałce,
Boska
obra
widoczny
( i l . 2).
5 !
z życia S t a n i s ł a w a K a z i m i e r c z y k a ,
nianymi
Sta
wotum
d w i e k o b i e t y m o d l ą c e się p r z e d
nie można p o w i e d z i e ć
5 2
przez
kościoła
rękę
z e m M a t k i B o s k i e j z D z i e c i ą t k i e m , za k t ó r y m i
jest w i z e r u n e k
na
i o d n o s i się d o k s . T o
5 3
wdzięczności
O
na
względu
Matce
cudów
„...część
polecił
na
wzgórza.
poleca
z
regularnego
który
się
Kazi
( i l . 2) z k l ę c z ą c y m k a n o n i k i e m ,
i Gorczyńskiego
masza,
modlących
nie
przedstawionego
może
pło
c h m u r a c h Stanisław
którego Stanisław K a z i m i e r c z y k
dotyczy
—
do z a
parę
obrazki
b r a k podpisów. O b r a z e k
zabudowa
dochodzą
m i e r c z y k . D a l e k i e tło t w o r z ą z i e l o n e
Istnieją
na
5 1
otoczony
—
z ratuszem, na lewo
k l a s z t o r n y c h , omijają
kościołem.
Glinianą
na wzniesieniu w i
nąca d z i e l n i c a ż y d o w s k a . J ę z y k i o g n i a
budowań
żydow
Kazimierza
jego
z dwóch
przed
ołtarzem
przemawiającego
głębi poza
z
Chrystusa Ukrzyżowanego
katedry
do
tłumów,
pł.,
regu
5 6
części:
w y o b r a ż a j ą c e j K a z i m i e r c z y k a biczującego się w e w n ę t r z u
kaplicy
ol.
patronem
samobiczowania
się
II. 10. Obrazek
wotywny
Łukasza
Goslawskiego,
90 X 58 cm, 1. poł. XVIII
w. klasztor
kanoników
larnych
przy
kośc. Bożego
Ciała,
Kraków.
oraz
zebranych
w
kolumną.
Z
tematem
wień: jeden
rowym
z
zarazy
związane
ukazuje zazwyczaj
powietrzem
umieszczonymi
miasta,
63
przedsta
dotkniętego
względnie
na d r u g i m planie
zaś — w n ę t r z e z r z ę d e m
rający
są d w a t y p y
widok
jego
mo
fragmenty,
zwłokami ,
drugi
6 2
łóżek, n a k t ó r y c h
leżą
umie
.
W ś r ó d o m a w i a n y c h o b r a z k ó w z kościoła B o ż e g o Ciała
O b r a z k i z kościoła B o ż e g o Ciała p o w t a r z a j ą
pozycji
scen
przedstawień
wodem
rozpowszechnione
wotywnych
fundacji '. W
się o n e d o p o k a z a n i a
w
jej
z
licznych
jednocześnie
i
we
w
postaci
5 8
fundacyjnych.
występujących
obrazków
woskowych
Scena
z
wotywnych
lenia",
z
odbiega
go b o w i e m
postaciami
ust, ale w m o m e n c i e
typy
szatanów
Wota
mogą
zaczerp
ona
niego
rąk,
o tematyce
macierzyństwa
kompozycyjnego
jawia
(il.
się
nóg,
itp., zazwyczaj
chwili
„wyzwo
Tomasza
sta
szaty.
do
jest
w otoczeniu
wotywny
Łukasza
powtórzeniem
klęczących
rodziców
i rodziny,
którzy
dziękują
kiem
XV
miejsce
nau
kościoła
św.
Grzegorza
czterech
czy
Goslawskiego
i
św.
pięciu
postaci
uczniów
s t a l l e z t ł u m e m słuchaczy, z a c h o w u j ą c
katedry
z
baldachimem,
i Magister
której
graficznym
c u m discipulis a
w o t y w n y m świadczy
Sohne
z
najlepiej
z l a t 1507—1516
jest
W
wprowa
przy t y m
przemawia
typem
omawianym
koloński
Acciobraz
drzeworyt
rodzonego
t u z w i ą z k i n i e ograniczają się j e d y n i e d o o g ó l n e g o
6 5
roz
schematu.
Quentella
.
6 4
tanti
postaci
za s z c z ę ś l i w y p o r ó d i m o d l ą się o z d r o w i e d l a n o w o n a
61
po
w.
„Accipies
wspomnianego
piens
czeniu
końca
zakonników. T y p t e n zwią
ikonografią
orator. O analogiach pomiędzy
6 0
od
typ zwany
jak
na łożu
dzięk
schematu
c u m d i s c i p u l i s " , który
oto
leżącej
przedsta
świętego, b i s k u p a , d o k t o r a
z
wy
z Akwinu.
Obrazek
motyw
obrazek
cudownego
zapewne o
miniaturze
lub —
położnicy
to
trakcie
rocznicę
s a n c t i " , który w
także
budowanym
miejsce
i
w w y p a d k u C z a r t o r y s k i e j — kołyski z d z i e c k i e m w
przedstawienia
w
ale upamiętnienie o w e j
„Magister
wprowadza
jest
dzono
się
w
Chodziło w i ę c
odmianą
czyciela
jego
mowy
zarazy,
grafice
doctoris dogmata
zany
sprowadzają
w
13). J e g o
utartego
z
od zarazy.
t y p . Jest
Goslawskiego
c z y n n e j m o w y , stąd t w ó r c a sięgnął d o s t a r e g o
od
wylatujących
podarte
dziękczynnej
daru
dziękczynnej m o d l i t w y — t a k j a k
jedynie
głaszania
Łukasza
wienie nie samej
p r z y u l e c z e n i u z i n n y c h chorób. O j e g o p o p r z e d n i m
n i e świadczyć
s t a n o w i zupełnie o d r ę b n y
ocalenia
Niemczech
oczu,
nieco
tomiast
przedstawiający
i napisu
Stanowi
w
d w a nawiązują do w s p o m n i a n y c h schematów, t r z e c i n a
klęczącej
rozbudowana
przez
nie w
5 9
po
wprowadzających
złożonego
lub srebrnych
opętanym
typu. Przedstawiono
łóżku
postaci
której kompozycję
obrazów
w o t a n t a wyobrażenie
płuc .
kom
sprowadzają
modlitwy. Bardziej
odpowiednik
Włoszech
obok
w
względnie
jest tablica K o m o r o w s k i e g o ,
nięto
choroby
p o s t a c i leżącej
stan,
c h w i l i dziękczynnej
w
Europy
związanych z określonym
przypadku
5
wyjaśniającego
na terenie
( i l . 14). Z a c h o d z ą c e
sche-
39
�11
matu,
ale także
zawieszony
z
i
wojną
odnoszą
się d o d e t a l i , j a k n p . d y w a n
na przedpiersiu
unikają
ograniczają
katedry.
Obrazki
bezpośredniego
się z a z w y c z a j
jej
związane
przedstawienia
do p o j e d y n c z y c h
l u b zbio
r o w y c h p o d z i ę k o w a ń za s z c z ę ś l i w y p o w r ó t z w o j n y ,
czenie
z odniesionych
ran lub uratowanie
od
ule
śmierci.
ma
Bosowskiego
nika
kobiet
( i l . 2). Są t o n a j b a r d z i e j
się
maksymalnie
nym
przed
się t u j e d y n i e
obraz
postacie
z
kościoła
Bożego
udały
czyka z polecenia
tencji
ocalenia
Ciała,
się
ukazującego
do g r o b u
biskupa Andrzeja
od w o j n y .
takie
ale upamiętnieniem
p e w n e przyczyniło
w in
nakazano
do
grobów świętych i bło
g o s ł a w i o n y c h ; w y n i k a stąd, że o b r a z e k
dziękczynnym,
pro
Kazimier
Trzebickiego
Procesje
wszystkich na terenie K r a k o w a
liczne
Stanisława
n i e jest
zdarzenia,
się d o s p o p u l a r y z o w a n i a
wotum
które
za
kultu
Ka
Wszystkie
wymienione
odnoszą
mierza,
powyżej
się z a w s z e
który
do osoby
występuje
jako
średnio i n t e r w e n i u j ą c y . W
przedstawienia
Stanisława
orędownik
pierwszym
p l e c a m i k l ę c z ą c e g o w o t a n t a i kładąc
m i e n i u poleca
to
widzimy
go ukazującej
na
przedstawienia
Madonnie
rach.
licznych
sięga
jako
rękę
a
średniowiecza.
za
na jego r a
tradycja
Niekiedy
które w s k a z u j ą
i
razem
tego
być m o ż e pochodzą
wskazywałyby
Wprawdzie
rok
otaczające
Kazimierczyka,
z malarstwem
barokowym.
Wydaje
z zachowanych
z pierwszej
również
połowy
obrazków
XVII
w., n a
tu
stroje .
występujące
napisie pod pierwszym
data
neutral
t o n a c j i szaroczarnej.
z nich
się w y k a z a ć ,
m
występuje
jest
1631. P r z y p u s z c z a l n i e
to
wotywne
względem
z
z
stylowym
nich
trzy
stanowią
jako
w a ł o b y , że k u l t
ugruntowany.
przy
jego n i e był wówczas
Obrazki
pierwszym
te
mogły
nagrobku
Stanisława
bardziej
zazwyczaj
tworzą
pod
obecnie w
oprawne
Ada
dwie
rozgrywającą
względem
teryzuje
nych,
oddzielne
się
perspektywy
stacie m o d e l o w a n e
dziej
obrazki
się
Kazimierczyka,
N a następną grupę składa się s i e d e m
zycją,
Ciała
pełni
znajdować
w prezbiterium.
się o n e o d p o p r z e d n i c h
Bożego
inter
jeszcze w
więc
Kazi
sam
po
Stanisław
bezpośrednio
chmu
grupy.
trzy
występuje
jednak
cudotwórcę, który
kościoła
nie
mylnie
powyższe
w e n i u j ą c y , a l e j a k o o r ę d o w n i k u b o k u M a r i i , co w s k a z y
z nią w
w s p ó l n ą ramą, d o k t ó r y c h n a l e ż y w o t u m f u n d a c j i
40
w
Kazimierczyk
malowane
Pierwszą
w
1651, a l e , j a k s t a r a n o
przepisana
ków, nieco
Obrazki
na związki
u t r z y m a n a jest
że są t o n a j w c z e ś n i e j s z e
co
i
Wyróżniają
chmury
Stanisława
tych
p r z y c h o d z i d o łoża c h o r e g o w z g l ę d n i e b ł o g o s ł a w i z n i e b a .
pod
i
wszyst
Charakteryzują
kompozycją
poleca
przedstawia
bezpośredniego
Kazi
bezpo
Boskiej, tak j a k
obrazkach,
obrazków
z
albo
cu
w y p a d k u stoi
się M a t c e
wotantów, występując
Większość
mierczyka
prymitywne z
ukształtowane
Boskiej
kano
klęczących
t w i e r d z a f a k t , że n a w y m i e n i o n y c h o b r a z k a c h
zimierczyka.
dów
dwóch
są płasko, p o b i e ż n i e .
bogato
Matki
Całość
się,
uproszczoną
tłem. M a l o w a n e
W o j n a s t a n o w i t u w i ę c j e d y n i e o g ó l n e tło całego
cesje, k t ó r e
nie znanego
(ks. T o m a s z a ) o r a z
k i c h o b r a z k ó w z kościoła B o ż e g o Ciała.
s t a w i e n i a . T o samo można zauważyć w w y p a d k u
ka
(Wierzchowskiego),
regularnego
jaśniejszy
się p r z e w a g ą
wykazują
barokowym
obrazków
rozbudowaną
na
tle
wykreślonych
wprawną
od wyżej
barw
formalnie
powiązania
1. poł. X V I I
kompo
prawidłowo
wnętrz.
Po
w
ruchu,
ręką. K o l o r y t
obraz
wspomnianych, charak
zimnych. Obrazki
od poprzednio
z
uję'
( i l . 3, 8). R ó ż n i ą
światłocieniowo, p o p r a w n e
są s z k i c o w o ,
wykształcone
ramy
cechowym
w . Wspólną
te, b a r
wymienio
malarstwem
łączącą
je:cechą
�II. 11. Obrazek
wotywny
za
urato
wanie
od wojny
tureckiej,
ol.
pl.,
51X78,5
cm, 1. pol. XVIII
w., kośc.
Bożego Ciała, Kraków.
II. 12.
Obra
zek wotywny
za uratowanie
od po
żaru
kościoła
i klasztoru
Bożego
Ciała, ol. pl., 54X54 cm, po 1778 г.,
kośc. Bożego Ciała,
Kraków.
12
jest
motyw
nym
kształcie
żego
co
kartusza
poniżej
z łacińskim
sceny
głównej,
do występującego
Ciała.
Stalle
nasuwałoby
wotywne
są
powstać
one
z
dziełem
jest
z kościoła
około
że
około
umieszczo
zbliżony
na stallach
pochodzą
przypuszczenie,
mogły
wątpliwie
te
napisem,
który
roku
jednego
67
obrazki
meą,
Kunegundą,
Janem
Kantym, Kazimierzem
i
n i s ł a w e m K o s t k ą . T e w ł a ś n i e r y c i n y stały się
„gotowymi
artyści
wzorami",
cechowi
które
powielali
wieku X V I I . Znane
Sta
niejako
6 9
mniej
zdolni
są m i ę d z y
innymi
o b r a z y , k t ó r e b e z p o ś r e d n i o m o ż n a odnieść d o w s p o m n i a
w.
Nie
nych
który
być
n e g o w M ę c i n i e ( 1 . poł. X V I I w . ) i św. S t a n i s ł a w a
XVII
twórcy,
Bo
162 9 ,
wspomniane
połowy
w
rycin,
n p . św. J a n a
Kantego
z kościoła
parafial
bis
zatrudnionych w
koś
k u p a w K u n o w i e (2. poł. X V I I w . ) o r a z c y k l ze
c i e l e B o ż e g o Ciała, g d z i e w t y m czasie p r o w a d z o n o
licz
z życia św. K i n g i z kościoła K l a r y s e k w S t a r y m Sączu
n e p r a c e m a l a r s k i e i r z e ź b i a r s k i e . P a k t , że są o n e
dzie
Ta
m o ż e należał d o k r ę g u a r t y s t ó w
łem j e d n e j
zostały
są
ręki, m a j ą j e d n a k o w e
nalepione
to
obrazki
z n i c h należy
na
dyktę,
wotywne.
odrzucić
sceny
z
życia
sceny
zbiorowych
wymiary
nasuwa
Wydaje
się,
że
uzdrowień,
starsze
—
ze s p i s a n y c h
wielu
cudów
to
ciny
Jana
dzy
innymi
w
tekstach
j a k się
innych
wydaje,
jako
(Katarzyna
z
naj
Kleparza,
7 1
ich pierwotne
przeznaczenie?
ze s c e n y
tego
w
W
wieku XVII, a
się r y c i n y
głównej, przedstawiającej
otoczeniu
cudów,
skimi,
X V I spotyka
szeregu
opatrzonych
ujętymi
małych
w
scen
kartusze.
z
jego
napisami
Jedną
niejszych tego t y p u r y c i n jest p r z e d s t a w i e n i e
życia
łaciń
z
wcześ
św. F l o r i a
n a (1590) i św. J a c k a (1594), z a c h o w a n e w M u z e u m
rodowym
w
Krakowie
6 8
.
Do typu
się
m o d l ą c e g o się ś w i ę
wyjaśniającymi
zazwyczaj
nawet
składające
tego
należy
Na
też k o -
lońska s e r i a r y c i n z l a t 1605—1606, z w i ą z a n y c h z p o l s k i
m i świętymi i błogosławionymi: F l o r i a n e m ,
Andrzejem
mi,
Swieradem,
Stanisławem
Pięcioma
Braćmi
Wojciechem,
Męczennika
b i s k u p e m , Czesławem, J a c k i e m ,
Salo
mię
miał
również
ze
Stanisła
n i e znaną, r y c i n ę
ne s c h e m a t y k o m p o z y c y j n e
n y c h t y c h r y c i n : scena
kazania
zarazę,
którzy
Charakter
wych
stanowiły
nej,
one
w
wielu
szeregu
z przedstawieniem
omawianych
(38X26 cm)
niegdyś
św. J a n a
obrazków
pozwala
część
umierających
łożach,
dużej
wspomnianych
o
jak na
Kantego.
jednako
przypuszczać,
kompozycji
obrazów,
Wymiary
wynosiłyby
wielkości w s p o m n i a n e g o
Wśród
omawianych
stępowały
rycin
że
złożo
i
obrazu
wypadku
na
bocz
szatana,
ze s c e n y ś r o d k o w e j i dziesięciu s c e n b o c z n y c h .
tego
jak w
uzdrowienia
leżą
siedmiu
wymiarach
występujące w scenach
biczowania, wypędzenia
do w i e r n y c h ,
rycinie Gorczyna
więc
Gorczyn
P o m i ę d z y w s p o m n i a n y m i r y c i n a m i a o m a w i a n ą grupą
było
Jakie
być r y
o b r a z k ó w zachodzą duże zbieżności. P o w t a r z a j ą się p e w
ją
opętanego).
bliżej
mogą
przedstawiające
2
na
(uzdrowienie
.
Kazimierczykiem ' .
swo
wymowę
dowodem
Gorczyna,
św. J a n a K a n t e g o .
wykonać, niestety
wem
w . , czego
Aleksandra
k s . M i k o ł a j ) o r a z szczególnie w a ż n e ze w z g l ę d u n a
już p o d koniec
i
spośród
—
я
s e r i a r y c i n oddziałała r ó w n i e ż n a współczesną
g r a f i k ę polską X V I I
ogólnikowymi
odpowiednika
cudów. W r e s z c i e t r z y o s t a t n i e to sceny,
—
Dwa
bowiem
Dwa
opatrzone
czy
nie.
Kazimierczyka.
n a p i s a m i , k t ó r e n i e znajdują
wybrane
wtórnie
od r a z u , przedstawiają
Stanisława
celowo
oraz
wątpliwość
sama
scenami
1 5 2 X 1 0 4 c m , co
obrazu z K u n o w a
r y c i n sceny
zawsze po l e w e j ,
z życia
odpowiadałoby
(140X100 c m ) .
świętego
a cuda po p r a w e j
co p o z w a l a
na zrekonstruowanie
mieszczenia
zachowanych
wy
stronie,
przypuszczalnego
siedmiu obrazków wokół
n y g ł ó w n e j z postacią S t a n i s ł a w a K a z i m i e r c z y k a
M o ż n a domyślać się, że z c z a s e m s a m o b r a z uległ
roz
sce
( i l . 15).
znisz-
41
�13
I I . 13. Miniatura
f r a n c u s k a , Wykład
teologii
na Sorbonie,
pocz.
XVI
w. (wg
Schreibera).
II.
15. Rekonstrukcja
11. 16. Widok
Kazimierza,
fragm.
ryciny
z wizerunkiem
czyńskiego).
c z e n i u , а ocalałe s c e n y zostały w y c i ę t e i w t ó r n i e
opra
wione.
Przejdźmy
do o m ó w i e n i a g r u p y t r z e c i e j
szej. O b e j m u j e
zanych
ona przedstawienia
z wojną
Mańkowskiego,
turecką,
i
sceny
o
cią p o s t a c i
najciekaw
zwią
Brodowskiego,
Segnicowej,
kalek oraz tablic
( i l . 1, 4 — 7 , 9—12).
charakterze
ł o w a n i e do p r z e d s t a w i e n i a
dzaju
Nanteli,
czterech
Gosławskiego
rozbudowane
ks. Jana
Czartoryskiej,
g o d y n k i , wyobrażenie
rowskiego
wot
i
zarazy, procesji
scen
Ja-
Komo
Łączą
narracyjnym,
je
zami
zbiorowych
z dużą i l o ś
zapełnione
różnego r o
oraz bogate wnętrza
sprzętami. P o m i e s z c z e n i a ,
w
których
rozgrywają
się s c e n y , są c i e m n e , m i m o z a z n a c z o n y c h w głębi o k i e n .
Chętnie
przedstawiano
(portale,
Bożego
jak
i
fasady
Ciała. U j ę c i e
i widoków
sufit
Bożego
tu
domów,
fragmenty
filary)
a r c h i t e k t u r y , jest
wnętrz,
prymitywne.
Podłoga
są
przedłużenie
stanowi
postaci
pionowo,
i wnętrz
szczególnie
kościoła
zarówno
przedstawione
wość i p r e c y z j a ,
widoki
perspektywiczne
Ciała
Modelunek
architektoniczne
oraz
a
fasada
kościoła
elewacji
północnej.
charakteryzdje
drobiazgo-
w
przedstawianiu
strojów.
P o s t a c i e o o k r ą g ł y c h , p e ł n y c h t w a r z a c h , ujętych w
wójne obwódki, j a k b y
ją
jeden,
załzawionych
powtarzający
się
oczach
wielokrotnie
typ
fizyczny.
K o l o r y t c i e m n y , o dużej ilości b r ą z ó w i g ł ę b o k i e j
ożywiony
jest
terystycznego,
mienionych
wprowadzeniem
łamanej
powtarzającego
się
obrazkach
płasko, p r z y c z y m
stycznienia
dzanie
przez
nych
obrazków
obwódki,
przedmioty
łączy
Stanisława
i
i
zieleni
charak
wszystkich
Obrazki
cień.
mającej
z
sposób p o t r a k t o w a n i a
niejednokrotnie
w
rozbijający
wprowa
rzu
wymienio
postaci
wieńcu
cechy
charakterystyczne
d l a całej
kompozycję
grupy
napis
czasie i w y s z ł y
spod
pędzla
wy
nasuwają
myśl, że o b r a z k i t e , m i m o r ó ż n y c h d a t , p o w s t a ł y w
nym
sa
kolistych
majuskułą, ujęty w c y n o b r o w ą r a m k ę . W y m i e n i o n e
żej
są
upla
oznaczać
Wszystkie
Kazimierczyka
wy
malowane
t a k p o s t a c i , j a k i sprzętów, p r z e z
cany
chmur
we
bieli
z a u w a ż a się p r y m i t y w n e p r ó b y
szaroczarnej
mego
cynobru.
pod
reprezentu
jednego malarza.
jed
Na
XV w. II. 14. Q. Sohne,
Dysputa religijna, drzeworyt,
obrazu.
Sceny
z życia i cudów Stanisława
Kazimierczyka.
Stanisława
Kazimierczyka,
pocz.
XVIII
w. (wg
Gor
podstawie
strojów,
urządzenia
wnętrza
tektonicznych
można
Najpóźniejsza
z występujących
należałoby
na
więc
przełomie
datować
przypuszczać,
XVII
i
i
detali
j e n a 2. poł. X V I I
obrazki
w.
lub
te
być
i
na
nich
o
wiele
daty,
później
nie
Prawdopodobnie
ilustracje
kultu
niż
wskazywałyby
więc
fundowali
spisanych
i znaczenia
są
wotami
je
cudów
powstały
Stanisława
celu
w
cza
występujące
indywidualnymi.
kanonicy
w
1 3
może
1. poł. w i e k u X V I I I . P o n i e w a ż p o w s t a ł y w j e d n y m
sie
w. .
t u d a t t o r o k 1681 —
że
XVIII
archi
regularni
jako
spopularyzowania
z Kazimierza.
O
wyborze
t e m a t u powyższych obrazków decydowała zapewne
waż-
�ność
wydarzenia
Kazimierczyka
w
wypadku
się
(np.
w
obrazków
przypuszczalnie
osób, w ś r ó d
procesja
grobu
Stanisława
z wojną
turecką).
Natomiast
postacią
wotanta
kierowano
związku
z
pozycją
do
społeczną
przedstawionych
których
występuje
między
Czartoryska,
Teresa
Nantela
Segnicowa
krakowskie,
Piotr
kanoników
i
Komorowski
regularnych
w
—
Suchej
innymi
księżna
a
malarstwem
autorem
nawet
Zwyczaj
ks. Jan
Brodow
trzema
odmienny
Kazimierza,
Widok
operowanie
miejscowy
który
grupami
w
w
dziele
( i l . 16). G o r c z y ń s k i
„zakonnicy...
na
tablicę zawiesić
z
na
woty
widoki
wspomnianej
późnobarokowa
z poprzednio
prawdopo
Kazimier
cud
potem
z
roku
wspomina,
odmalowaną
kościoła
rycinie
wałoby
t o , że o b r a z e k
starego,
zie,
17 7 8 .
75
archi
występu
o
od
której
Wskazy
musiał p o w s t a ć p o t e j d a c i e ,
w
z n i s z c z o n e g o p r z e z S z w e d ó w . R o k 1773
s t a n o w i jednocześnie t e r m i n a d q u e r n d l a t r z e c i e j
grupy
wzięta
ziemską
wieszania
obrazków w o t y w n y c h s p o t y k a
różnych
kulturach
i w
epokach,
czego
się
do
w
od
świętych.
się
z
zagad
tablicy
erekcyjnej,
l u b świętego.
osoby
ze s z t u k i
i
się
8 0
postaci
hiera
adorującego
średniowiecznej,
wotach
i niebiańską
świętej
obok
Zasada
która
, zanika po r o k u
podział
z postacią
na
8 !
dwie
świętego
w
wy
1500 .
strefy,
chmurach.
W k o n s e k w e n c j i t e g o podziału p o j a w i a się w t l e pejzaż,
który
z
czasem
przekształca
ilustrującą n a p i s
nych
w
narracyjną
scenę
z różnych terenów i różnych
atmosfera
wypływająca
nieszczęścia
tematów
się
wotywny.
Obrazki wotywne
nastrój
i
choroby.
z
Mimo
t y c h obrazków
epok
ogólnoludzkich
przedstawio
nie jest
ponury,
p o n i e w a ż mają
one c h a r a k t e r dziękczynny. T w ó r c y i c h ,
których
szukać
należy
ludowych,
językiem
zwłaszcza
lapidarnym
tywności. Twórczość
wśród
od
pocz.
w
celu
rzemieślników
wieku
XVII
8 2
zwiększenia
i
malarzy
,
operują
komunika
i c h j e s t s p o n t a n i c z n a i pełna
eks
p r e s j i . W y n i k a ł o t o często z f a k t u b e z p o ś r e d n i e g o i p r a
wie
i n t y m n e g o k o n t a k t u między twórcą w o t a
tem,
który
spraw
ka
Zwyczaj
grobami
wiąże
obrazu
Boskiej
wytwarza
83
zwierzał
mu
się
z
najbardziej
a wotanosobistych
.
Najliczniejsze
*
różnych
lub
przedstawiania
problemów
obrazków,
wotywnych
pojętego
Matki
Jednocześnie
obrazków.
w
epitafium
Ciała
sygnaturka, odmienna
wymienionych
wizerunkami i
pielgrzymek,
czyli
Bożego
różnica w
7 8
naj
obra
łączy w s p ó l n a
d a c h u kościoła
śmierci .
w i z e r u n k u f u n d a t o r a na f u n d o w a n y m przez siebie
prze
obrazkach
obra
dwóch
okresie k o n t r r e f o r m a c j i i
się z m i e j s c a m i
obrazków
jako
oraz
się b y ć
fundacyjnego,
podczas i n k u r s y j e j
niewiedzieć
się z k o ń c e m
wydaje
u r a t o w a n y c h od k a r y
stępuje w e w c z e s n y c h
Gorczyńskiego
ten
łącząc
szeroko
fundatora
w i a d o m o , że została w y k o n a n a w r o k u
miejsce
nieniem
pożar
r o k u 1623.
Stanisława
,
cudownymi
przedstawiający
o b r a z k u z a z n a c z a się p e w n a
je t u b o w i e m
7 i !
Geneza
tycznego
zarazy i procesji z w i d o k i e m na t y m
t e k t u r z e kościoła. N a k a l e n i c y
pustów,
jeden
dobrodziejstwa
k a z a l i , która
inszemi
z przedstawieniem
znanej
lub
XIX
jeszcze
opisując
znak
Porównując
występujące
ostatnim
myśl,
rzemieślnik
został t u z a c z e r p n i ę t y
publikowanej
74
nasuwa
pojawiają
starożyt
.
z o k . 1400 г., f u n d a c j i
w i ę k s z y r o z w ó j osiągnął w
wieku
7 7
t e n u t r w a l i ł się j e d n a k o k o ł o r o k u 1500, a
Chrystusa,
się w
czyka,
padła" .
i
istnieje
kolorycie,
wydarzył
Kazimierza
szwedzkiej
czasu
formą
z r y c i n y przedstawiającej
że
regularnych. Brak
tego
dobnie
1702
praco
z braci klasztornych.
tymi
obrazek
był
W Europie obrazki wotywne
zek m i s t r z a u m b r y j s k i e g o
ich w
w Japonii
wieku X I V ; jednym z pierwszych
nie z n a n y c h mężczyzn
i
występowania
i u buddystów
raj czynie
obrazkami
zapóżnioną
obrazków
jeden
Poza
i
przykłady
7 6
klasztoru
wspomnianymi
krakowskim
sprymitywizowaną
że
między
będą
Rzymie
—
wał więc na zamówienie kanoników
powiązań
nym
fundator
s k i — członek k o n w e n t u . T w ó r c a t y c h o b r a z k ó w
głębszych
wodem
s k u p i s k a obrazków
się w e W ł o s z e c h ,
z kolei w
wotywnych
Niemczech,
F r a n c j i , H i s z p a n i i i P o r t u g a l i i , a także n a t e r e n i e
ryki
84
. W
Polsce zwyczaj
t e n był
o wiele
spoty
Szwajcarii,
słabiej
Ame
roz-
�II. 17. Obrazek
wotywny,
ol. pł., 1. poł. XVII
w.
Kaplica
św. Stanisława
bpa, Piotrawin.
II. 18. Obrazek
wotywny,
ol. pł., 1. poł. XVII
w. Kaplica
św. Stanisława
bpa,
Pio
trawin.
II. 19. Obrazki
wotywne,
ol. pł., ok. 1680 r. Kośc.
Klarysek,
Stary
Sącz. II. 20. J . Bieszczad,
obrazki
wo
tywne,
ol. pł., 1867 r. Kalwaria
Pacławska.
obrazków
wotywnych,
do
których
należą
94
tablice
z k a p l i c y M a t k i B o s k i e j z kościoła B e r n a r d y n ó w w
szowie
(po
Magdaleny
(1780)
1766)
8Э
w
Rze
Marii
. Z t e g o s a m e g o czasu
obrazek
wotywny
z
kościoła
T u r s k u (pow. Pleszewo, w o j . poznań
,
g r u p ę stanowią, r ó w n i e ż l u d o w e ,
M.Boskiej
w
zachowane
kościele
w
liczbie
z cudami obrazu M a t k i
go
S 3
z kaplicy
.
z kaplicy
90
z l a t 1778—1794
ludowy
Najpóźniejszą
lach
i
w Puszczy Sokalskiej
pochodzi
św. A n d r z e j a
skie)
0 7
w
Kalwarii
Do
9 1
wymienionych
obrazki
z kościoła
85
Boskiej
Pacławskiej,
B i e s z c z a d a w r o k u 1867
Dominikanów
oraz
27
z Kamieńca
Krakowa.
c y j n a , począwszy
Kazimierczyka
przez
kowskimi:
zespołów
należą
i
krakowskie
Ciała.
Siedemnastowieczna
od B a r o n i u s z a
Izajaszem
XV, w
zjawiska
literatura
wymienia
0 2
na
dewo-
Stanisława
z pięcioma
innymi
świętymi
kra
Bonerem,
Janem
Kantym,
Szy
monem z Lipnicy, Gedroyciem
kowa, a wiek
Jana
( i l . 20).
Bożego
wraz
Gid
obrazków
Podolskie
malowanych
N i e stanowiły one j e d n a k odosobnionego
terenie
wota
w
i Ś w i ę t o s ł a w e m ze
którym wszyscy
c i święci
Sław
wystę
pują, o k r e ś l a n y j e s t m i a n e m f e l i x s a e c u l i — c z y l i szczęś
liwym
wiekiem.
17 ś w i ę t y c h
18
powszechniony
nie
na
i d o n i e d a w n a sądzono n a w e t , że w
istniał. N a j l i c z n i e j s z e
Śląsku, o c z y w i ś c i e
wpływy
niemieckie
i
Śląskie).
Bardo
Najstarszym
obrazki
z
wotywne
zespoły
ze
obrazków
względu
(wymienić
ogóle
spotykamy
n a docierające
t u można
tam
Wambierzyce
zachowanych
polskich
zespołów
z
(obecnie
jest
i c h 55),
z nich
prawdo
Piotrawina
pochodzące z l a t 1610—1661. W i ę k s z o ś ć
są
p o d o b n i e została w y k o n a n a p r z e z m a l a r z a M a r c i n a B a s z kowskiego
8 5
pochodzi
wspomniany
w
kościele
3
obrazki
( i l . 17, 18). Z
Klarysek
z
kościoła
już
w
przełomu
XVII
zespół
cudami
Starym
św.
z
Sączu
Stanisława
i XVIII
bł.
(il.
w
19)
oraz
Lublinie
Z k o l e i należałoby wymienić osiemnastowieczne
44
w.
Kingi
S 6
.
zespoły
jeden
Mimo
tylko
że
spośród
Jan Kanty
6
wymienionych
został
kanonizowany
i t o d o p i e r o w r o k u 1768, a S z y m o n
z Lipnicy —
fikowany
wielkim
(1685),
cieszyli
się
oni
beaty
kultem
w
w i e k u X V I I , co w i ą z a ł o się ze w z m o ż o n ą w
t y m czasie
pobożnością i k o n t r r e f o r m a c y j n y m
do
dążeniem
wyszu-
�kiwania
coraz t o n o w y c h
narodowych
świętych.
cudów w s z y s t k i c h w y m i e n i o n y c h świętych
wspominają
ich
Spisy
wielokrotnie
o obrazkach w o t y w n y c h zawieszanych
przy
grobach.
O n a j s t a r s z y m z n i c h — I z a j a s z u B o n e r z e — ( z m . 1471)
pierwszym
planie,
leży
w
pościeli
w c h m u r a c h u k a z u j e się I z a j a s z
klęczy
mężczyzna,
czyna.
W
nachyla
głębi
się
którego
n a łożu
taż
sama
dziecko,
podtrzymuje
spoczywa
dziewczyna.
Chodzi
o uzdrowienie względnie wskrzeszenie
Kulsjusz
opi
go
zna
jawiającej
Fulgenty
Dryjacki
s u j e , że p r z y g r o b i e I z a j a s z a
ków
łaski
Bożej...
świadectwa",
czego
które
w
obrócił" . W y m i e n i a
(167 0) .
B o n e r a „wiele... było
były
roku
lowanych tablic z w i e k u X V I I
W
zbiorach
chowało
się
pisane
„1556...
jednak wiele
8 4
Muzeum
Dryjacki
93
i
wymalowane
w
popiół
srebrnych i
Narodowego
w
Krakowie
olejno
na
desce,
z
których
obrazków,
dwa
jeszcze
pod koniec X I X w . (wg relacji Łuszczkiewicza)
dowały
się
przy
(prawie
jednakowych
nie, częściowo
grobie
Izajasza
Bonera.
rozmiarów)
przemalowane,
o
w
za
znaj
9 6
Obrazki
bardzo
złym
zniszczonych
te
sta
napisach,
za
przyczyną
Izajasza
rodzicom
wskazała
dziew
nad
tu
nowo
a
którą
zapewne
narodzone
poradą
się d w u k r o t n i e d z i e w c z y n y ,
nieszczęśliwym
owej
która
do kogo
po
być
może
mają
udać
się p o łaskę.
13 m a
.
э з
pięć, n i e p u b l i k o w a n y c h dotąd
malowanych
ogień
dziecka
dziecka
stojąca
kobieta,
w s p o m i n a B a r o n i u s z , z k o l e i ż y w o t j e g o spisał A u g u s t y n
i
nad n i m
( i l . 24). O b o k
1 0 0
Ostatnia
z tablic, fundacji
Anny
Krzyżanowskiej
1 0 1
( i l . 25) o f i a r o w a n a
za u z d r o w i e n i e córki M o n i k i , z r o k u
1663 m a c z y t e l n y
n a p i s , co p o z w a l a
ją
zidentyfikować
z j e d n y m z cudów
opisanych przez Dryjackiego,
wspomina
o
również
o f i a r o w a n i u przez
„odmalowanej
tablicy"
datach
1665)
(1663,
względnie
cyjnie
1 0 2
.
Występującą
należy
przemalowaniem
nie odbiega
od
tu
tłumaczyć
napisu.
różnicę
w
poprawieniem
Wotum
przedstawień
który
Krzyżanowską
kompozy
dziękczynnych
za
co u t r u d n i a i c h p r a w i d ł o w e o d c z y t a n i e , w y k a z u j ą o w i e l e
u z d r o w i e n i e . K r z y ż a n o w s k a w r a z z córką klęczą
modląc
niższy p o z i o m o d zespołu z kościoła B o ż e g o
się
wieńcu
Dwa
z nich
pochodzą
z roku
s t a w i a p o p i e r s i e m i e s z c z k i m o d l ą c e j się d o
cego z c h m u r I z a j a s z a
Ciała.
1607. P i e r w s z y
przed
błogosławią
( i l . 21). D r u g i l e ż ą c e g o n a łożu
9 7
do
Izajasza
Bonera,
ukazującego
z chmur. Ciekawym
elementem
żej
fragment
postaci
świętego
się
kościoła
św.
k a m i z kościoła B o ż e g o Ciała j e s t , j a k już
z klęczącą
bez p o r ó w n a n i a
łoża żoną m o d l i się d o
się z c h m u r I z a j a s z a
tu
wspomniane
nych,
długich
czynie
na
którego
( i l . 23). S z c z e g ó l n i e
9 8
postacie
lekarzy
płaszczach
luszach, z których
urynę.
wychylającego
i
jeden
ciekawe
żydowskich,
w
wysokich, filcowych
są
czar
kape
trzyma charakterystyczne na
Podobnie
napis f u n d a c y j n y
wygląda
trzecie
n i e zachował
wotum,
się. O b o k
łoża
z c h o r y m klęczy n a p i e r w s z y m p l a n i e k o b i e t a z rękami
wyciągniętymi
nistej
budowaną
z
b ł a g a l n i e d o ukazującego
a u r e o l i Izajasza
Bonera
scenę p r z e d s t a w i a
nieczytelnym
prawie
9 9
kolejny
napisem.
się w
promie
( i l . 22). B a r d z i e j
Na
obrazek,
osi
roz
również
obrazka,
na
poni
Katarzyny.
Poziom w s p o m n i a n y c h obrazków w zestawieniu z obraz
m ę ż c z y z n ę , o d k t ó r e g o odstąpili l e k a r z e , a o n w s p ó l n i e
obok
w
jest t u w i d o c z n y
dzą z poł. X V I I w . , n a co w s k a z y w a ł b y
mieszczki
na j e d n y m z
Pozostałe
XVII
powiedziano,
niższy. B y ć m o ż e d w a p i e r w s z e
trzy
w . , chociaż
strój
pocho
nieznanej
nich.
obrazki
można
przemalówki,
datować
zwłaszcza
na
na
2.
poł.
przedsta
w i e n i u z c h o r y m i klęczącą o b o k łoża kobietą o w y c i ą g
niętych rękach, utrudniają
wstania. W
Ciała
są
mówienie
ściślejsze p o d a n i e
odróżnieniu o d o b r a z k ó w
to
przypuszczalnie
uzdrowionych,
nych dawno
a
wota,
nie
czasu
z kościoła
malowane
jako
po
Bożego
na
ilustracje
za
spisa
cudów. P o z i o m i c h j e s t n i e j e d n o l i t y . O b o k
prymitywnych
„bohomazów"
d w a przedstawiające
cho-
45
�r e g o , o d k t ó r e g o odstąpili l e k a r z e
wydają
się
względem
o
był zmarły
wota
bardziej
kompozycji,
Kolejnym
spisane
wiele
z
w
po r a z p i e r w s z y
woskowe
w
znakach"
oraz
Jedną
takich
z
której
„on
według
się
Kazimierczyka
1475 г., w y m i e n i a j ą
i cuda
jego
malowanych
Sebastian
opisu
przy
Jana
n i e zachował do c h w i l i obecnej.
scen
świętego.
Kantego
nie w
resy
i cudów,
Natomiast
zachowało
w
miał
roku
był
z
zgrupowanych
czasów
i
cuda
się,
kościoła
, na
które
żaden
się
świad
Aleksandra
18 m a ł y c h
wokół
kanonizacji
św.
zawieszonych
wizji
Jana
obec
odnoszących
Oleksowicza,
Gawlickiej
i
11 s c e n
Jadwigi
się
Te
Pa-
Podobny
Podobnie
jak
t u wota
nie
wzory
,
obraz
grobie
w
jest
s t a c i a m i fundatorów
sześciu
12 s c e n
u góry
XVI
miu
M 0
,
a Wiwijani w
obrazkach
cenie
mieszczki
życia
z
z życia
i
podpisem
roku
wotywnych
jego
m
możemy
„Felix
spisywano
błogosławionego
już w
Szymona
wieku XV
1 0 7
.
W
m u n t a I I I d o P a w ł a V z 1609 r . w s p r a w i e
21
22
Tl. 21. Obrazek,
wotywny
z
kośc.
św. Katarzyny,
Kraków,
ol.
deska,
38 X 27 cm, pol. XVII
w. Muz.
Nar.
Kraków.
II. 22. Obrazek
wotywny
~z kośc. św. Katarzyny,
Kraków,
ol.
pl., 38 X 25 cm, 2. pol. XVII
w. (?).
Muz.
Nar. Kraków.
II. 23.
Obrazek
wotywny
z kośc. św.
Katarzyny,
Kraków,
ol. deska,
25 X 42 cm, pol.
XVII
w. Muz. Nar.
Kraków.
z
Lipnicy
liście
Zyg
beatyfikacji
mansjonarzu
zmarłym
w
Baroniusz
ш
przy
roku
.
cudów.
,
które
wspom
seculi"
już w
1655 w s p o m i n a
o
wie
sied
znajdowały
się
z n i c h m i a ł o być w o t u m
krakowskiej z roku
martwemu
Najmniej
( z m . 1485 r.)
o n w c e n t r u m wizję
i kwaterą przedstawiającą
świętych
przy jego grobie. Najstarszym
Anny,
o wy
n a p i s e m , a u dołu p o
Ż y w o t i cuda Michała G e d r o y c i a
ku
głównej
otoczeniu
niewątpliwie oparty
Michała G e d r o y c i a
otoczeniu
uzupełniony
nianych
z
w
graficzne.
w kościele św. M a r k a . P r z e d s t a w i a
Obraz
złożony
świętego
w
cha
o b r a z , z a p e w n e z 1. poł. X V I I w . ( i l . 28), z a
c h o w a ł się p r z y
Gedroycia
grobowca
na Stradomiu wisi
w.
1 0 9
1 0 8
obecnego
wizję
z życia i c u d ó w
(jego)
świadki
.
obok
dla X V I I
jako
wspomniane
Bernardynów
przedstawiającej
mienione wyżej
zawiesza"
Kantego,
natomiast
cały p o m o c y
jego,
noworodkowi
powiedzieć
1521 za
1 1 2
przywró
.
o ostatnim z
n i o n y c h sześciu ś w i ę t y c h — Ś w i ę t o s ł a w i e ze
( z m . 1482) s p i s y w a n o
46
.
( i l . 26).
1 0 6
Żywot
Marianny
1 M
przedstawiony
O ich wyglądzie
się 6 o b r a z k ó w
l e 5
obrazków,
uzdrowienia Antoniego
Chylińskiej,
skówny
kaplicy
zawiesić
1640
Kantego,
p r e z b i t e r i u m kościoła św. A n n y
do c u d o w n e g o
liczne
„woskowych
z 2. poł. X V I I w . , p r z e d s t a w i a j ą c a
z j e g o życia
zachowały
sceny,
czyć m o ż e j e d y n i e w s p o m n i a n a r y c i n a J a n a
Gorczyna
dobrodziejstw
Jana
wypadku
cuda,
tabliczkach
nagrobku
w
rakterystyczny
o
się, że „lud
na
otrzymanych
Opato-
z dzfatkami". Z
grobie
tabliczki
Kantego,
ш
tabliczek
Opatowiusza
dowiadujemy
błagając...
Jana
również
Cyrus
Szymona
grobie .
wielebnego
srebrnych i drewnianych
s a m i żona j e g o
znajdowały
w
1632 г., w s p o m i n a
g r o b u świętego
pod
malowania.
Stanisława
zawieszone przy
wydanym
dziecka
zarówno
1473 św. J a n K a n t y , k t ó r e g o
w i u s z w d z i e l e Żywot
u
j a k i sposobu
towarzyszy
roku
i uzdrowienie
ciekawe,
kościele
Mariackim
w
1489, m i m o
że ż y w o t
jego
wymie
Sławkowa,
Krakowie,
spisał
już
Z a p e w n e i p r z y jego g r o b i e znajdowały
się
�23
kiedyś
podobne
slawa
Macieja
obrazki
wotywne.
Ubiszewskiego
W
utrzymany w tradycjach wymienionych
rycin
i
obrazków
ze
sceną
wizji
Swięto-
żywocie
zachował
się
drzeworyt
XVII-wiecznych
świętego
i
pięcioma
Gros
z
zachowanych
wotywnych
i
fundowane
stanowią
przez
polskich
właśnie
owe
duchowieństwo
zespołów
wtórnie
obrazków
powstałe
obrazki-ilustracje
cudów.
m n i e j s z y m i s c e n a m i z j e g o życia i cudów, g d z i e p o j a w i a
się
wizerunek
Kantego,
pięciu
z L i p n i c y ( i l . 27). W
Swiętosława:
towarzyszy
Kazimierczyka,
Gedroycia,
Krakowie
Bonera
i
Jana
istniało o c z y w i ś c i e
i n n y c h m i e j s c c u d o w n y c h z n a n y c h dzięki o p i s o m
cza
I 1 4
,
przy
grobów
blice
miały
szenia
toru
których
sześciu
zawieszano
wspomnianych
znajdować
Najświętszej
Augustianów
się
jeszcze
Marii
Panny
oraz
1 1 5
liczne
w
Oprócz
malowane
przy
obrazie
klasz
Matki
Boskiej
B o l e s n e j p r z y kościele F r a n c i s z k a n ó w . T e o s t a t n i e
jedynie
są
dzięki
rysunkom
J.
ta
Pocie
n a krużganku
kaplicy
wiele
Prusz
wota.
świętych
znane
Wojnarowskiego
1 1 6
( i l . 29, 30).
że
Kończąc
powyższe
rozważania
zwyczaj
wieszania
obrazków
s c a c h c u d o w n y c h istniał w
wieku
XVI. W
większości
należy
stwierdzić,
wotywnych
w
miej
Polsce p r z y n a j m n i e j
wypadków
już o d
prawdziwe
wota,
z n a n e z p r z e k a z ó w p i ś m i e n n y c h zaginęły, z a p e w n e g ł ó w
n i e w czasie z a w i e r u c h y s z w e d z k i e j
l u b uległy
natural
n e m u z n i s z c z e n i u , k t ó r e ze w z g l ę d u n a i c h p r y m i t y w n ą
technikę w y k o n a n i a musiało n a s t ę p o w a ć b a r d z o
szybko.
F a k t zastąpienia z n i s z c z o n y c h o b r a z k ó w n o w y m i w z g l ę d
nie
z i l u s t r o w a n i a cudów
nych
na zamówienie
Bożego
skich
Ciała, n i e j e s t
zespołów.
Puszczy
To
w
postaci
zakonników,
odosobniony
samo
Sokalskiej,
miało
Gidlach
i
ważnym
argumentem
w
wotyw
kościele
wśród
innych pol
w
Kalwarii
O b r a z k i w o t y w n e j a k o świadectwa
bardzo
obrazków
tak jak w
miejsce
Rzeszowie,
Pacławskiej.
cudów były
procesach
o
bowiem
kanoniza
cję, j a k o t y m ś w i a d c z y w s p o m n i a n y l i s t Z y g m u n t a I I I .
Stąd
w
względnie
miejsce
obrazy
zniszczonych
z apoteozą
z j e g o życia i c u d ó w .
wieszano
świętego
oraz
PRZYPISY
Szymona
nowe
ze
cykle
scenami
O b r a z k i z kościoła B o ż e g o Ciała n i e m a j ą m o n o
g r a f i c z n e g o o p r a c o w a n i a , chociaż w y m i e n i a n o j e k i l k a
k r o t n i e . Dotąd z n a n e b y ł y j e d y n i e t e , które w i s i a ł y
w pobliżu n a g r o b k a . Opisał j e A . Błachut w r ę k o p i s i e
Catalogus
Auctorum,
qui de Beato
Stanislao
Casimiritano Ordinis
Canonicorum
Reg. Lat. Confessore.
IV
Ima
gines et tabullae
votivae
1902, 1918, k l a s z t o r k a n o n i k ó w
r e g u l a r n y c h p r z y kościele B o ż e g o Ciała, f o l . s. 346 o r a z
w a r t y k u l e Nieznany
czciciel
Matki
Bożej,
Stanisław
Kazimierczyk,
Warszawa
1903, o d b . z
„Kwartalnika
T e o l o g i c z n e g o " , s. 6. Z k o l e i w s p o m i n a l i o n i m W .
Ł u s z c z k i e w i c z ( K o ś c i ó i Bożego
Ciała, jego
dzieje
i za
bytki,
„ B i b l . K r a k . " V , K r a k ó w 1898, s. 37; W 500 rocz
nicę
założenia
klasztoru
Bożego
Ciała,
K r a k ó w 1905,
s. 70), K . E s t r e i c h e r (Kraków.
Przewodnik
dla
zwiedza
jących,
K r a k ó w 1938, s. 272), T . W i d e ł k a
(Przewodnik
po kościele
Bożego
Ciała
w Krakowie,
K r a k ó w 1947,
s. 42) o r a z T . D o b r o w o l s k i (Sztuka
Krakowa,
Kraków
1959, w y d . 2, s. 420). P o j e d y n c z e z n i c h
wymieniają:
J . S z a b ł o w s k i (Zabytki
sztuki
w Polsce.
Inwentarz
to
pograficzny,
t . I I I , p o w . ż y w i e c k i , W a r s z a w a 1948, s. 166),
J . B i e n i a r z ó w n a (Elementy
ludowe
w urządzeniu
izby
uboższego
mieszczaństwa
krakowskiego
w. XVII,
„Pol.
Szt. L u d . " , R. X , 1956, s. 107) i S. S w i s z c z o w s k i
(Miasto
żydowskie
na Kazimierzu
w świetle
nowych
badań,
„ B i u l e t y n K r a k o w s k i " , I I , 1960, s. 56).
1
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...
Kraków, druk.
S. L e n c z e w s k i e g o . . . 1660, s. 1 4 — 1 6 ; A . Błachut,
Nieznany
czciciel...,
w y d . c y t . , s. 3.
S. R a n o t h o w i c z , Casimiriae
civitatis
urbi
Cracoviensis...
(ad a 1693), R k p . B i b l . Jagiellońska, n r 3742,
s. 143; tenże, Jasna
Pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 22; T . W i
dełka, o p . c i t . , s. 4 1 .
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 22.
T a m ż e , s. 2 3 — 2 4 . N a p i s n a t a b l i c y o b o k
grobu
Stanisława K a z i m i e r c z y k a b r z m i : D . O . M . Beatae m e
m o r i a e D. S t a n i s l a i C a s i m i r i t a n i , ad hanc C a n . Reg.
S. A u g u s t i n i E c c l e s i a m C a n o n i c i , P r o f e s s i
Presbyteri,
pietate d u m i n h u m a n i s ageret
s i n g u l a r i , ac
post
2
3
4
5
47
�I I . 24. Obrazek
wotywny
z kośc. św.
2. pol. X V I I w. Muz. Nar.
Kraków.
Katarzyny,
mortem, quam Anno Domini M C C C C L X X X I X . Die I I I
M a j i o b i j t votis f i d e l i u m , sua m e r i t a m a g n a
devotione
atque solatio i m p l o r a n t i u m , continuis, i n praesentem
usque
diem
conspicui. M a r t i n u s Kloczyński,
J.V.D.
P r a e p o s i t u s c u m suo c o n v e n t u e r e x i t , c u i u s c o r p o r i s
integras reliquias ad sinistrum C h o r i anterioris a n g u l u m , j u x t a f e r r e a m c r a t e m , s u b saxo i n ligneo l o c u l o
o l i m depositas, i n t h e c a m stannea collegit, et concavo
petreae
huius
tumbae
conclusit.
Anno
Domini
M D C X X X I I Mens. A u g . die I X .
W y s t ę p u j e p o d pozycją 24.
M . B a r o n i u s z , Vita gesta et miracula
Beati
Stanislai
Polonie,
Casimiria
ad Cracoviam...,
Cracoviae i n officine
B . S k a l s k i 1609.
К . Ł o n i e w s k i , Żywot,
sprawy
i cudowne
boskie
wstawienie
pobożnego
kapłana,
Stanisława
Kazimier
czyka,
K r a k ó w , d r u k a r n i a Ł a z a r z o w a . . . 1617, S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . cyt.
A . M . G o r c z y ń s k i , Żywy
wzór apostolskiej
dosko
nałości,
b. Stanisław
Kazimierczyk,
Kraków w
druk.
A k a d e m i c k i e j . . . 1702; W . B . G r a b o w s k i , Cnotliwy
i cu
downy
żywot wielkiego
sługi bożego b. Stanisława
Ka
zimierczyka,
K r a k ó w w d r u k . A k a d e m i c k i e j . . . 1763.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
Pochodnia...
w y d . c y t . , s. 7 1 .
T a m ż e , s. 77, 71 i A . M . G o r c z y ń s k i , o p . c i t . , s. 95,
96, 97, 108, 124.
T a m ż e , s. 147.
T a m ż e , s. 107—108.
W ś r ó d w y m i e n i o n y c h o b r a z k ó w istnieją o b o k p o
j e d y n c z y c h c z t e r y z e s t a w y : d w a ( I o w y m . 55 X 46 c m ,
I I o w y m . 55,5 X 28 c m ) , złożone z t r z e c h i d w a ( I I I
o w y m . 48 X 75 c m , I V o w y m . 48 X 75 c m ) , złożone
z c z t e r e c h o b r a z k ó w m a l o w a n y c h n a płótnie, w t ó r n i e
p r z e n i e s i o n y c h n a n o w ą deskę l u b d y k t ę . P u s t e m i e j s c a
pomiędzy o b r a z k a m i , będące w y n i k i e m różnicy w w y
m i a r a c h , z a m a l o w a n o czarną farbą.
O l . pł.. n a desce, 56 X 52 c m . N a p i s n a o b r a z i e
b r z m i : R o k u P a ń s k i e g o 1630 Jaśnie W i e l m o ż n y J . M . P .
P i o t r K o m o r o w s k i c o m e s i n L i p t ó w et O r a w a s t a r o s t a
o ś w i ę c i m s k i będąc c h o r y b a r d z o a o s o b l i w i e n a o k o
k t ó r e m u b y ł o z g ł o w y w y s z ł o n a w i e r z c h , że go p o d w i e z o w a ć musiał t e n będąc w K r a k o w i e w k a m i e n i c y
s w o i e y w e śnie okazał się m u B ł o g o s ł a w i o n y O c i e c
S t a n i s ł a w w h a b i c i e s w o i m z a k o n n y m a o c k n ą w s z y się
8
7
3
8
1 0
1 1
1 2
13
1 4
15
48
Kraków,
ol.
deska.
34 X 41
cm,
poznał, że m u się z a r a z n a z d r o w i u p o l e p s z y ł y n a o k u
n i e c o b o l u p o w i ę k s z e y części zanikło, z a r a z n a z a i u t r z
kazał się nieść, ieszcze słaby, d o G r o b u i e g o a t a m o d
p r a w i w s z y swoie nabożeństwo z J . M . X . Proboszczem
B o ż e g o Ciała n a t e n czas M a r c i n e m K ł o c z y ń s k i m , p o
czął m ó w i ć ze s t r o n y f u n d a c y e y a b y t a m t y c h Z a k o n n i
ków to iest canonicos Regulares w swoiey
dziedziczney
maiętności w S u c h e y n a z w a n e y d w i e m i l e za K a l w a r y ą
w górach у z t e y o k a z y i n a p a m i ą t k ę d o b r o d z i e y s t w a
d o z n a n e g o w c h o r o b i e s w o i e y uczynił dotacyą o c z y m
iaśniey w E r e k c y e y t e g o k o n w e n t u w z m i a n k ę czynią
tego d o b r o d z i e y s t w a p r z e z zasługi B ł o g o s ł a w i o n e g o S t a nisł. K a z i m i e r c z y k a .
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 77.
J . S z a b ł o w s k i , o p . c i t . , s. 166.
Z e s t a w I I a, w y m . 34 X 27 c m , o l . d e s k a (z t y ł u
d y k t a ) . N a p i s n a o b r a z k u : 1651 d i e 10 S e p t e m b r i s T o t u m
1° M c i P a n a A d a m a B o s o w s k i e g o d w o r z a n i n a K r ó l e w i
cza 1° M c i W ł a d y s ł a w a у M a ł ż o n k i i e g o d o g r o b u S t a
nisława K a z i m i e r c z y k a
z m o d l i t w ą u c i e k l i się p r z e z
d n i półczwarta у t r z y noczy a l b o w i e m k r w i e z oczu
szły czóreczce i c h J e w u s i t e g o d n i a z kościoła B o ż e g o
Ciała z K a z i m i e r z a w r ó c i w s z y się z a s t a l i z d r o w ą z łaski
m i ł e g o P a n a za p r z y c z y n ą t e g o B ł o g o s ł a w i o n e g o S t a
nisława
Świętygo
Kaźmierczka
za czo P a n u
Bogu
m i ł e m u n i e c h b ę d z i e w i k u i s t a cześć i c h w a ł a .
S. R a n o t h o w i c z , Jasna pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 77-73.
W ł a d y s ł a w I V k o r o n o w a n y b y ł n a króla p o l s k i e g o
w 1632 r .
Z e s t a w I I I c, o l . pł. z tyłu — d y k t a , w y m . 38 X 24
cm. N a p i s n a o b r a z k u b r z m i : l e y Mość P a n i E m e r e n i
у A n n a Segnicova Rayczyna K r a k o w s k a na oczu chore
o z d r o w i a ł a za p r z y c z y n ą b ł o g o s ł a w i o n e g o
Stanisława
K a z i m i e r c z y k a A n n o D o m i n i 1673 D i e V i g i s i m a S e c u n d a
M e n s i s i u n y za co n i e c h b ę d z i e P a n B ó g p o c h w a l o n y .
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 129.
O l . pł. n a desce, w y m . 52 X 54 c m . N a p i s n a o b r a z
k u b r z m i : ( N ) a ciężką g o r ą c z k ę b a r d z o
zachorowała
Panna
imieniem Agnieszka
w
leciech
dziewiętnastu
sławetnego Pana A l e x a n d r a M a n i k o w s k i e g o M i e s c z a n i n a
Kazimierskiego
pasierbica
a potem Yanny
małżonki
i e g o córka t a k ż e iuż b y l i z w ą t ( p ) i l i o i e y z d r o w i u r o d z i c y w k t ó r e y będąc z w ą t l o n a у o d g o r ą c z k i s p a l o n a
l e d w i e mówić mogąc у oley święty n a n i e włożono i a k
1 6
1 7
18
19
2 0
2 1
2 2
23
�s k o r o o f i a r o w a l i ią r o d z i c y d o g r o b u b ł o g o s ł a w i o n e g o
O y c a S t a n i s ł a w a K a z i m i e r c z y k a ze mszą S.Y. ze ś w i e
c a m i k t ó r e u b o d z y w rękach p r z y m s z e y S.klęcząc t r z y
m a l i z a r a z się i e y polepszać n a z d r o w i u poczęło, у o z d r o w i a ł a za pomocą bożą w k r ó t c e a t o w R o k u P a ń s k i m
1665 d n i a 4 ( L ) i p c a , p o t y m w k r ó t c e w k i l k a n i e d z i e l
r o z c h o r o w a ł się t a k ż e ( n ) a g o r ą c z k ę у s a m p o m i e n i o n y
P a n M a n i k o w s k i a g d y się t a k ż e o f i a r o w a ł ze M s z ą S
z d r ó w został.
S. R a n o t h o w i c z ,
Jasna
pochodnia...,
w y d . cyt.,
s. 121—122.
Z e s t a w l a , w y m . 31 X 25 c m , o l . pł. n a l e p i o n e n a
d y k t ę . N a p i s n a o b r a z k u b r z m i : R o k u P a ń s k i e g o 1671
jeymość p a n n a A n n a J a g o d y n k a chorowała n a p i e r s i
c i e r z k o d o czego p r z y s t ą p i ł у k a s z e l nieznośny a t e n
ból t r w a ł p r z e z c z t e r y l a t a у d a l e y a g d y się o f i a r o
w a ł a d o g r o b u B ł o g o s ł a w i o n e g o Stanisława K a ź m i e r c z y k a у t a m m s z y ś w i ę t e y nabożnie słuchała t e n ból
g a l e ustąpił j a k o b y go ręką odiął czego w d z i ę c z n a będąc
t a k i e p i s a n i e j a k o t o j e s t posłała.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 128.
O l . pł. n a desce, w y m . 51 X 55 c m . N a p i s n a o b r a z
k u b r z m i : A . M . D . G . et S a n c t o r u m E i u s H o n o r e m R o k u
P a ń s k : 1672 X i ą d z ł a n B r o d o w s k i Z a k o n n i k k l a s z t o r u
tego będący od P a n a Boga n a z d r o w i u t a k cieszko n a
w i e d z o n y m ż ( e ) p r z e z puł r o k a z łoszka n i e w s t a i ą c
ż a d n y m c z ł o n k i ( e m ) w ł a d n ą ć n i e m ó g ł b o go k a r m i ć
у poić k t o i n s z y m u s i . Spać d l a b o l u , p r a w i e n i g d y n i e
m ó g ł g d y się d o G r o b u B . S t a n i s ł a w a
Kazimierczyka
p r z e z M s z ą ś. o d i e d n e g o kapłana t e g o ż z a k o n u o d p r a
w i o n a у przez ręce у n o g i z w o s k u ofiarował zaraz p o
p r a w ę n a z d r o w i u s w y m uczuł a p o t y m d o z d r o w i a
całe pszyszłszy t e tablicę m a l o w a n e n a w i e c z n ą p a m i ę t k ę za d o b r o d z i e i s t w o uznał o d t e g o B ł o g o s ł a w i o n e
go Sługi B o ż e g o z ( a ) w i e s i ł . T e k s t c u d u w y m i e n i o n y p r z e z
A . M . G o r c z y ń s k i e g o , o p . c i t . , s. 130.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 72,
73, 76, 78, 96, 97, 99, 100, 101, 102. P r z y k ł a d e m t a k i e g o
w o t u m m o ż e być t a b l i c z k a s r e b r n a pochodząca z P r o
szowic, zachowana w M u z e u m E t n o g r a f i c z n y m w K r a
k o w i e , n r i n w . 26069.
O l . pł. n a desce, 42 X 30 c m . N a p i s n a o b r a z k u
b r z m i : А . Й . 1681 D i e 2 M a i J . M . P a n i T e r e s a N a n t e l a
Rayczyna
K r a k o w s k a synaczka
Antoniego
przyniosła
do G r o b u B . S t a n i s ł a w a K a z i m i e r c z y k a u s i l n i e omszą(!)
św. prosząc a b y p r z y n i e y za d o b r o d z i e y s t w a
doznane
że s y n a s w e g o p r a w i e u m i e r a j ą c e g o z d r o w e g o o t r z y m a ł a
P. B o g u p o d z i ę k o w a ć m o g ł a toteż n a t e n c z a s M s z ę św.
kapłani d o m o w i p o o d p r a w i a l i b y l i i e d n a k d o O O B e r
n a r d y n ó w posłano p o kapłana. P r z y s z e d ł t e d y O c i e c
L u d w i k L a t o c k i w i e k u s ę d z i w e g o у zeznał iż się k i l k a
r a z y d o M s z y S. w y b i e r a ł a a n i e m ó g ł o d p r a w i ć z a w s z e
go y a k i e zachodziły trudności aż d o p i e r o w kościele t u t e c z n y m B o ż e g o Ciała z d r o w e dziecię o b a c z y w s z y s o b i e
d o b r z e z n a i o m e z p o d z i w i e n i e m m ó w i ł i e s t za co P. B o g u
p o d z i ę k o w a ć . T e t o dziecię o d e m n i e
wczona
widziane
IUŻ umieraiące t u do G r o b u B . Stanisława o f i a r o w a n e
z d r o w e zostało. S i t . n o m . D n i . B e n e d .
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s.
131—132.
T a m ż e , s. 1 3 1 .
Z e s t a w I I I a, o l . pł. n a d y k c i e , w y m . 40 X 22 c m .
Napis na obrazku b r z m i (w kartuszu): Catherinae Clep a r d i e n : S i c u m c a n d e l a i n f i r m a e a p p a r v i t et e a m
sinavit.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 22.
T a m ż e , s. 15.
Z e s t a w I V a, o l . pł. n a d y k c i e , w y m . 38,5 X 25 c m .
Napis na o b r a z k u (w kartuszu) b r z m i : F. N i c o l a u m
i n f i r m u m visibiliter amorte liberavit.
Z e s t a w I I I d , o l . pł. n a d y k c i e , w y m . 26 X 37,5 c m .
Napis na obrazku (w kartuszu) b r z m i : A. D e n t i u m doloribus capitis o c u l a r u m t u m febricitantes ex voto sanati innumeri.
Z e s t a w I b, o l . pł. n a d y k c i e , w y m . 37 X 22 c m .
Napis na obrazku (w kartuszu) b r z m i : Surdaster c l a u d i cans m u t u s a t q u e caecus p r i s t i n a e r e s t i t u t i s u n t s a n i t a t i
voto ad b e a t u m Stanislaum C a s i m i r i t a n u m facto.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 72.
Z e s t a w I I I b, w y m . 39 X 26 c m , o l . pł. n a d y k c i e .
N a p i s n a o b r a z k u b r z m i : Obsessus d a e m o n i b u s l i b e r a t u r
voto ad sepulchrum Beati Stanislai C a s i m i r i t a n i facto.
II. 25. Obrazek
XVII
w. Muz.
św. Katarzyny,
2 4
2 5
2 6
2 7
2 8
wotywny
Anny
Nar.
Kraków.
Krzyżanowskiej
z
kośc,
2 9
3 0
3 1
3 2
3 3
3 4
3 5
3 8
3 7
3 8
3 9
Kraków,
ol. deska,
30,5X45,5
cm,
2.
poł.
�Z e s t a w I с, o l . pł. n a d y k c i e , w y m . 19 X 47 c m .
N a p i s n a o b r a z k u b r z m i : Xięźna ieymość C z a r t o r y i s k a
podkomorzyna
k r a k o w s k a prędkie у l e k k i e w y d a n i a
miała n a ś w i a t s y n a c z k a za p r z y c z y n ą b ł o g o s ł a w i o n e g o
Stanisława K a z i m i e r c z y k a k t ó r e m u ią b y ł o o f i a r o w a n o
g d y czas p o r o d z e n i a nadchodził A n n o D o m i n i 1672.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 130.
O l . pł. n a desce, w y m . 55 X 82 c m . N a p i s n a o b r a z
k u b r z m i : P o d czas m o r o w e g o p o w i e t r z a w mieście
K a z i m i e r z u p r z y K r a k o w i e t r z y l a t a panuiącego t o iest
r o k u P a ń s k i e g o 1677, 1678, 1679 w i e l e l u d z i o b o i e y płci
t a k d u c h o w n y c h i a k o у ś w i e c k i c h uciekaiących
się
0 r a t u n e k pociechę у p o m o c d o g r o b u b ł o g o s ł a w i o n e g o
Stanisława K a z i m i e r c z y k a p r z e z przyczynę iego у za
sługi P a n Bóg m i ł o s i e r n y n i e t y l k o p o w i e t r z o n y c h z d e s
perowanych
konaiących
umieraiących
do pierwszego
przyprowadził z d r o w i a i a k o p o t e m s a m i d o b r y m ze
z n a l i s u m n i e n i e m k i e d y za u z n a n i e d o b r o d z i e y s t w a d o
g r o b u tegoż b ł o g o s ł a w i o n e g o S t a n i s ł a w a K a z i m i e r c z y k a
ze m s z a m i ś w i ę t y m i у ś w i e c a m i częścią s r e b r n e częścią
w o s k o w e o d d a w a l i w o t a za co n i e c h P a n u B o g u w m i
łosierdziu n i e p r z e b r a n e m u b ę d z i e w i e k u i s t a cześć
у
chwała. — W s p o m n i a n a z a r a z a w y b u c h ł a 18.IV.1677 r .
w K r a k o w i e a w p a ź d z i e r n i k u tegoż r o k u n a K l e p a r z u
1 K a z i m i e r z u . W 1678 z a r a z a w y g a s ł a n a K l e p a r z u i w
K r a k o w i e a n a K a z i m i e r z u t r w a ł a bez p r z e r w y d o l u t e
go 1679 r . (S. N a m a c z y ń s k a , K r o n i k a klęsk
elementar
nych
w Polsce
i w krajach
sąsiednich
w latach
1648—
1696, L w ó w 1937, s. 92, 94—96, poz. 1079—89, 1095—1101,
1114—1120).
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 132.
O l . pł., w y m . 90 X 58 c m . N a p i s n a o b r a z k u b r z m i :
(L)ucas Gosławski, p h i l o s o p h i a e doctor "et
professor,
A l m a e Academiae Cracoviensis w w i e l k i m niebespiec z e ń s t w i e p o w i e t r z a m o r o w e g o zostaiąc za p r z y c z y n ą
N.Panny
у zasługami B.Stanisława K a z i m i e r c z y k a
do
k t ó r e g o się n a o n czas o f i a r o w a ł w o l n y m o d z a r a z y
m o r o w e y został у p o t e m A : D : 1 6 7 8 w d i e c z e n o ( ! ) d o b r o
d z i e y s t w a ad l a u d e m D : 0 : M : et B . S t a n i s l a i C a s i m i r i t a n i
honorem, i n aniversaria die obit ipsis 3 M a i j occurrente
i n praesentia m u l t o r u m v i v o r u m d o c t o r u m a Crac: et
Religiosorum diversi ordinis, turn quoque studiosorum
a p r a n d y s , p u b l i c e h a c i n ecclesia S S M I C o r p o r i s C h r i s t i
Casimiriae ad Crac: habita orationem.
4 0
4 1
4 2
4 3
4 4
27
Z e s t a w I V d , o l . pł. n a d y k c i e , w y m . 37 X 26 c m .
Napis na obrazku b r z m i : Agonizati m o r i b u m d i per
v o t u m a d i p s i u s s e p u l c h r u m s a n a t i 10.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 124.
O l . pł. n a desce, w y m . 51 X 78,5 c m . N a p i s n a
o b r a z k u b r z m i : R o k u P a ń s k i e g o 1667 p o d czas n i e bespieczeństwa w o y n y t u r e c k i e y p r z e c i w k o P o l s c z e o b wieszczoney у inszych rozruchów
domowych
I.M.X.
b i s k u p k r a k o w s k i A n d r z e y T r z e b i c k i g d y rozkazał przez
d r u k o w a n y m a n d a t swoy po wszystkiey dyecezyey k r a k o w s k i e y a o s o b l i w i e w K r a k o w i e różne s u p p l i k a c y e
p o kościołach у g o d z i n y d z i e n n e z w y s t a w i e n i e m n a ś w i e t s z e g o s a k r a m e n t u у p o s t y w każdą sobotę p o p u l o
et c l e r o i n p a n e e t a t q u a e t u n o о р е г е у p r o s t r a t i o n e s
i n f a c i e m c l e r o w każdą środę p o d czas s u p p l i k a c y i r o s k a zał też n a w i e d z a ć o b r a z y c u d o w n e w kościołach k r a
k o w s k i c h każdy o b r a z p e w n e g o d n i a także g r o b y ś w i ę
t y c h у błogosławionych w K r a k o w i e będących. Między
i n s z y m i rozkazał s e p u l c h r u m b e a t i S t a n i s l a i C a s i m i r i
t a n i w kościele B o ż e g o Ciała n a K a ź m i e r z u n a w i e d z a ć
D o m i n i c a p a s s i o n i s p o p u l o e t c l e r o czego a u t e n t y k i e s t
p o d pieczęcią p o d p i s a n y m a n u s u r r o g a t i i u d i c i s p e r i l l u s t r i
et a d m o d u m r e v e r e n d i d o m i n i J o a n n i s C h r y s o s t o n i B o d zanta iuris utriusque doctoris canonicis
cracoviensis
i n sacrario z a c h o w a n e między p r a w a m i kościelnymi a d
f u t u r a m r e i m e m o r i a m et b e a t i S t a n i s l a i C a s i m i r i t a n i
canonici regularis lateranensis H o n o r e m
et G l o r i a m
sempiternam.
'
' . ; I *. !,,;
4 5
4 8
4 7
J . S t . B y s t r o ń , Dzieje
obyczajów
w dawnej
Polsce,
w wieku
XVI—XVIII,
t . I , W a r s z a w a 1932, s. 318 —
w s p o m i n a o i s t n i e n i u t y c h b r a c t w podobnie j a k A . Bła
c h u t , Nieznany
czciciel...,
w y d . c y t . , s. 1.
4 8
O l . pł. n a desce, w y m . 54 X 54 c m . N a p i s n a o b r a z
k u b r z m i : R o k u P a ń s k i e g o 1623 z a r a z p o p o w i e t r z u
k t ó r e w K r a k o w i e . W p o n i e d z i a ł e k W i e l k a n o c n y stało
się w i e l k i e z a p a l e n i e m i a s t a ż y d o w s k i e g o w K a z i m i e r z u
p r z y K r a k o w i e t a k d a l e c e , że ogień się paląc w s z y t e k
K r a k ó w o ś w i e c i ł iż opuł n o c y patrząc n a K r a k ó w w i
dać b y ł o l u d z i w s z ę d z i e n a s w y c h d o m a c h siedzących
у o d o g n i a broniących. P o w s t a ł у t a k i w i a t r że g ł o w n i e
o p a l o n e z m i a s t a ż y d o w s k i e g o aż n a Z w i e r z y n i e c l e
ciały. N a t e n czas będąc w w i e l k i m n i e b e s p i e c z e ń s t w i e
k l a s z t o r у kościół B o ż e g o Ciała k t ó r y k l a s z t o r ieszcze
4 9
26
П. 26. Obrazek
Kośc. św. Anny,
Swiątosława
ze
(wg Ubiszewskiego).
chała Gedroycia,
Kraków.
50
wotywny,
ol. deska,
2. pol. XVIII
w.
Kraków,
II. 27. Sceny
z życia i cudów
Sławkowa,
drzeworyt,
1. pol. XVII
w.
II. 28. Sceny
z życia i cudów
Mi
ol. pł., 1. pol. XVII
w. Kośc. św.
Marka,
�28
wiele. Miał b u d y n k u drewnianego,
a wiatr
wszytek
ogień n a kościół у k l a s z t o r obracał p r z e s t r a s z e n i t a k i m
p r z y p a d k i e m z a k o n n i c y w i d z ą c że bronić t r u d n o : i e d n i
b r o n i l i dachów d r u d z y p o b i e g l i do g r o b u Błogosławio
n e g o O y c a S t a n i s ł a w a prosząc P a n a B o g a p r z e z zasługi
l e g o a b y i c h o d t e g o pożaru o g n i o w e g o z a c h o w a ł . D z i w
n a r z e c z , z a r a z w s z y t e k w i a t r , k t ó r y niósł ogień n a
k l a s z t o r у kościół obrócił się z n o w u n a m i a s t o ż y d o w
s k i e у n a W i s ł ę у t a k za p o m o c ą Bożą w o l n y kościół
у k l a s z t o r został. Z a co p o t e m d r u g i e g o d n i a z a k o n n i c y
у m i a s t e m w s z y t k i m u c z y n i l i dzięki P a n u B o g u w o t y w ę solenną z g r o d e m
odprawiwszy.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s.
107—108.
S. S w i s z c z o w s k i , o p . c i t . , s. 4 1 , 45.
Z e s t a w I I b, o l . deska, w y m . 2 0 , 5 X 1 3 , 5 c m .
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s.
7 1 , 95.
Z e s t a w I I c, o l . d e s k a , 20,5 X 13 c m .
Z e s t a w I V c, o l . pł. n a d y k c i e , w y m . 37 X 23,5 c m .
Napis na obrazku b r z m i : Oranti B. Virgo M a r i a c u m
S. S t a n i s l a o a p p a r v i t .
5 0
5 1
5 2
T a m ż e , i l . 47, s. 44.
M . G u t k o w s k a , Historia
ubiorów,
Warszawa-Lwów
1932, s. 79—82. K o ł p a k , k t ó r y n o s i żona A d a m a B o s o w s k i e g o , w s z e d ł w m o d ę o k . 1620 r .
T . D o b r o w o l s k i , o p . c i t . , s. 436.
N r i n w . R. 3846, R. 3855.
M . M a c h a r s k a , Kolońska
seria
rycin
świętych
pol
skich
z lat 1605—1606 j a k o wzór d l a s z t u k i
cechowej
XVII
w., o d b . ze „ S p r a w o z d a ń z P o s i e d z e ń K o m i s j i O d
działu P A N " w K r a k o w i e , l i p i e c - g r u d z i e ń 1964, s. 4 3 2 —
435.
Katalog
Zabytków
Sztuki
w Polsce,
t . V . z. 4,
i l . 96, s. 28, t . I , z. 7, i l . 26, s. 18, t . I , z. 10, s. 40.
Historia
sztuki
polskiej,
t . I I , K r a k ó w 1962, s. 257.
E . R a s t a w i e c k i , Słownik
rytowników
polskich,
Poz
nań 1886, s. 120.
6 5
6 0
6 7
68
6 9
70
71
7 2
Z e s t a w I V b , o l . pł. n a d y k c i e , w y m . 38,5 X 25 c m .
N a p i s n a o b r a z k u b r z m i : I n dies c r e b r i s f l a g e l l i s r e t r o a c tae v i t a e maculas A.B.stergit.
S. T o m k o w i c z , Domy
i mieszkania
w
Krakowie
w 1 poł. XVII
w., L w ó w 1922, s. 37, 42—43, 6 1 , 62, 6 6 ;
J . Ptaśnik, Miasta
i mieszczaństwo
w dawnej
Polsce,
W a r s z a w a 1949, w y d . 2, s. 403; A . K e c k , Wnętrza
domu
zamożnego
mieszczaństwa
na przełomie
XVII XVII
w.,
„ S t o l i c a " R. V I I I , 1953, n r 4, s. 1 1 ; S. S i e n i c k i ,
Historia
architektury
wnętrz mieszkalnych,
W a r s z a w a 1954, s. 113,
118, 119; J . B i e n i a r z ó w n a , o p . c i t , s. 106, 109; M . G u t
k o w s k a , o p . c i t . , s. 7 9 — 8 2 .
Obrazki wotywne
o m a w i a j ą : R. A n d r e e ,
Votive
und
Weihegaben,
Braunschweig
1904; A . C i a r r o c c h i ,
E. M o r i , Les petits
tableaux
votifs
italiens,
U d i n e 1960;
L. Kriss-Rettenbeck,
Das Votivbild,
M u n c h e n 1961;
tenże, Bilder
und Zeichen
religiósen
Volksglaubens,
M u n c h e n 1963.
L . K r i s s - R e t t e n b e c k , Das Votivbild,
w y d . c y t . , s. 82.
T a m ż e , i l . 65, p o r ó w n a j o b r a z e k w kościele ś w .
M i k o ł a j a w T o l e n t i n o (1511 г.).
T a m ż e , i l . 70, p o r ó w n a j o b r a z e k w W e i h e n l i n d e n
(1640 г . ) .
T a m ż e , i l . 75, p o r ó w n a j o b r a z e k z S a n t a M a r i a
d e l M o n t e , E m i l i a ( o k . 1470 г . ) .
T a m ż e , i l . 7, p o r ó w n a j o b r a z e k z N i e d e n b u r g u .
T a m ż e , i l . 8, p o r ó w n a j o b r a z e k z S a m m e r e i (1745 г.).
W . L . S c h r e i b e r , P. H e i t z , Die deutsche
„Accipies"
und Magister
cum Discipulis-Holzschnitte,
„Studien z u r
D e u t s c h e n K u n s t g e s c h i c h t e " , Strassburg 1908, s. 22.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 107.
J . L e p i a r c z y k , Architekt
Franciszek
Placidi,
„Rocz.
K r a k . " , X X X V I I , s. 119.
L. Kriss-Rettenbeck,
Das Votivbild,
w y d . cyt.,
s. 88.
R. A n d r e e , o p . c i t . , s. 168.
L. Kriss-Rettenbeck,
Das Votivbild,
w y d . cyt.,
s. 1 0 9 — 1 1 1 .
T a m ż e , s. 109; A . C i a r r o c c h i , E . M o r i , o p . c i t . , s. 20.
P o r ó w n a j o b r a z e k z W i l t o n , 1490 L . K r i s s - R e t t e n
b e c k , Das Votivbild,
w y d . c y t . , i l . 145.
T a m ż e , s. 130.
T a m ż e , s. 135, 142; A . C i a r r o c c h i , E . M o r i , o p . c i t ,
s. 2 1 .
L . K r i s s - R e t t e n b e c k , Das Votivbild,
w y d . c y t , s. 135.
A . C i a r r o c c h i , E . M o r i , o p . c i t . , s. 23.
W ł . Łuszczkiewicz,
„Sprawozdania
K o m . Hist.
S z t u k i " , V I I , 1906, s. X X X V I , Posiedzenie z d n . 23.111.
5 3
5 4
5 5
5 6
5 7
58
5 8
6 0
6 1
6 2
6 3
6 4
7 3
7 4
7 5
7 6
7 7
7 8
7 9
8 0
8 1
8 2
8 3
8 4
8 5
51
�29
II.
29. 30. Obrazki
wotywne
z kaplicy
M. B. Bolesnej
1899; Katalog
Zabytków
Sztuki
w Polsce,
t . V I I I , z. 13,
s. 28.
J . A . W a d o w s k i , Kościoły
lubelskie
na
podstawie
źródeł archiwalnych,
K r a k ó w 1907, s. 254.
8 6
J . P ę c k o w s k i , Dzieje
miasta
Rzeszowa
do
w., R z e s z ó w 1913, s. 102.
J . A . Czerepińscy, Osiemnastowieczny
strój
biłgorajski
na obrazach
wotywnych
w Puszczy
skiej,
„ P o l . Szt. L u d . " , R. X V , 1961, s. 84.
8 7
końca
Katalog
s. 2 1 , i l . 62.
88
Zabytków
Sztuki
w
Polsce,
A . K u n c z y ń s k a - I r a c k a , Malarze
„ P o l . S z t . L u d . " , R. X I X , 1965, s. 89.
8 8
Katalog
ski, r k p . w
81
Т.
ludowi
V,
z
ludowy
Sokal-
(wg: Przeździecki,
Rastawiecki).
W ł . Ł u s z c z k i e w i c z , Kościół
ś. Katarzyny
z
klasz
toru OO.Augustianów,
„ B i b l . K r a k . " , V I I I , K r a k ó w 1898,
s. 78.
M ( u z e u m ) N ( a r o d o w e ) K ( r a k ó w ) , n r i n w . 5685, o l .
d e s k a , w y m . 38 X 27 c m .
M N K , n r i n w . 5683, o l . d e s k a , w y m . 25 X 41 c m .
M N K , n r i n w . 5684, o l . pł. d e s k a , w y m . 38 X 25 c m .
M N K , n r i n w . 5686, o l . d e s k a , w y m . 34 X 41 c m .
M N K , n r i n w . 5682, o l . d e s k a , w y m . 30,5 X 45,5 c m .
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 92.
A . O p a t o w i u s z , Żywot
i cuda
wielebnego
Jana
Kantego,
K r a k ó w , d r u k . A . P i o t r o w c z y k 1632, s. 49, 52.
T a m ż e , s. 147.
T a m ż e , s. 140.
Katalog
Zabytków
Sztuki
w Polsce,
m.
Kraków,
maszynopis
w
Inst. Hist. Sztuki U.J. w
Krakowie,
s. 13—14.
C. B o g d a l s k i , Błogosławiony
Szymon
z
Lipnicy,
K r a k ó w 1909, s. 115..
W . S e r w a t o w s k i , Książka
do nabożeństw
zawiera
jąca żywot i cuda bł. Szymona
z Lipnicy,
K r a k ó w 1864,
s. 73.
K . K a n t a k , J . Szabłowski, J . Żarnecki,
Kościół
i klasztor
OO.Bernardynów
w Krakowie,
„Bibl. K r a k . " ,
X C V I , K r a k ó w 1938, s. 137.
ino p P ę k a l s k i , o p . c i t . , s. 159.
G . W i w i j a n i , Żywot
pobożny...
bł. Michała
Giedroycia,
K r a k ó w w d r u k . Ł. K u p i s z a , 1655, s. 46, 47, 49.
T a m ż e , s. 46.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 59.
P. H . P r u s z c z , Morze
laski
bożej, K r a k ó w w d r u k .
S. L e n c z e w s k i e g o
1662; tenże, Klejnoty
stołecznego
miasta
Krakowa,
K r a k ó w 1861.
T e n ż e , Klejnoty...,
w y d . c y t . , s. 135.
. T e n ż e , s. 2 6 ; A . P r z e ź d z i e c k i , E .
Rastawiecki,
Wzory
sztuki
średniowiecznej,
S. 1, W a r s z a w a - P a r y ż
1853—1855.
P r a g n i e m y złożyć s e r d e c z n e p o d z i ę k o w a n i e za w i e
le cennych u w a g d r J a n o w i S a m k o w i .
9 6
9 7
9 9
1 8 8
1 8 1
1 8 2
z. 19,
Gidel,
Zabytków
Sztuki
w Polsce,
pow. przemy
Inst. Hist. Sztuki U.J. w Krakowie.
M . B a r o n i u s z , o p . c i t . , s. 12; M .
Ubiszewski,
Żywot
bł. Stanisława
z Sławkowa,
K r a k ó w 1609; P. H .
P r u s z c z , Forteca
duchowna
Królestwa
Polskiego,
Kra
k ó w w d r u k . S. L e n c z e w s k i e g o 1662, s. 147, 1 5 1 ; S. R a n o t n o w i c z , Ja*na
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 1 1 ; P. P ę k a l s k i ,
Żywoty
świętych
patronów
polskich,
K r a k ó w 1862, s. 25
p o d a j e l e g e n d ę o k o s z u z j a b ł k a m i , k t ó r y sześciu w y
m i e n i o n y c h świętycn przekazywało sobie po k o l e i w d o
w ó d w z a j e m n e j m i ł o ś c i ; A . Błachut, o p . c i t . , s. 7.
8 2
M . B a r o n i u s z , op. c i t . , s. 12; A . K u l s j u s z , Vita
et
miracula
beati
Esaiae,
Cracoviae iii ишсша N. L o b i i
1610; F . D r y j a c k i , Żywot
pobożny
sługi bożego b.
Iza
jasza
Bonera,
K r a k ó w , d r u k . B . Ł u n i e c z k o w i c a 1670.
S. R a n o t h o w i c z , Jasna
pochodnia...,
w y d . c y t . , s. 78.
8 3
8 4
Wota: Krzysztofa
P r a w i ń s k i e g o 1607, A n n y N i e dzielanki,
Hieronima
Lazarowskiego
1607,
Szymona
m i e s z c z a n i n a k l e p a r s k i e g o 1607, W o j c i e c h a m i s t r z a r z e
miosła s z e w s k i e g o , A n n y S p e r c z y n y , A n n y
Czapikows k i e j , A u g u s t y n a Stokłosy, S t a n i s ł a w a S u ł k o w i c z a 1608,
Józefa T y r a ń s k i e g o 1609, K a t a r z y n y i J a n a Z l a h a n k a ,
W a w r z y ń c a Szafrańca 1621, A n n y K r z y ż a n o w s k i e j 1665
(F. D r y j a c k i , o p . c i t . , s. 78, 8"0, 8 1 , 8 2 — 8 5 , 87, 88, 90, 92).
9 5
Kraków
3 8
XVIII
8 8
30
w kośc. Franciszkanów,
1 8 3
1 8 4
1 8 5
186
1 0 7
1 8 8
1 0 9
1 1 1
1 1 2
1 1 3
1 1 4
1 1 5
116
Fot.:
Ewa Kozłowska-Tomczyk
—• il. 28; ks. St. Kruczek
— il. 19; Jerzy
Langda
— il. 3—6, 8, 26; Monika
Moraczewska
— il. 1; Łukasz
Schuster
— il 21—25;
Fr. Stolot
— il. 10; Jan Swiderski
— i l . 2, 7, 9, 11, 12, 17, 18.
II. 13 repr.
z: T'. Rasłanowski,
Mistrzowie
i scholarze,
Świat, XVI,
1966, Nr 17. II. 14 — r e p r . z: W. L.
Schreiber,
P. Heitz,
Die 'deutsche
„Accipies"
und Magister
cum Discipulis
— Holzschnitte,
Strassburg
1908. II. 16 —
repr.
z: A. M. Gorczyński,
Żywy
wzór, Kraków,
1702. II. 27 — repr.
z: M. Ubiszewski,
Żywot
bł.
Stanisława
ze Sławkowa,
Kraków
1662. II. 29, 30 — repr.
z: A. Przeździecki,
E. Rastawiecki,
Wzory
sztuki
średniowiecz
nej,
S. 1, Paryż
— Warszawa
1853—1855.
II.
15 — rys.
Maria
Czarnecka.
�