-
https://cyfrowaetnografia.pl/files/original/22862eafc7e5341199383db2f8247f17.pdf
270e89b4fd707d6a60f62d0194b9bad8
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Polska Sztuka Ludowa - Konteksty
Text
A resource consisting primarily of words for reading. Examples include books, letters, dissertations, poems, newspapers, articles, archives of mailing lists. Note that facsimiles or images of texts are still of the genre Text.
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Relation
A related resource
oai:cyfrowaetnografia.pl:publication:5439
Rights
Information about rights held in and over the resource
Licencja PIA
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
2004
Subject
The topic of the resource
Olędzki, Jacek (1933-2004)
Identifier
An unambiguous reference to the resource within a given context
oai:cyfrowaetnografia.pl:5057
Title
A name given to the resource
Życiorys, bibliografia, filmografia / Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 2004 t.58 z.3-4
Description
An account of the resource
Polska Sztuka Ludowa - Konteksty 2004 t.58 z.3-4 ; s.249-251
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
Olędzki, Jacek
Kowalska, Malgorzata (oprac.)
Dudzińska, Krystyna (oprac.)
Language
A language of the resource
pol
Publisher
An entity responsible for making the resource available
Instytut Sztuki PAN
Format
The file format, physical medium, or dimensions of the resource
application/pdf
PDF Text
Text capture metadata for PDF documents
Text
U
rodziłem się w Warszawie w 1933 roku. Ojciec
mój major - major dypl. WP - pracował
w Wojskowym Instytucie Geograficznym. Zginął w ZSRR w 1940 roku. Mama po studiach na UJ-
była urzędniczką.
Świadectwo dojrzałości uzyskałem w Liceum im.
Romualda Traugutta w Częstochowie w 1951. W Liceum tym założyłem Szkolne Koło Etnograficzne.
W 1951r. Rozpocząłem studia na Wydziale Historycznym UW (Historia Kultury Materialnej - specjalizacja etnografia). Równolegle jako wolny słuchacz uczęszczałem na zajęcia z historii sztuki.
W 1955 r. ukończyłem studia, otrzymując tytuł
magistra etnografii (praca magisterska: Rola środowi
ska wodnego w kształtowaniu się kultury Kurpiów PuszCzY Zielonej). Również w tym roku podjąłem pracę
w Zakładzie Etnografii Folski Instytutu Kultury Materialnej PAN. Zatrudniony zostałem w zespole opracowującym monografię kultury Kurpiów. Zajmowałem
się opracowaniem wybranych zajęć pozarolniczych.
Ponadto kontynuowałem rozpoczętą w czasie studiów
współpracę z Polskim Atlasem Etnograficznym we
Wrocławiu.
W 1957 r. ukończyłem Studia Realizatorów Filmów Naukowych we Wrocławiu. Od 1957 do 1962
uczestniczyłem w przeglądach filmów amatorskich,
zdobywając pierwsze nagrody w kategorii filmów dokumentalnych za tytuły: KozY prostyńskie, Czekam na
twe zmiłowanie, Odświętne prowincjonalizmy, ]an Sęk
z PłoszYC. Z filmów tych korzystałem w prowadzonych
od 1960 r. zajęciach w KE UW ze sztuki ludowej.
W 1960 i 1961 r. uczestniczyłem w Międzynarodo
wych Przeglądach Filmów Naukowych w Pradze i Atenach. Wyjazdy na owe przeglądy łączyłem z zapoznaniem się z miejscowym środowiskiem etnografów oraz
badaniami terenowymi (w Słowacji, na Morawach,
w Serbii, Chorwacji, Słowenii i Grecji).
Do 1963 roku w Zakładzie Etnografii IHKM PAN
zajmowałem się wyłącznie problematyką europejską.
Od 1963, pierwszej Ekspedycji IHKM do Mongolii,
do badań azjanistycznych, uczestnicząc aż do 1976 roku w kilku ekspedycjach pod kierownictwem prof. dr. Witolda Dynowskiego. Zajmowałem się: sposobami zajmowania przez pasterzy przestrzeni, sztuką, systemem kodyfikacji etycznej, dokumentacją zachowań religijnych klasztoru Gandan. Rezultaty badań z projekcją filmów (Sacrum-profanum,
Zurakczin, Agnus Dei) miałem okazję przedstawić na
sesji sprawozdawczej w Łańcucie.
W 1965 roku obroniłem pracę doktorską w IHKM
PAN: Kultura artystyczna Kurpiowszczyzny od 2. pol.
XVIII do pol. XX w., promotor doc. dr Anna Kutrzeba-Pojnarowa, recenzenci prof. dr Ksawery Piwocki,
prof. dr Kazimierza Zawistowicz-Adamska.
Na początku lat siedemdziesiątych mogłem rozszerzyć dotychczasowe zainteresowania badawcze o studia afrykanistyczne.
włączony zostałem
JACEK
OLĘDZKI
•
Zyciorys
W 1972/73 r. uczestniczyłem w I Akademickiej
Wyprawie Afrykanistycznej Uniwersytetu Warszawskiego. Wyprawa objęła Maroko, Algierię, Niger, Kamerun, Nigerię, Republikę Środkowoafrykańską, Zair,
Rwandę, Tanzanię, Kenię, Etiopię, Sudan, Egipt.
Przed dotarciem do Afryki gromadziłem niezbędne
dane porównawcze do świadomości religijnej z pół
nocnych Włoch, południowej Francji oraz na obrzeżach południowej Hiszpanii.
W 1974 roku zatrudniony zostałem na stanowisku
adiunkta w Zakładzie Społeczno Kulturowym Studium Afrykanistycznego Wydziału Neofilologii UW
kierowanym przez prof. dr Zofię Sokolewicz. W SA
WN UW oprócz prowadzenia zajęć ze studentami kierowałem z poręczenia dyrektora prof. dr. Bogdana Winida Pracownią Audiowizualną. Nie przerwałem
współpracy z KEiAK UW, prowadziłem grupę proseminaryjną. Zajmowaliśmy się wybranymi zagadnieniami kultury religijnej w Polsce.
W latach 1976-1977 byłem stypendystą Institut
Fondamentale d'Afrique Noire w Dakarze. Oprócz
studiów bibliotecznych prowadziłem w Senegalu badania do pracy habilitacyjnej (kodyfikacja norm etycznych). Poza Senegalem przebywałem w Ghanie, Gwinei, Liberii, w Wybrzeżu Kości Słoniowej oraz w Togo.
W drodze powrotnej mogłem na krótko zatrzymać się
w północnej Francji, Holandii oraz północnych Niemczech. Uzupełniłem dane porównawcze do wcześniej
rozpoczętych badań w Czechosłowacji, na Bałkanach
i w Grecji.
W czasie mego pobytu w Afryce Studium Afrykanistyczne dostępowało doniosłych aktów z zakresu
transformacji instytucjonalnej, kadrowej, lokalowej
i innej. Stosunkowo na krótko przekształcone zostało
w Instytut Afryki. Najważniejsze jednak przekształce
nia dotyczyły ogólnego profilu naukowo-dydaktycznego. Dawne studium stopniowo uzyskiwało zasadniczo
nową postać merytoryczną i organizacyjną w strukturze Uniwersytetu. Włączone zostało do nowego Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych. Powstał
w ramach tego wydziału Instytut Krajów Rozwijają
cych się.
Nowo powstały instytut zatrudnił geografów regionalnych Azji i Ameryki Łacińskiej.
1978-1999. Działalność dydaktyczna; wykłady,
opieka nad praktykami studenckimi w Murzynowie
k. Płocka, inspirowanie tematów prac magisterskich
�i doktoranckich, pomoc w gromadzeniu materiałów.
Seminaria i ćwiczenia praktyczne przed dwoma wyprawami studenckimi do Indii.
Po powrocie ze stażu w Senegalu oraz podróży do
10 krajów zachodniej Afryki przestałem być pracownikiem przekształconego w Instytut Krajów Rozwijają
cych się WGiSR Stud. Afrykanistycznego WN UW
Powierzono mi, jako "specjaliście w zawodzie", wyłącz
nie opiekę nad zbiorami audiowizualnymi oraz wyposażenie sal wykładowych WGiSR w urządzenia i sprzę
ty multimedialne. Narzędzia pomocnicze do pracy badawczej, naukowej i dydaktycznej miały stanowić
przedmiot moich obowiązków służbowych, podlegałem dyrektorowi administracyjnemu WGiSR.
W lecie 1978 roku wysłany zostałem służbowo do
Murzynowa, gdzie powstawało Mazowieckie Obserwatorium Geograficzne WGiSR UW Penetrowałem
wywłaszczone, opuszczone obejścia we wsi wzdłuż
dawnej Wisły, obecnie Jeziora Włocławskiego. Wybrałem obejście najuboższe, należące do wyrobników Antoniego i Mariana Więckowskich, planując zabezpieczenie go do dalszego zagospodarowania, jako bazy do
prowadzenia badań terenowych w dawnej ziemi dobrzyńskiej oraz utworzenia placówki muzealnej.
W 1979 roku udało się uzyskać oficjalną zgodę
Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej w Warszawie
na przejęcie budynku mieszkalnego i ogrodu w obejściu, przed wywłaszczeniem, należącym do państwa
montern pieca oraz położeniem nowych strzech na
chacie i spichrzu w drugiej zagrodzie muzealnej.
W latach 1983/85 zgromadzone zostały w wyremontowanych obiektach liczne eksponaty dawnej kultury
chłopskiej, pochodzące z darów mieszkańców Murzynowa oraz wsi sąsiednich. Zaistniało Muzeum I i Muzeum II. W pierwszym zlokalizowana została biblioteka
(księgozbiór 1000 cennych darów pracowników UW
dla dzieci i dorosłych mieszkańców Murzynowa) oraz
Pracownia (na początku lat dziewięćdziesiątych uchwałą Rady Naukowej WGiSR podniesiona do rangi Muzeum Pracowni Geografii Historyczno-Kulturowej im.
Stanisława Murzynowskiego WGiSR UW w Murzynowie). Muzeum II pozostawało obiektem, którym opiekowało się Koło Naukowe Studentów KEiAK UW
Rozpoczęła się systematyczna i intensywna współ
praca z KEiAK WH UW Przez pełne trzy lata odbywały się w Murzynowie praktyki studenckie. Mogłem
liczyć na pomoc studentów w gromadzeniu materiałów do mej pracy habilitacyjnej poświęconej zagadnieniu istnienia i tożsamości mieszkańców Murzynowa
i wsi sąsiednich. Inspirowałem zainteresowania w pracach magisterskich i doktorskich.
W 1986 roku ukończyłem pracę habilitacyjną:
Murzynowo. Znaki istnienia i tożsamości kulturalnej
wioski nadwiślańskiej w XVIII-XX wieku,
mieszkańców
ss. 500. Do 1990 roku oczekiwałem na jej ukazanie się
w Wydawnictwach Uniwersytetu Warszawskiego.
W oczekiwaniu na wydanie pracy kontynuowałem zajęcia dydaktyczne w KEiAK WH UW z: sztuki społe
czeństw pierwotnych, a na WGiSR UW z: multimediów w procesie dydaktycznym oraz systemów wartościowania w kulturach pierwotnych.
Więckowskich.
Opracowanie materiałów zgromadzonych w Afryce w latach 1972/73 i 1976/77 realizowałem poza aktualnymi obowiązkami służbowymi. Uznałem, że w nowych okolicznościach zatrudnienia na UW nie mam
możliwości kontynuowania wcześniejszego, zatwierdzonego tematu pracy habilitacyjnej, poświęconej kodyfikacji norm etycznych w kulturach Europy (Polski),
Azji (Mongolii) i Afryki (Senegalu) . Postanowiłem
dostosować nowy temat habilitacji do warunków istniejących na WGiSR przy najpełniejszym wykorzystaniu szansy wyjazdów do Murzynowa.
W latach 1980/81 wyodrębnione zostały w Murzynowie obiekty objęte ochroną dawnego krajobrazu
kulturalnego wioski (oprócz zagrody Więckawskich
skrzyżowanie dróg u figury oraz zagroda gospodarcza
i rzemieślnicza wywłaszczonej rodziny Cabanów). Do
prac porządkowych w drugim obejściu włączyło się
Koło Naukowe przy Katedrze Etnologii i Antropologii
Kulturowej UW
Przywrócone mi zostało stanowisko adiunkta, które zaszczytnie utrzymałem do emerytury w 1999 roku.
Otrzymałem zatrudnienie w Zakładzie Dydaktyki
Geografii WGiSR, kierowanym przez doc. dr hab. Alicję Kostrowicką.
W 1982 r. z rąk dziekana WGiSR prof. dr. hab. BoDumanowskiego otrzymałem nagrodę za osią
gnięcia dydaktyczne. Całość przyznanych pieniędzy
przeznaczyłem na pokrycie kosztów związanych z relesława
Forum upowszechnienia kultury
Wizyta w roku poprzednim Ewy Bączyńskiej w Muzeum w Murzynowie zapoczątkowała moją stałą
współpracę z Centralnym Ośrodkiem Metodyki Upowszechnienia Kultury przy Ministerstwie Kultury
i Sztuki. Ewa Bączyńska organizowała fora COMUK
poświęcone analizie wybranych problemów związa
nych z rozwojem kultury współczesnej w Polsce. Na
fora zapraszała znanych badaczy kultury, pracowników
polskich uniwersytetów oraz innych placówek, jak np.
panowskie, zajmujących się problematyką społeczną,
kulturalną oraz kwestiami kultów religijnych. Fora odbywały się w głośnych ośrodkach kraju, trwały kilka
dni. Stanowiły pierwsze znaczące na tę skalę spotkania
wybitnych działaczy i teoretyków, związanych z kwestiami dzisiejszych przemian kulturalnych.
W Książu na VIII Forum i Antoninie na IX Forum referowałem rezultaty zdobytych doświadczeń
w Murzynowie. Na Forum X i XI w Poznaniu i Łucz
nicy przedstawiłem rezultaty swych badań w Azji
i Afryce.
250
�Jacek Olędzki • ŻYCIORYS
W 1991 roku po zatwierdzeniu habilitacji obronionej na WH UW zostałem przeniesiony na WGiSR UW
z Zakładu Dydaktyki Geografii do Zespołu Mazowieckiego Obserwatorium Geograficznego w Murzynowie.
Muzeum-Pracownia włączona została do placówki,
w której byłem zatrudniony. Dotychczasowy program
edukacyjno-dydaktyczny Muzeum poszerzyły EkspozYcje pod Wiosłem Zielonym, dla których realizacji przydzielono osobny pawilon. Ekspozycje miały zdecydowanie charakter naukowy i były podporządkowane aktualnym problemom badawczym, jakimi się zajmowałem. Oto rejestr realizowanych ekspozycji:
- znaki istnienia i tożsamości kulturowej mieszkańców
ziemi dobrzyńskiej,
-Jezus chodzący po jeziorze Genezaret. Fenomen kulturowy obchodów Bożego Ciała przez murzynowiaków
w parfii Rokicie,
- Vannitas vanitatum ... , przeszłość i teraźniejszość
kulturowa mieszkańców wioski nadwiślańskiej Murzynowo. Główna prezentacja w Spichrzu Muzeum Mazowieckiego w Płocku,
- Po tej stronie chmur, malarstwo na szkle, drzeworyty i rzeźba Wojciech Marchlewskiego,
- Plagi, żywioły, demony, Opatrzność, Święci Pańscy.
Najlepsze prace wybrane spośród dorobku Pleneru
Malarskiego w Murzynowie oraz obrazy z XVIII-XIX w.
z kościoła w Rokiciu,
- KrajobrazY nieba, fotografia Michała Browarskiego,
Damieelli Możekowskiej oraz rzeźba i malarstwo
Wojciecha Marchlewskiego. Główna prezentacja w Parzeźba
łacu
Kazimierzowskim w Galerii UW na Dzień Ziemi,
- Ranidae. Świat się wspiera na żabie. Konsultacja:
Magdalena Zowczak, Jadwiga Lipińska (egiptolog), Jerzy
Makowski (amerykanista),
- Ulotna sztuka niewinności,
- Droga w zaświaty. Wystawa stała na ekranie ekspozycyjnym w ogrodzie Muzeum-Pracowni. Ozdobne
klepsydry blaszane z grobów chłopskich wzorowane na
szlacheckich kartuszach herbowych, renesansowych
i barokowych, wykonywane przez żydowskie zakłady
blacharskie w Płocku. Kute krzyże nagrobne z cmentarza w Rokiciu. Fenomen świadomości przemijania
i pamięci o zmarłych w kulturze chłopskiej,
- Suidae. Ekspozycja na dwudziestopięciolecie
MOG w Murzynowie,
-22 obrazY. Ekspozycja na 22lata działalności Muzeum-Pracowni w Murzynowie. Dużego formatu obrazy na płótnie, najcenniejsze prace uczestników plenerów artystycznych w Murzynowie.
Będąc pracownikiem MOG WGiSR UW w Murzynowie, dopilnowałem wzniesienia we wsi pomnika
poświęconego Stanisławowi Murzynowskiemu ok.
1526- ok. 1553, autorowi pierwszego przekładu na ję
zyk polski Nowego Testamentu i pierwszej Ortografii
Polskiej. W 2003 roku na jesieni odbędzie się w Płocku
uroczysta sesja naukowa pod patronatem prezydenta
miasta poświęcona 450. rocznicy ukazania się Testa-
Zupełnego, połączona z wydaniem reprintu tego dzieła.
Czas zatrudnienia w MOG poświęciłem na opracowanie materiałów gromadzonych w Europie, Azji
i Afryce, które gromadziłem do pierwotnej wersji pracy habilitacyjnej. W 1999 roku na krótko przed przejściem na emeryturę Dialog wydał Ludzi wygasłego wejrzenia - książkę zawierającą rezultaty owych wieloletnich badań.
mentu Nowego
Autofererat
Trwałym
obszarem moich zainteresowań - od
do dzisiaj - jest sztuka. Początkowo po
studiach zajmowałem się sztuką ludową i naiwną Polski. Z czasem zainteresowania rozszerzyłem na zespół
zagadnień związanych z kulturą artystyczną społe
czeństw pierwotnych.
Z tego kierunku zainteresowań kształtowały się dą
żenia do poznania:
- różnych postaci synkretyzmu religijnego
- ludowego, a czasem plemiennego światopoglądu
artystycznego,
- nurtów rozwojowych (w społeczeństwach rozwarstwionych, nurtu oficjalnego, elitarnego i nieelitarnego, nieoficjalnego),
- znaczenia sztuki w kształtowaniu tożsamości zbiorowej i kategorii istnienia osoby (zagadnienie autoteliczności i heteroteliczności w przekazie artystycznym),
- semiotyki wyobrażeń plastycznych.
Z tego kręgu zainteresowań wyłoniło się śledzenie
w kulturach stosunku do NATURY; w szczególności
pór roku, wyładowań atmosferycznych, opadów, krajobrazu, flory i fauny.
Odrębnym obszarem badawczym stały się kultury
wotywne i ściśle z nimi związana świadomość mirakuralna oraz świadomość ISTNIENIA.
Dla uzyskania skali porównawczej do antropologicznych i ostatecznie etnologicznych badań zajmowałem się wybranymi artystami nurtu elitarnego, na
przykład działaniami artystycznymi Jerzego Kaliny czy
twórczością Wiktora Gajdy. W podobny sposób poświęcałem uwagę współczesnym formom młodzieżo
wej wizualizacji oraz parateatralnej ekspresji.
Za największy sukces naukowy uznaję współdziała
nie w trudnych latach minionego okresu w tworzeniu
pozaeuropejskich obszarów badań, a także kształtowa
nie w antropologii i etnologii polskiej współczesnych
(nowoczesnych) metod dydaktycznych (multimedia,
zapis filmowy, ekspozycja etc.) i poznawczych, dokumentalnych (dbałość o źródła wywołane i archiwalne,
długotrwałe badania monograficzne w bezpośredniej,
trwałej więzi z podmiotami zainteresowań).
szkoły średniej
�JACEK
OLĘDZKI-
Opr. Krystyna
Dudzińska
1959a Wypowiedzi rybaków kurpiowskich o wyglądzie ryb
(Przyczynek do badania poglądów estetycznych ludu) ,
"Polska Sztuka Ludowa", R. XIII, nr 1-2, str. 73-75.
1959b Materiały do wybranych tradycyjnych zajęć na Kurpiowszczyźnie, "Etnografia Polska", tom II, str. 247-255, ił. 6.
1959c Czekam na Twe zmilowanie ... , "Argumenty", R. III,
nr 10, str. 6-7.
1959d O święty Walenty, o dobry, o litościwy, "Argumenty",
R. III, nr 40, str. 6-7.
1960a Wota woskowe ze wsi Brodowe Łqki i Krzynowiaga
Wielka, "Polska Sztuka Ludowa", R. XIV, nr l, str. 3-32, il. 36, autorzy fot. S. Biniewski, J. Świderski,
J. Olędzki.
1960b Magia dobrego początku, "Argumenty", R. IV, nr 10,
str. 4-5.
1961a Doroczne pieczywo obrzędowe pólnocno-wschodniej
Polski, "Polska Sztuka Ludowa", R. XV, nr l, str. 3-23, ił. 45, ił. J. Olędzki, J. Świderski.
1961b Artystyczna twórczość kowalska na terenie Kurpiowskiej Puszczy Zielonej od końca XIX wieku do I wojny
światowej, "Polska Sztuka Ludowa", R. 15, nr 4, str.
199-214, il. 32, autorzy fot. J. Olędzki, K. Kwaśniewski,
BIBLIOGRAFIA
J. Świderski.
1961c Tradycyjne wierzenia o pszczołach z Kurpiowskiej Puszczy Zielonej, "Literatura Ludowa", R. XV, nr 4-6, str.
39-44.
1961d Niekonieczny ten święty Roch, "Argumenty", R. V, nr
13, str. 6-7.
1962a Symboliczne ofiary woskowe ze wsi Kadzidło, "Polska
Sztuka Ludowa", R. XVI, nr 2, str. 92-97, il. 7, autorzy fot. J. Olędzki, H. Olędzka.
1962b Konkursowe noworoczne pieczywo kurpiowskie, "Polska
Sztuka Ludowa", R. XVI, nr 4, str. 237-244, ił. 16 autorzy fot. J. Olędzki, S. Deptuszewski, J. Świderski.
1962c Pierwiastki tradycyjne we współczesnym światopoglą
dzie ludu wiejskiego, zamieszkującego tereny popuszczańskie i sąsiednie na Mazowszu, w: 1962 Rok Ziemi
Mazowieckiej, Płock, str. 289-295, il. 5.
1962d Rybołówstwo na terenie Kurpiowskiej Puszczy Zielonej
od końca XIX do polowy XX wieku, w: Kurpie Puszcza
Zielona, t. l, red. Anna Kutrzeba-Pojnarowa, Wrocław-Warszawa-Kraków, str. 139-276, ryc. 39;
streszcz. w jęz. francuskim.
1963 Tradycyjne poglądy na piękno przyrody w wypowiedziach chłopów Kurpiowskiej Puszczy Zielonej, "Polska
Sztuka Ludowa", R. XVII, nr 2, str. 97-110, il. 10,
autorzy fot. S. Deptuszewski, J. Olędzki.
1964a Rzeźba w drewnie z pólnocnej Kurpiowszczyzny, "Polska Sztuka Ludowa", R. XVIII, nr 3, str. 135-158, ił.
35, autorzy fot. J. Olędzki, M. Pokropek, mapa Antonina Hasowa.
1964b Uwagi o twórczości kowalskiej i snycerskiej w Polsce,
"Polska Sztuka Ludowa", R. XVIII, nr 4, str. 224-230.
1964c Pasiecznictwo na terenie Kurpiowskiej Puszczy Zielonej
od końca XIX do polowy XX wieku, w: Kurpie Puszcza
Zielona, t. 2, red. Anna Kutrzeba-Pojnarowa, Wrocław-Warszawa-Kraków, str. 175-211, il. 12;
streszcz. w jęz. francuskim.
252
(IEiAK UW)
1964d Miejsce i rola kowalstwa w przeobrażeniach kultury ludowej na terenie Kurpiowskiej Puszczy Zielonej od polowy XIX do polowy XX wieku, w: Kurpie Puszcza Zielona, red. Anna Kutrzeba-Pojnarowa, t. 2, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, str. 293-340,
ryc. l 7, streszcz. w jęz. francuskim.
1965a Wota srebrne i woskowe, "Literatura Ludowa", nr 5,
str. 36-49.
1965b Przemiany funkcji mieszkania w żYciu ludności Kurpiowskiej Puszczy Zielonej od polowy XIX do polowy XX w.,
w: Kurpie Puszcza Zielona, red. Anna Kutrzeba-Pojnarowa, t. 3, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków,
str. 225 -265, ił. 20, streszcz. w jęz. francuskim.
1965c Rybak i kowal w społeczności wsi kurpiowskiej (tradycyjne zawody wiejskie - proces zanikania i modyfikacji), w: Socjologia zawodów, red. A. Sarapata, str.
349-354.
1965d Andrzej Abramowicz, Studia nad genezą polskiej kultury artystycznej, PWN, Łódź-Warszawa 1962, "Etnografia Polska", t. IX, str. 521-526.
1965e B. Rinczen, Mongol ardyn gar ur!a!, brak miejsca i roku wyd.; Mongol ardyn goe! czingijn chee uga!z, brak
miejsca i roku wyd. [Mongolskie ludowe rzemiosło
artystyczne; Mongolski ornament dekoracyjny wydawnictwa albumowe], "Etnografia Polska", t.
IX, 1965, str. 626-629.
1966a Mondo cane -film etnograficzny, " Współczesność",
R. XI, nr 13 (215) .
1966b "Hej w Kadzidłańskim boni... ", "Argumenty", R. X,
nr 27, str. 7
1966c Górale na Kurpiach, "Argumenty", R. X, nr 51-52,
str. 13.
1967a Wota srebrne, "Polska Sztuka Ludowa", R. XXI, nr 2,
str. 67-92, ił. 40, autorzy fot. J. Olędzki, Jan Świder
ski.
1967b Zakres pojęcia sztuki ludowej [głos w dyskusji], "Polska Sztuka Ludowa", R. XXI, nr 4, str. 203.
1967c Badania etnograficzne w Mongolii, "Polska Sztuka Ludowa", R. XXI, nr 4, str. 242.
1967d Andras Róna-Tas, Mongolia. Śladami nomadów; zwę
gierskiego przelożYI Eugeniusz Moroszko, Państwowe
Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1965, ss.
352, l mapa, "Etnografia Polska", t. XI, str. 516-520.
1967e Pieski świat (Mondo cane), scenariusz: Gualtero ]acopetti, zdjęcia Antonio Climati i Benito Fratteri, muz.
Nino Oliviera i Riz Orto!ani, prod. Cineriz (Wiochy
1962), "Etnografia Polska", t. XI, str. 508-510.
1967f Stanisław KalużYński, Mongolia, PWN, Warszawa
1965, ss. 158, ryc. 49, mapa l, "Etnografia Polska",
t. XI, str. 514-516.
1967g Jerzy Zieliński, Sześciu mędrców z "Bogatego szczęścia" .
Świat się zmienia, Iskry, Warszawa 1961 ; ]erzy Putrament, Cztery strony świata, Iskry, Warszawa 1963
(rozdz. Mongolskie pastorałki); W Nowakowski, W !akierkach przez Gobi, Warszawa 1964, "Etnografia
Polska", t. XI, str. 520-527.
1967h Stanisław KalużYński, Glosy z jurty. Przyslowia, opowieści, zagadki Mongołów, Turków syberyjskich i Tunguzów [wybrał i przelożyl z oryginału], Wiedza Po-
�Jacek Olędzki • BIBLIOGRAFIA
wszechna, Myśli srebrne i z!ote (seria wschodnia pod
red. E. Tryjarskiego), Warszawa 1960, ss. 202, "Etnografia Polska", t. XI, str. 527-529.
1968a Niektóre zmiany w tradycyjnym inwentarzu kulturowym pasterzy mongolskich, "Etnografia Polska", t.
XII, str. 199-252, fot. 18, autorzy fot. J. Olędzki, N.
Dordż, rys., tabela, (Współautorzy: Danuta Markowska, Zofia Sokolewicz).
1968b Wota woskowe i srebrne w wiejskiej obrzędowości !udowej, "Roczniki Socjologii Wsi", t. VIII, str. 171-188,
il. 7, streszcz. w jęz. francuskim i rosyjskim.
1968c Native and Folk Elements in Contemporary Mangolian
National Art, w: Poland at the 8th International Congress
of Anthropological and Ethnologicai Sciences (Tokyo),
Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, str. 224-238.
1968d Wacław Korabiewicz, Sztuka Afryki w zbiorach pol-
skich, Zdzisław Małek fotografie, Wydawnictwo "Polonia", Warszawa 1966, ss. 186, w tym 135 rycin całostronicowych, "Etnografia Polska", t. XII, str. 541-_546, il. 2, autor fot.: J. Olędzki.
1969a Swiatopoglqd artystyczny ludności wiejskiej w świetle
studiów nad kulturą Kurpiowszczyzny, "Polska Sztuka
Ludowa", R. XXIII, nr 3-4, str. 139-149, il. 8.
1969b Rodzimość i ludowość we współczesnej sztuce naradowej Mongolii, w: "Studia Mongolskie", red. Witold
Dynowski, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, str. 99-113, il. 25, streszcz. w jęz. angielskim
i rosyjskim.
1969c Na manowcach europocentryzmu. Oszukiwanie Boga,
,:Współczesność", R. XIV, nr 19 (289).
1969d +200 i- 50= Polak?, "Argumenty", R. XIII, nr 45
(596), str. 3.
1970a Sztuka Kurpiów, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, ss. 77, il. 150.
1970b Chun Bajna, "Etnografia Polska", t .. XVII, z. 2, str.
81-195, aut. fotografii: J. Olędzki, B. Sowiński.
1971a Kultura artystyczna ludności kurpiowskiej, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, ss. 242, il. 105,
bibliografia, streszcz. w jęz. angielskim.
197lb Rejony sztuki ludowej, "Polska Sztuka Ludowa", R.
XXV, nr l, str. 3-20, il. 23.
1973a Wota lwowskie, "Polska Sztuka Ludowa", R. XXVII,
nr l, str. 5-29, il. 36.
1973b Chun Bajna - There is a Man. Selected Indices of
Tansformations in Mangolian Philosophy of Life, w: IX
International Congress of Anthropological and Ethnological Sciences (Chicago), str. 99.
1974a Les peintures de l'Afrique Noire (La peinture nad'veNouveau courant de devoloppement de la culture artistique en Afrique contemporaine), "Africana Bulletin", nr 20, str. 9-46.
1974b The Contemporary African Art. Same Remarks on
New Trends in the Development of Sculpture, "Africana Bulletin", nr 21, str. 9-35.
1974c Wybierz swój styl, "Kontynenty", nr 12 (131), str. 30-33.
1975a Pieśni wotywne, "Polska Sztuka Ludowa", R. XXIX,
nr 4, str. 225-236, il. 15.
1975b Pogodny moralitet z Dawanau. Twórczość nigeryjskiego
artysty Suly'ego, "Kontynenty", nr l (132), s. 24-27.
1975c Nie tylko podobieństwo własne, "Kontynenty", nr
6 (137), str. 22-27.
1975d Nagość, "Kontynenty", nr 7 (138), str. 29-33.
1976a Wyrzeczysko. O świętowaniu w Polsce, ss. 308, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa (współautorzy: Anna Zadrożyńska-Barącz, Tadeusz Ciołek).
1976b Pacierze Szczypawki. Uwagi o zależności dzieła sztuki
od poglądów estetycznych i etycznych artysty, "Polska
Sztuka Ludowa", R. XXX, nr l, str. 29-42, il. 16, autorzy fot. M. Browarski, T. Listopadzki, J. Olędzki.
1976c Sztuka demonstracyjna współczesnej Afryki. (Uwagi
o nowych kierunkach twórczości rzeźbiarskiej o charakterze ludowym), "Polska Sztuka Ludowa", R. XXX,
nr 2, str. 97-114, il. kolor 28, autorzy fot.
S. Deptuszewski.
J. Olędzki,
1977a Prawdziwym pięknem jest natura (o twórczości malarskiej Bazylego Albiczuka), "Polska Sztuka Ludowa",
R. XXXI, nr l, str. 29-38, il. 17, autorzy fot. M. Pokropek, B. Sowilski, J. Olędzki.
1977b Dywan na suficie [o twórczości Waldemara Paciuka], "Polska Sztuka Ludowa", R. XXXI, nr 2, str.
107-114, il. 8.
1977c roeuvre poetique et politique de Leopold Sedar Senghor
comme l'expression de normes africaines traditionnelles
et nouvelles, "Africana Bulletin", nr 26, str. 113-129.
1977d "Khun Bayna - There is a Man". Selected Indices of
Transformations in the Mangolian Philosophy of Life,
"Ethnologia Polona", vol. 3, str. 9-29.
1978 Senegalskie malunki na szkle. Analiza twórczości Fala
i Begue, "Kontynenty", nr 3, str. 23-25.
1979 On Same Maximes on African Cars, "Africana Bulletin", nr 28, str. 29-35.
1980a Wizerunek dobrego pasterza. Przyczynek do sposobów
zajmowania przestrzeni przez pasterzy mongolskich,
"Etnografia Polska", t. XXIV, z. l, str. 211-281, il.
31, autorzy fotografii: J. Olędzki, L. Mróz, (Wspólautor artykułu: Lech Mróz).
1980b Etat des recherches sur l'art non-officiel de l'Afrique
contemporaine, w: Studies in Art History, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, str. 215-234.
1981 rart non-officiel au Senegal, "Ethnologia Polona",
vol. 7, str. 81-97, il. 24.
1985 Znaki istnienia [zagadnienia pracy habilitacyjnej],
"Polska Sztuka Ludowa", R. XXXIX, nr 1-2, str. 3-22, il. 28.
1986 Rzeźba Heleny Szczypawki-Ptaszyńskiej, Muzeum
Mazowieckie w Płocku, 1986, katalog, ss. 24, 18 il,
(Współautor: W Dowlaszewicz)
1987 "Skuś baba na dziada". Przyczynek do powinności przemyśleń perypatetycznych, "Polska Sztuka Ludowa", R.
XLI, nr 1-4, str. 142-149, il. 7, autorzy fot. W Marchlewski, J. Olędzki.
1988a Troski żYciowe i kłopot z istnieniem (Pacierze w Zapiskach
domowych Teresy Trajanowskiej 1957-1968), "Polska
Sztuka Ludowa", R. XLII, nr 4, str. 230-242, il. 6.
1988b Tunbaszi. Czyli o przeobrażeniach wyobraźni symbolicznej w paradygmatyczną. I przynależności metodologicznej niezależnej, "Polska Sztuka Ludowa", R. XLII,
nr 4, str. 273-274, il. 2.
1988c Badacz i środowisko, w: Adam Chętnik a współczesne
badania kultury wsi kurpiowskiej. Materiały z Sesji
Kurpiowskiej Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego,
Łomża-Marianowo-Nowogród 21-23 września 1984,
red. Mirosława Drozd-Piasecka, Warszawa 1988, str.
24-49.
1989a Kwitdechy z Leżajska. Prośba i dziękczynienie w kulturach chasydzkich i katolickich, "Polska Sztuka Ludowa", R. XLIII, nr 1-2, str. 23-26, il. 2, autorzy fot.
ł-;'fonika Krajewska.
1989b Swiadomość mirakularna, "Polska Sztuka Ludowa",
R. XLIII, nr 3, str. 147-157, il. 11.
�Konsolacja [graffiti stanu wojennego w Warszawie],
"Polska Sztuka Ludowa", R. XLIV, nr 2, str. 35-40, ił. 7.
1990b Wrażliwość mirakulama, "Polska Sztuka Ludowa", R.
XLIV, nr l, str. 8-14, ił. 3, autorzy fot. J. Olędzki, A.
Hemka, J. Nowakowski, {Współautor: Andrzej
Hemka).
199la Murzynowo. Znaki istnienia i tożsamości kulturalnej
mieszkańców wioski nadwiślańskiej XVIII-XX w. [rozprawa habilitacyjna], Wydawnictwo Uniwersytetu
Warszawskiego, Warszawa, ss. 432, 54 s. tabl., ił. 52,
3 mapy, tablice, autorzy fot. Jacek Olędzki, Jan Świ
derski, Krzysztof Sabak, Wojciech Marchlewski.
199lb Gesty nadziei, "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa",
R. XLV, nr l, str. 35-46, ił. 10.
199lc Jezus chodzący po jeziorze Genezaret. Zagadnienie czasu historycznego i mitycznego, "Konteksty. Polska
Sztuka Ludowa", R. XLV, nr 2, str. 9-17, ił. 4, autotrzy fot. J. Olędzki, W. Wolny.
1992 Widzieć, odczuwać, myśleć. Rozmowa z Jackiem
Olędzkim, "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", R.
XLVI, nr 3-4, str. 215-218, ił. 2, filmografia, {Autor
rozmowy: Ryszard Ciarka).
1993a Izolaty (o spopielaniu świetlanej przyszłości), "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", R. XLVII, nr l, str. 3944, ił. 15, autorzy fot.: J. Olędzki, J. Świderski.
1993b Świadomość miejsca (Muzeum-Pracownia Geografii
Historyczno-Kulturowej w Murzynowie), "Notatki
Płockie", 1/54, s. 37-41.
1994a Filodzóon. Ciesząca się życiem - albo - Ogławianie.
Kultura wierzby ił., "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", R. XLVIII, nr 3-4, str. 90-99, ił. 3, autorzy fot.
J. Olędzki, W. Marchlewski.
1994b Venitas Vanitatum ..., przemijanie i trwanie w kulturze
Murzynowa wioski nadwiślańskiej kolo Plocka, Muzeum Mazowieckie w Płocku.
1995 Gesty życzliwości, "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", R. XLIX, nr l, str. 76-79.
1996a Jednakowo, albo badacz i wciąż to samo środowisko,
"Łódzkie Studia Etnograficzne", R. XXXV, str. 31-38.
1996b Plagi, ŻYwioły, demony, Opatrzność i Święci Pańscy albo próby poznawania siebie samego, "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", R. L, nr 1-2, str. 83-98, ił. 10.
1997a Co? Po co? Dlaczego? Słucham. Terminowe doświad
czenie etnologa w Murzynowie, "Konteksty. Polska
Sztuka Ludowa", R. LI, nr 1-2, str. 187-191, ił. 4.
1997b W imię Boga albo Gott mit uns. Monogramy E. M.
1990a
Antropologiczne i psychiatryczne próby rozumienia
sztuki naiwnej, w: Edmund Monsiei odsłona druga,
1998
red. Zbigniew Chlewiński, str. 145-194.
Ulotna sztuka niewinności, Muzeum w Murzynowie
Mazowieckiego Obserwatorium Geograficznego
WGiSR UW, Murzynowo.
1999a Ludzie wygaslego wejrzenia (szkice poświęcone wybranym kulturom pierwotnym dawnego i współczesnego
świata), Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa, ss. 3 84, ił. 81.
1999b "Zgredy rule" i ulotna sztuka niewinności, "Konteksty.
Polska Sztuka Ludowa", R. LIII, nr 1-2, str. 138-148,il.l7.
1999c Oui, j'en crois. Ryszard Kapuściński, Heban, Czytelnik,
Warszawa 1998, "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", R. LIII, nr 3, str. 65-68, ił. 2.
1999d Ryszard Kapuściński, Heban, "Africana Bulletin", nr
47, str. 164-167.
254
1999e Odkrywcze i prorocze działaniaJerzego Kaliny, "Pokaz,
pismo kryryki artystycznej", str. 43-45.
200la Czerepaszki Kauri. Zapiski postrannogo - maijarstwo
na skli bezturbotnowo chudożnika, jaki nie widczuwaje
muk tworczosti Wojciecha Marchlewskiego, ss. 34, ił.
200lb "Czucie pychy" albo ludzie przeklętego honoru, "Studia
Etnologiczne i Antropologiczne", R. V, str. 141-151.
200lc Anna Mrozek-Dumanowska, Współczesny ruch odno-
wy islamu ... W poszukiwaniu własnej tożsamości kulturowej. Prace monograficzne Zakładu Krajów Pozaeuropejskich PAN, Warszawa 2000, ss. 96, "Afryka, Azja,
Ameryka Łacińska", R. LXXVIII, str. 125-126.
200ld Maciej Jędrusik, Izolacja jako zjawisko geograficzne,
Uniwersytet Warszawski Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych, Warszawa 200 l , ss. 231, ryc. 6, tabl.
10+3, fig. 7+31, fot. 27, "Afryka, Azja, Ameryka
Łacińska", R. LXXVIII, str. 127-129.
2002a Sanktuarium Maryjne w Bardzie Śląskim, "Konteksty.
Polska Sztuka Ludowa", R. LVI, nr 1-2, str. 159-163
i!. 2.
2002b Meksyk . Współczesna świadomość mirakulama, "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", R. LVI, nr 1-2, str.
164-171, i!. 5.
2002c Jedną kreską kreślone, "Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", R. LVI, nr 1-2, str. 252-256.
2002d Meksyk. Świadomość mirakulama, "Afryka, Azja,
Ameryka Łacińska", R. LXXIX, str. 131-143.
2002e Lucjan Buchalik, Kolorowy Sahel, Mali, Burkina Faso
(The Sahel of Many Colours, Mali, Burkina Faso), ed.
Lucjan Buchalik, Żory 2000, 142 p., illustrated, "Africana Bulletin", nr 50, str. 347-351.
2002f "Siedzi baba na cmentarzu". Magdalena Zowczak, Bi-
blia ludowa. Interpretacje wątków biblijnych w kulturze
ludowej, Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej,
Wydawnictwo Funna, Wrocław 2000, "Konteksty.
Polska Sztuka Ludowa", R. LVI, nr 1-2, str. 242-248.
2003a Peru. Petroglify. Rozważania etnologiczne, Wydział
Geografii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa,
SS. 31, i!. 22.
2003b Wydanie Ewangelii św. Mateusza Stanisława Murzynowskiego, "Notatki Płockie", nr 2, str. 46-47.
�